Şehrî-zâde Mehmed Saʿîd Efendi’nin (d. 1133/1721-ö.1178/1764-1765) kaptanıderya biyografilerini ihtiva eden eseri. Zübdetü’l-Ahbâr el-Müteʿallika bi’l-Bihâr, müellifin bir başka eseri olan Tuhfetü’l-Mustafâviyye’yi özetlemek üzere yine müellif tarafından kaleme alınmıştır: “Zübdetü’l-Ahbâr el-Muteʿallikatü bi’l-Bihâr, câmi'ü’l-hurûf abd-i hakîr-i şikeste-zamîrin zemân-ı Ebü’l-Feth’den asrımıza gelince sadr-nişîn-i münselik-i sürâdikâtı’l-esâtîl olan zevât-ı kirâm zikrinde cemʿ u tertîb itdiği Tuhfetü’l-Mustafaviyye nâm mecmûʿanın müntehabıdır” (Sevinç 2020: 16; Şehrî-zâde [a]: 3b).

Zübdetü’l-Ahbâr el-Müteʿallika bi’l-Bihâr, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY. nr. 2548’de bulunan yazmanın 291b-366b varakları arasında yer almaktadır. Eser Baltaoğlu Süleyman Bey’den başlayarak Soğan Yemez Mahmud Paşa’ya kadar olan kaptanıderyaların biyografilerini içermektedir. Eserin sonunda bulunan içindekiler bölümü niteliğindeki tabloda Soğan Yemez Mahmud Paşa’dan sonra Şehsuvarzade Mustafa Paşa, Ebubekir Paşa ve Durak Mehmed Paşa gibi kaptanıderyaların sadece isimleri zikredilmiştir. Ayrıca bunlardan Şehsuvarzade Mustafa Paşa’ya kadar gelen kaptanıderyaların yer aldığı varak numarası da verilmiştir. (Sevinç 2020: 17-18; Şehrî-zâde [b]: 291b-366b). Bursalı Mehmed Tahir (1330: 2070) ve Franz Babinger (1992: 324) de Zübdetü’l-Ahbâr’ın Baltaoğlu Süleyman Bey’den başlayıp Soğan Yahni/Soğan Yemez Mahmud Paşa’ya kadar gelen kaptanıderyaların biyografilerini içerdiğini belirtmektedir.

Ayrıca eserin giriş kısmında dua ifadeleri, müellifin yazdığı şiir ve sebeb-i te’lîfin yanı sıra kaptan ve levent gibi bir dizi kelimenin etimolojisine ilişkin bilgi verildikten sonra deniz seferlerinin başlangıcından da bahsedilmiştir (Sevinç 2020:18; Şehrî-zâde [b]: 291b-292b).

Müellifin biyografisi için bk. "Sa'îd, Şehrî-zâde Mehmed Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/said-sehrizade-mehmed-efendi.