Bazı kaynaklara göre (Çakır 2014, Çakır 2013a: 17, Çakır 2013b: 133) “Mecdeddin Cemâl el-İslâm (?)’ın Arapça Kasîde-i Tebriye’sinin Zariâtu’l-Vüsûl adıyla tahmisi” şeklinde tanımlanan şiir. Bu kaynaklarda eser müellifin “Tahmîs-i Kasîde-i Bürde” adlı eserinden ayrılmaktadır. Ve hakkında başka bir bilgi yoktur.

Diğer çalışmalarda müellifin tahmis olarak tek bir eserinin adı verilmekte ve bu çoğu kaynakta, Zariâtu’l-Vusûl adlı başka bir eser geçmemektedir: Müellifin bu yolda belirtilen tek eserini İpşirli (2011: 154) ve Taş (2020b: 6) “Kasîde-i Bür’e Tahmîsi”, Bursalı (1915: 456) “Arapça Kaside-i Bür'e’ye tahmis (besleme)”, Aslan (2021: 91) “Kasîde-i Bür Tahmîsi”, Atâyî (Donuk 2017: 1609) ise “Beriyye” nâm ḳaṣîde-i ‘Arabiyyeyi tahmîs” şeklinde belirtmişlerdir.

Bu kaynaklara bakıldığında müellifin Mecdeddin Cemâl-el İslâm’ın şiirini tahmis etmediği, mezkûr eserin Mısırlı sûfî ve şair, Muhammed b. Saîd el-Bûsîrî (ö. 696/1296)’nin Hz. Muhammed övgüsündeki Arapça el-Kevâkibü’d-Dürriye fî Medhi Hayri’l-Beriyye kasidesine tahmis olduğu gözükmektedir. Nitekim Taş (2020a), Sak (2019) ve Kahraman (1991) da müellife dair tek tahmisten bahsetmiş ve zemin şiirin Muhammed el-Bûsîrî’nin kasidesi olduğunu ifade etmişlerdir. Taş (2020a: 31) müellifin tahmis olarak andığı tek eserini “Kaside-i Bür’e (Tebrie) Tahmisi” şeklinde zikreder ve eser hakkında kısıtlı da olsa açıklamaları olan tek kaynak budur. Eserin müellifin gönül zenginliğini göstermesinin yanı sıra şâirlik yönünü de yansıtması bakımından önem sahibi olduğunu ifade eder. Sak (2019: 347) da çalışmasında müellifin tahmisinin İmam Busîrî’nin kasidesine Türkçe bir tahmis olduğunu belirtir. Kahraman (1991: 173) da “Kaside-i Bürde Tahmisi” şeklinde takdim ettiği eserin Bûsîrî’nin kasidesine tahmis olduğunu aktarır. Bu kaynaklardaki bilgilerle Çakır (2014, 2013a, 2013b)’ın üç çalışmada tekraren verdiği bilgi, “tahmis şeklinde olmak” ve kaydettiğine göre Mecdeddin Cemâl el-İslâm’ın eseri olduğu söylenen Kaside-i Tebriye'deki “tebriye”nin kökeni dolayısıyla “kaside-i bür’e ile ilgili olmak” bağlamında örtüşürlerken bu kaynakların hiçbirinde Zariâtü’l-Vusûl adı zikredilmemiştir.

Sonuç olarak bu tahmisin doğrudan Bûsîrî’nin kasidesine tahmis olarak mı, yoksa onu örneğin tanzir etmiş olabilecek el-İslâm’ın Kasîde-i Tebriye’sine tahmis olarak mı yazıldığı ve adının Zariâtü’l-Vusûl olup olmadığı net değildir. Eldeki kesin olan bilgi Kemâleddin efendinin Bûsîrî’nin kasidesi yolunda bir Kaside-i Bür’e tahmisinin olduğudur.

Şairin biyografisi için bk. “Kemâlî, Taşköprî-zâde Kemâleddîn Mehmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kemali-taskoprizade-kemaleddin