- Yazar Biyografisi (TEİS)
Âşık Paşa, Âşık - Madde Yazarı: Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:07/09/2021
VASF-I HÂL (ÂŞIK)
tasavvufî mesneviÂşık Paşa, Âşık (d. 670/1271-72 - ö. 13 Safer 733/3 Kasım 1332)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Âşık Paşa’nın tasavvufî mesnevisi. Vasf-ı Hâl, Âşık Paşa’nın diğer mesnevileri gibi aruzun fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün kalıbıyla yazılmış 39 beyitlik küçük bir manzumedir. Eserin başlığı nüshada tam olarak “Dâstân-ı Vasf-ı Hâl-i Her Kesî”dir. Eski kaynaklarda adı geçmeyen eserden ilk defa -Fakr-nâme ile birlikte- Ettore Rossi (1949) bahsetmiştir. Eserin Rossi tarafından tespit edilen tek nüshası, Roma Biblioteca Casanatense Turca 2054 numarada kayıtlı Garîb-nâme nüshasının sonunda yer almaktadır. Telif tarihi bilinmeyen manzumenin eldeki nüshası 861/1456-57 yılında istinsah edilmiştir. Vasf-ı Hâl, dünyanın mazi, hâl ve istikbal olarak üç zamanı olduğundan bahisle insanın bunlardan en çok “hâl”e kıymet vererek Hakk’a şükretmesi gerektiği konusunda verilen öğütlerden müteşekkildir. Akıllı olan insan yolunu doğru yürümesini bilir, âşık olan da aşkı için can verir. Dünyanın üç “bahş”ından (mazi, hâl, istikbal) en değerlisi “hâl”dir. İnsanlara hâle önem vermek suretiyle yaşanan zamanı iyi değerlendirmelerini tavsiye eden Âşık Paşa eserini “Dem bu demdür dem bu demdür dem bu dem” mısraıyla bitirmiştir.
Vasf-ı Hâl, Agâh Sırrı Levend tarafından şairin diğer eseri Fakr-nâme ile birlikte yayımlamıştır (1954).
Şairin biyografisi için bk. "Âşık Paşa, Âşık". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asik-pasa-asik
Eserden Örnekler
Dâsitân-ı Vasf-ı Hâl-i Her Kesî'den
Vasf-ı hâl eydem sana dinlerisen
Dinleyüp söz maʿnisin anlarisen
Anlamakdur dinlemenün dileği
Anlaya kim varise ussı ögi
Uslu oldur kim bile kendü hâlin
Gözlü oldur kim göre kendü yolın
Âdemî oldur ki vâkıfdur hâle
Bakmaya ol mâziye müstakbele
Âkıl oldur ki vâkıfdur hâle
Âşık oldur kim cânın aşka vire
Şâkir ola hâline her neyise
Vaktini hoş geçüre kandayise
Zîre bu cümle cihân üç bahşdur
Kudret elinden yazılmış nahşdur
Mâzi vü müstakbel ü hâldür ayân
Uşbu üç hâlde geçer cümle cümle cihân
Hâl içinde buldılar cümle demi
Hâline hâzır olandur âdemî (Levend 1954: 237)
Kaynakça
Levend, Agâh Sırrı (1954). “Âşık Paşa’nın Bilinmeyen İki Mesnevisi: Fakr-nâme ve Vasf-ı Hâl”. TDAY Belleten 1953. 205-255.
Rossi, Ettore (1949). “Studi su manoscritti del Garîb-nâme di Âşık Paşa nelle Biblioteche d’Italia”. Rivista degli Studi Oriantali, (24): 108-119.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | GARÎB-NÂME (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
2 | FAKR-NÂME (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
3 | HİKÂYE (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
4 | KELÂM-I ÂŞIK PAŞA (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
5 | FÜRKAT-NÂME (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Hanife KONCU |
Görüntüle | ||
6 | KÎMYÂ RİSÂLESİ (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
7 | ELİF-NÂME (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
8 | RİSÂLE FÎ BEYÂNİ’S-SEMÂ’ / SEMÂ’ RİSÂLESİ (ÂŞIK) | Âşık Paşa, Âşık | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
9 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
11 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
12 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
17 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
18 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |