IV. Murad’ın Revan ve Bağdat seferini anlatan mensur eser. Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa’nın emriyle yazılmış ve yazımı 1052/1652’de tamamlanmıştır. 21 Ramazan 1044/10 Mart 1635-11 Ramazan 1049/5 Ocak 1640 yılları arasında, yaklaşık beş yıllık süreçte yaşanılanlar bu eserde detaylıca anlatılmaktadır (Yıldırım 2005: XVIII). 

Sekiz bölümden oluşan eserin ilk bölümünde IV. Murad’ın Revan seferi hazırlıkları, Üsküdar’dan hareket etmesi ve Revan seferi sırasında gerçekleşen olaylar ve padişahın İstanbul’a dönüşü anlatılır. İkinci bölümde, IV. Murad’ın yokluğunda payitahtta gerçekleşen hadiselerden, isyancıların ve şehzade Bâyezid ile Süleyman’ın öldürülmelerinden bahsedilir. Üçüncü bölümde İranlıların tekrar Revan’ı alması üzerine IV. Murad’ın vezirlerini sefere göndermesi anlatılır. Dördüncü bölümde padişahın da Bağdat seferine çıkmasından, sefer sırasında konaklanan menzillerden, yapılan tayinlerden, savaşta ya da sultanın emriyle, örneğin tütün içtikleri için veya tütün içme iftirası attıkları için öldürülenlerden, Hint padişahı Hürrem Şah’ın gönderdiği elçiden, mühimmat kontrolünden detaylıca bahsedilir. Beşinci bölümde padişahın seferde olduğu sırada gerçekleşen bazı olaylar, örneğin Kazak eşkıyalarına karşı yürütülen mücadeleler anlatılır. Altıncı bölümde padişah seferden dönüşünün akabinde Kapudan Paşa’nın yürüttüğü faaliyetlerden, özellikle Karadeniz’de Rus eşkıyalarına karşı verdiği mücadeleden bahsedilir. Yedinci bölümde Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa’nın Bağdat’ta kalarak İran Şahı ile aralarında elçilerin gidip gelmesi ve sonunda Kasr-ı Şirin Antlaşmasının yapılması anlatılır. Sekizinci ve son bölümünde sadrazamın üstün vasıfları, hayır hasenatı ve mimari hizmetleri anılır (Yıldırım 2005: XVIII-XIX; Kucak 2007: xxxiv-1xxi).

Karaçelebi-zâde’nin, diğer tarih kitaplarına nazaran daha sade bir üslûp kullandığı bu eser (Yıldırım 2005: XXIII), Nermin Yıldırım (2005) ve Ömer Kucak (2007) tarafından yüksek lisans tezi olarak çalışılmış, Aydın Özdemir tarafından da değerler eğitimi açısından incelemiştir (2019: 174-210).

Yazarın biyografisi için bk. “Azîzî, Karaçelebi-zâde Abdülaziz Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/azizi-abdulaziz