- Yazar Biyografisi (TEİS)
Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin - Madde Yazarı: Dr. Meryem Özer
- Eser Yazılış Tarihi:1577 ?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Tarih
- Yayın Tarihi:26/04/2022
ZÜBDEDÜ'T-TEVÂRİH (LOKMÂN)
tarih kitabıLokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin (d. ?/? - ö. 1010/1601)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Seyyid Lokman tarafında yazılan ve bir vekâyi‘-nâme özelliği taşıyan eser. Zübdetü’t-Tevârih, Tomar-ı Hümâyun, Mücmelü’t-Tomar olarak da bilinir. Muhtemelen 1577 yılından itibaren yazılmaya başlanmış, 1583’de III. Murad’a sunulmuştur. Sade bir Türkçe, iri nesih hat ve siyah mürekkeple yazılmış olan bu eser, Seyyid Lokman’ın kendinden önceki şehnamecilerden devralıp tamamladığı ikinci eseridir. Eser genel bir tarihtir ve Osmanlı tarihi ile ilgili olan kısmı III. Murad’ın cülûsu üzerine boğdurulan şehzadelerin defni olayı ile son bulmaktadır.
Eserinde şehnameciliğe uygun bir üslup kullanan müellif, anlatımı etkili hâle getirmek ve anlattıklarını desteklemek için ekseri ayetlere ve hadislere yer vermiştir. İki bölümden oluşan eserin birinci bölümü; evren ve burçlar kuşağı ile başlar. Tevrat, İncil ve Kuran’dan alınan peygamber öyküleri, Hz. Muhammed’in hayatı, İslam’ın doğuşu ve yayılışı, Dört Halife devri ve büyük İslam devletlerinin tarihleri resimlerle anlatılır. İkinci bölümde ise devletin kurucusu olan Osman Bey’den başlayarak üçüncü Murad’a kadar hüküm süren 12 Osmanlı sultanı ve saltanat dönemlerinde geçen önemli olaylar anlatılır. Eserde ayrıca Nakkaş Osman yönetimindeki 13 nakkaşın yapmış olduğu her padişaha ait minyatürler yer alır.
Eserin minyatürlü üç nüshası bulunmaktadır. III. Murad’a takdim edilen nüsha Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nde kayıtlıdır (nr. 1973). Dârüssaâde Ağası Mehmed Ağa, Siyavuş Paşa ve Hoca Sâdeddin Efendi’ye sunulan nüshalar ise çeşitli kütüphanelerde mevcuttur.
Yazarın biyografisi için bk. "Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lokman-seyyid-lokman-lokman-celebi
Kaynakça
Günsel, Renda (1969). Üç Zübdet-üt Tevarih Yazmasının İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Kars, Rümeysa (2020). "Seyyid Lokmân’ın ‘Zübdetü’t-Tevârîh’ Adlı Eseri’ne Göre “III. Murad Dönemi -Feth-i Fas” Bahsi". Tarih ve Gelecek Dergisi 6 (3): 974-987.
Kuzucular, Şahamattin. “Seyyid Lokman Aşuri Hayatı ve Eserleri”. https://edebiyatvesanatakademisi. com /Icerik.aspx?a=/e/ GELENEKSEL-SANATLAR / Osmanl %C4%B1-Minyat%C3%BCr-Grav % C 3 %BCr-Resim/Seyyid-Lokman-A%C5%9Furi-Hayat%C4%B1-ve-Eserleri/%C5%9Eahamettin Kuzucular /3bdd1c6e-2152-4ddc-b8d0-885b5cadf7b. [Erişim tarihi: 12.04.2022].
Kütükoğlu, Bekir (2003). “Lokmân b. Hüseyin”. İslam Ansiklopedisi. C. 27. İstanbul: TDV Yay. 208-209.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ZAFER-NÂME (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. UĞUR ÖZTÜRK |
Görüntüle | ||
2 | SELÎM HAN-NÂME (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
3 | ŞEHİNŞÂH-NÂME (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
4 | HÜNER-NÂME (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. UĞUR ÖZTÜRK |
Görüntüle | ||
5 | KIYÂFETÜ'L-İNSÂNİYYE FÎ ŞEMÂİLİ'L-OSMÂNİYYE (SEYYİD LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. Öğr. Üyesi Gül YILMAZ ÇAL |
Görüntüle | ||
6 | OĞUZ-NÂME (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Araş. Gör. Sevgi Kübra Akdemirel |
Görüntüle | ||
7 | NESEB-NÂME-İ HÜMÂYUN (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
8 | TERCEME-İ MİHR Ü MÜŞTERÎ (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ LEM'ATÜ'L-ENVÂR (LOKMÂN) | Lokmân, Seyyid Lokmân, Lokmân Çelebi, Lokmân bin Hüseyin | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
10 | MÜCMELÜ'T-TÛMÂR (SEYYİD LOKMÂN) | Seyyid Lokmân b. Hüseyin el-Âşûrî el-Urmevî | Dr. İbrahim Pazan |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
12 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
13 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
14 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
15 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
16 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
17 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
19 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
20 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |