- Yazar Biyografisi (TEİS)
Güftî, Ali - Madde Yazarı: Araş. Gör. Yunus Emre Varol
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:10/12/2021
ZAFER-NÂME (GÜFTÎ)
manzum fetih-nâmeGüftî, Ali (d. ?/? - ö. 1088/1677)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Güftî’nin Zafer-nâme’si, bugün Romanya sınırları içerisinde bulunan Varad’ın h. 1070 (m. 1660) yılında Köse Ali Paşa komutasında fethedilmesini konu alan bir mesnevidir (Levend 2000:117; Yılmaz 1983:4-5; Yılmaz 2001:18). Eserden ilk olarak Âgâh Sırrı Levend bahsetmiş, bir nüshasının kendisinde olduğunu söylemiştir (Levend 2000:117).
Eserin beyit sayısını Âgâh Sırrı Levend 648 olarak belirlerken (Levend 2000:117); Kâşif Yılmaz’ın neşrindeki beyit sayısı 646’dır. Yılmaz, ayrıca Zafer-nâme’nin nüshalarını tavsif ettiği kısımda eserden önce 34 beyitlik bir naatin yer aldığını ifade etmektedir (Yılmaz 1983:69). Bu manzumenin Zafer-nâme ile aynı vezinde yazılması dikkat çekicidir (1983:394-395). Bu karineden hareketle 34 beyitten oluşan bu kısmın, eserin bir bölümünü teşekkül ettiği düşünülebilir. Böyle bir durumda söz konusu beyitlerin, Yılmaz’ın Zafer-nâme neşrine ilâve edilmesiyle eserin beyit sayısı 680’e çıkmaktadır.
Eser, mesnevi nazım biçiminde aruzun “fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûl” kalıbıyla kaleme alınmıştır. Eserin sebeb-i telifinde böyle büyük bir fethin nazma çekilmemiş olmasını noksan sayan Güftî, akabinde Zafer-nâme’yi yazmaya başladığını dile getirmiştir.
Eserlerinde genel itibariyle ağır bir dil kullanan şair, burada da Arapça-Farsça kelime ve terkip ağırlıklı bir dil tercih etmiştir.
Zafer-nâme'nin Atatürk Üniversitesi, Âgâh Sırrı Levend Kitaplığı 123-125 ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Bağdat Köşkü 162 numaralarda kayıtlı olan Güftî divanlarının sonlarında istinsah edilmek üzere bilinen iki nüshası mevcuttur (Yılmaz 1983:69). Eser, Kâşif Yılmaz’ın doktora tezinin bir bölümü olarak yayımlanmıştır (1983:394-412).
Şairin biyografisi için bk. “Güftî, Ali”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gufti-ali
Eserden Örnekler
Bulınmaya iklîm-i Rûm içre tâ
Ki Şeh-nâme-gûyân-ı keyhân Hudâ
Aristo-yı fikrüm idüp nev-zemîn
Hemîn eyledi fikr-i kilk-i metîn
Bu fethi ide hâme-i nüktekâr
Celî nakş-ı dîbâce-i rûzgâr
Ki ser-‘asker-i Rûm-ı nusret-eser
Bula böyle feth-i ‘azîme zafer
Degül mi bu noksân-ı iklîm-i Rûm
Kitâb olmaya böyle rezm-i hücûm
Husûsâ ola böyle bir feth ü nasr
Sükût ide sencîde-gûyân-ı ‘asr
Vezîr-i sipeh-dâr u sâlâr-ı Rûm
Efendim ola sadr-ı Hayder-hücûm
Ola ol ‘Alî-nâm u Hayder-nihâd
Küşâyende-i hısn-ı merz-i Varâd
Sipeh-dâr-ı Rûm u veliyyü’n-ni’am
Ola çünki düstûr-ı vâlâ-himem
Olur bana bâ-‘özr-i haşv-âveri
Sükût eylemek neng-i dânişveri
Sühan-gûy-ı sencîde-mersûm olam
Bu ‘asr içre Firdevsî-i Rûm olam
Murâd eylesem bâ-husûsâ hemîn
Hayâlüm iderken kazâya kemîn
İdüp gayret-i tâze-gûy-ı zuhûr
Ben ‘arz eyledüm hasma nîrû-yı zûr
Yaza tâ bu kilk-i muhayyel-cevâb
Varâd fethine nazm ile bir kitâb
Ki tâ sebt ola anda bî-iştibâh
Reh-i ceng ü tedbîr-i sadr-ı sipâh (Yılmaz 1983: 395-396)
Kaynakça
Levend, Âgâh Sırrı (2000). Gazavât-nâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in Gazavât-nâmesi. Ankara: TTK Yay.
Yılmaz, Kâşif (1983). Güftî: Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği, Tezkireciliği ile Divanı, Zafer-nâmesi ve Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâsının Tenkidli Metni. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Yılmaz, Kâşif (2001). Güftî ve Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâsı. Ankara: AKM Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
2 | TEŞRÎFÂTÜ'Ş-ŞU'ARÂ (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
3 | GAM-NÂME (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
4 | ŞÂH U DERVÎŞ (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
5 | HİLYE-İ HASENEYN VE 'AŞERE-İ MÜBEŞŞERE (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş |
Görüntüle | ||
6 | ZELLE-NÂME (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
7 | HASB-I HÂL (GÜFTÎ) | Güftî, Ali | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
8 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
9 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
10 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
11 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
12 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
13 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
14 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
15 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
16 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
17 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |