ZÎNETÜ’L-EF’İDE (ZÜHDÎ)
manzum kırk hadis
Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed (d. 1270/1854 - ö. 1332/1914)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Hâfız Zühdî’nin manzum kırk hadis tercümesinden oluşan eseri. Zînetü’l-Ef’ide, Hâfız Zühdî’nin mensur bir mukaddimesi ile başlar. Bu bölümde şair, Abdurrahmân Câmî ve Alî Şîr Nevâyî hakkında bilgiler verdikten sonra Farsça ve Çağatay Türkçesi bilmeyenlere yardımcı olmak amacıyla Câmî ve Nevâyî’nin kıt’alarına birer Türkçe kıt’a eklediğini belirtir. Ardından Abrurrahmân Câmî ile Ali Şîr Nevâyî’nin eserlerinin mukaddimelerine yer verir. Daha sonra da sırasıyla hadisin orijinal metni, Câmî ve Nevâyî’nin kıt’aları ile şairin kendi kıt’aları gelir. Eser, Zühdî’nin Farsça-Türkçe mülemma bir kıt’ası ile son bulur.

Şairin bütün beyitlerde aruzu başarıyla tatbik ettiği, dönemine göre sade ve anlaşılır bir dil kullandığı görülmektedir. Bu yönleriyle Zînetü’l-Ef’ide, edebiyatımızdaki manzum kırk hadis tercümelerinin başarılı bir halkasını oluşturmaktadır.   

Eser, 1317/1899’da tamamlanmış ve 1324/1906’da Trabzon Serasi Matbaasında basılmıştır. Eserin bir nüshası Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonu Nu. K. 15843’te kayıtlıdır. Zînetü’l-Ef’ide, Molla Câmî’nin kırk hadisi ve diğer manzum tercümeleriyle birlikte yayımlanmıştır (Sevgi 1999, 2000).

Şairin biyografisi için bk. “Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/zuhdi-mehmed-tayyipzade

Eserden Örnekler


Zühdî

Zengin olmaz kişi hakîkatde

Ne kadar da çoğalsa emvâli

Zengin oldur ki kalb-i pâki

Hubb-ı mâl u menâlden hâlî

 

Zühdî

Tama u hırsdan teberrî et

Feyz-i Hakdan nasîb umarsan eger

Var kanâ’at hazînesin bul kim

Ne yiter ol ne eksilir ne biter              

 

Zühdî

Vâ’izi bezm-i va’zı n’eylersin

Sana ihsân olmuş ise nazar

İtti’âz ise maksadın kardaş

Şu musallâdaki cenâze yeter (Mehmed Zühdî 1324: 16, 22).

Kaynakça


Mehmed Zühdî (1324). Zînetü’l-Ef’ide. Trabzon.

Sevgi, Ahmet (1999). “Molla Câmî’nin “Erbaîn”i ve Türkçe Manzûm Tercümeleri”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (6): 1-145.

Sevgi, Ahmet (2000). Molla Câmî'nin "Erbâ'în"i ve Manzum Türkçe Tercümeleri. Konya: Gençlik Kitabevi Yay.

Yüksel, Murat (1990). Trabzonlu Tayyib-zâde Hâfız Mehmed Zühdî Nazmu’s-Siyer. İstanbul. TDAV Yay.

Atıf Bilgileri


KESİK, Beyhan. "ZÎNETÜ’L-EF’İDE (ZÜHDÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/zinetu-l-ef-ide-zuhdi. [Erişim Tarihi: 02 Temmuz 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ’A-İ ZÜHDÎ (HÂFIZ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 NEV-BÂVE (HÂFIZ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
3 MİR’ATÜ’L-MÜLÛK (HÂFIZ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 KASÎDE-İ HAMÎDİYYE (ZÜHDÎ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Hasan Doğan
Görüntüle
5 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
6 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
9 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
10 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
11 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle