- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fevrî, Ahmed - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Ömer Faruk Güler
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:27/06/2022
ZEHEB-NÂME-İ FEVRÎ EFENDİ (FEVRÎ)
Fevrî Efendi'nin Zeheb-nâmesiFevrî, Ahmed (d.? – ö. 978-1571)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Fevrî Ahmed Efendi’nin manzum mensur karışık risalesi. Bu risalede Fevrî, altın ve altının özellikleri üzerinde geniş bir bilgilendirme yaparak infakın önemini vurgulamıştır. Yazar, dönemin mensur eserleriyle paralel olarak nispeten ağır bir dile sahip olan esere hamdele ve salvele bölümleriyle başlar. Bu bölümlerde yazar, infakı teşvik edici âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîflere yer vermiştir. Aynı zamanda ashâb-ı kirâmdan bahsedilen bölümlerde onların dünya malına düşkün olmadıkları üzerinde durarak bu özellikleriyle ilgili hadîs-i şerîfler zikretmiştir. Yine eserin baş taraflarında dönemin padişahı Kânûnî Sultan Süleyman’ın cömertliği ve infakı sevmesi öne çıkarılmıştır.
Zeheb-nâme’de altının yıllar boyunca yer altında kaldıktan sonra çıkarıldığına, işlendikten sonra ticaret, mimari ve süsleme gibi çeşitli alanlarda kullanıldığına değinilmiştir. Bu minvalde altının camii, şehitlik, kilise, mezar gibi yapıların vazgeçilmez süsleme araçlarından biri olduğu; ayrıca güzellerin gündelik hayatta kullanmış oldukları eşyaların bir parçası olması üzerinde durulur. Yine altının cimri ve hasud insanlar için ateşten farksız olduğu, ehl-i ticaret ve garipler için ise sevinç ve iftihar vesilesi olduğu eserde bahsedilen hususlardandır. Altının güzelleri etkilemek ve onlara ulaşmakta önemli bir gücünün olduğunun söylenmesi de eserde dikkat çekici bölümlerdendir. Buna göre peri yüzlü güzellere ulaşma yolunda altın başta gelen unsurlardandır. Fevrî, fikirlerini desteklemek amacıyla ayet ve hadisler yanında manzumelerden de faydalanmıştır. Eserde toplamda 29 âyet-i kerîme, 7 hadîs-i şerîf yer alır. Ayrıca Ebu Muhammed Harîrî, Ebu’l-feth Büstî, Bedîü’z-zamân el-Hemedânî, Reşîdü’d-dîn Vatvat, Ubeydî ve Mevlânâ Câmii’ye ait manzumeler yer alır.
Eserin tespit edilen tek nüshası Kütahya Belediyesi Mustafa Hakkı Yeşilyurt Kitaplığında 24390 katalog numarasıyla kayıtlıdır (Ersoy 2019: 843). Eser üzerine bir makale kaleme alınmıştır (Güler 2021).
Yazarın biyografisi için bk. “Fevrî, Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fevri-ahmed
Eserden Örnekler
Kimi mezheb-i pür-hüner ve kimi üstâd-ı zer-ger ve kimi zer-dûz-ı sâ’ir ve kimi zer-nişâne-i mâhir ve messi ‘alâ hâzâ mine'l-evveli ile'l-âhiri her biri tamâm ser-mâyeye mâlik ve san’atı kolında altun bilezikdür kişt-i memâlikde makbûl-i hâs u ‘âm ve seyr-i mesâlikde mültefetün ileyhi kirâm olur Lâkin erbâb-ı harfden ba’zı hasûd-ı lâ-yüs’ad hasedlerinden kimin kâgazlara sarup ve örseleyü örseleyü örs ile çekic arasına alup şol denlü dögerler ki bagrı yufkalur ve benzi sararur incelür ve rakku's-sayra döner uçmaga durur anunçün derd-mendi muhkem-i bend iderler ( Zeheb-nâme:5b).
Kaynakça
Ersoy, Ersen (2019). “Kütahya Belediyesi Mustafa Hakkı Yeşilyurt Kütüphanesinde Bulunan El Yazmalarının Dökümü”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 22: 713-1034.
Güler, Ömer Faruk (2021). “XVI. yüzyılda kaleme alınmış manzum-mensur karışık bir eser: Fevrî Efendi’nin ‘Zeheb-nâme’si”. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 23: 558-582. DOI:10.29000/rumelide.949669.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Doç. Dr. suat donuk |
Görüntüle | ||
2 | MİFTÂHU'L-ME'ÂNÎ (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Araş. Gör. Fatih UĞUR |
Görüntüle | ||
3 | KÜHL-İ DÎDE-İ A'YÂN (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
4 | AHLÂK-I SÜLEYMÂNÎ (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
5 | AHLÂK-I MEHMED PAŞA (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Prof. Dr. MURAT ALİ KARAVELİOĞLU |
Görüntüle | ||
6 | HAC SEYÂHAT-NÂMESİ/RİSÂLE FÎ'L-MENÂSİK (FEVRÎ) | Fevrî, Ahmed | Dr. Öğr. Üyesi Orhan KILIÇARSLAN |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
8 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
9 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
11 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
12 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
13 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
15 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
16 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |