VASF-I HÂL (ÂŞIK)
tasavvufî mesnevi
Âşık Paşa, Âşık (d. 670/1271-72 - ö. 13 Safer 733/3 Kasım 1332)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Âşık Paşa’nın tasavvufî mesnevisi. Vasf-ı Hâl, Âşık Paşa’nın diğer mesnevileri gibi aruzun fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün kalıbıyla yazılmış 39 beyitlik küçük bir manzumedir. Eserin başlığı nüshada tam olarak “Dâstân-ı Vasf-ı Hâl-i Her Kesî”dir. Eski kaynaklarda adı geçmeyen eserden ilk defa -Fakr-nâme ile birlikte- Ettore Rossi (1949) bahsetmiştir. Eserin Rossi tarafından tespit edilen tek nüshası, Roma Biblioteca Casanatense Turca 2054 numarada kayıtlı Garîb-nâme nüshasının sonunda yer almaktadır. Telif tarihi bilinmeyen manzumenin eldeki nüshası 861/1456-57 yılında istinsah edilmiştir. Vasf-ı Hâl, dünyanın mazi, hâl ve istikbal olarak üç zamanı olduğundan bahisle insanın bunlardan en çok “hâl”e kıymet vererek Hakk’a şükretmesi gerektiği konusunda verilen öğütlerden müteşekkildir. Akıllı olan insan yolunu doğru yürümesini bilir, âşık olan da aşkı için can verir. Dünyanın üç “bahş”ından (mazi, hâl, istikbal) en değerlisi “hâl”dir. İnsanlara hâle önem vermek suretiyle yaşanan zamanı iyi değerlendirmelerini tavsiye eden Âşık Paşa eserini “Dem bu demdür dem bu demdür dem bu dem” mısraıyla bitirmiştir.

Vasf-ı Hâl, Agâh Sırrı Levend tarafından şairin diğer eseri Fakr-nâme ile birlikte yayımlamıştır (1954).

Şairin biyografisi için bk. "Âşık Paşa, Âşık". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asik-pasa-asik

Eserden Örnekler


Dâsitân-ı Vasf-ı Hâl-i Her Kesî'den

Vasf-ı hâl eydem sana dinlerisen

Dinleyüp söz maʿnisin anlarisen


Anlamakdur dinlemenün dileği

Anlaya kim varise ussı ögi


Uslu oldur kim bile kendü hâlin

Gözlü oldur kim göre kendü yolın


Âdemî oldur ki vâkıfdur hâle

Bakmaya ol mâziye müstakbele


Âkıl oldur ki vâkıfdur hâle

Âşık oldur kim cânın aşka vire


Şâkir ola hâline her neyise

Vaktini hoş geçüre kandayise


Zîre bu cümle cihân üç bahşdur

Kudret elinden yazılmış nahşdur


Mâzi vü müstakbel ü hâldür ayân

Uşbu üç hâlde geçer cümle cümle cihân


Hâl içinde buldılar cümle demi

Hâline hâzır olandur âdemî (Levend 1954: 237)

Kaynakça


Levend, Agâh Sırrı (1954). “Âşık Paşa’nın Bilinmeyen İki Mesnevisi: Fakr-nâme ve Vasf-ı Hâl”. TDAY Belleten 1953. 205-255.

Rossi, Ettore (1949). “Studi su manoscritti del Garîb-nâme di Âşık Paşa nelle Biblioteche d’Italia”. Rivista degli Studi Oriantali, (24): 108-119.

Atıf Bilgileri


Köksal, Mehmet Fatih. "VASF-I HÂL (ÂŞIK)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/vasf-i-hal-asik-pasa. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 GARÎB-NÂME (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
2 FAKR-NÂME (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 HİKÂYE (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
4 KELÂM-I ÂŞIK PAŞA (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 FÜRKAT-NÂME (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Hanife KONCU
Görüntüle
6 KÎMYÂ RİSÂLESİ (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ELİF-NÂME (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
8 RİSÂLE FÎ BEYÂNİ’S-SEMÂ’ / SEMÂ’ RİSÂLESİ (ÂŞIK) Âşık Paşa, Âşık Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
9 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
10 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
11 RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Öğretmen Ece Ceylan
Görüntüle
12 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
13 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
14 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
15 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
16 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
17 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
18 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle