VÂRİDÂT (AZÎZ)
tasavvufa dair görüşler
Azîz, Azîz Ali Efendi (d. ?/? - ö. 1213/1798-99)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Giritli Aziz Ali Efendi’nin (d. ?/? - ö. 1213/1798-99)  tasavvufî kavram ve meselelere dair görüşlerine “vâride” başlığı altında yer verdiği mensur eser. Eser, Allah’a ve Hz. Muhammed’e şükür ve övgüler sunan ve sonrasında söz ve tecelli kavramlarından bahseden bir mukaddime ile başlar. Akıl, nefis, ilham, vesvese, seyr-i sülük, ehl-i hakikât, mürşitlik gibi birçok tasavvufî kavram ve düşünce hakkında varidelerden oluşan eserde, toplamda 34 vâride bulunmaktadır.

Vâridât’ın müellif nüshası bugün elde olmasa da, XIX. yüzyılda üretilen birçok istinsahı mevcuttur. Nedim Tan’ın aktardığına göre, eserin ilgili yüzyılın sonlarına tarihlenen 29 kadar yazması mevcuttur ve bunların en eskisi 1850 tarihinde kaleme alınmıştır (2011: 31) Aynı yüzyıl içinde üretilmiş birçok nüshası bulunması eserin okurunun çok olduğunu göstermekle beraber nüshalar arasında bazı  farklılıklara neden olmuş ancak metnin anlamı açısından yazmalar arasında büyük değişiklikler görülmemiştir (Tan 2011: 33).

Müellifin biyografisi için bk. "Azîz, Azîz Ali Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/aziz-aziz-ali-efendi

Eserden Örnekler


“Mürşid ona derler ki bâb-ı icâbet-i daavâtı ve tarz-ı talebi sana göstere, mürşidin ondan gayrıya iktidârı yoktur. Maa-hâzâ bundan a’zam kerem ve bundan ekber himmet olmaz. Fe'emmâ bu bir kelâm ve bir sohbet ile ifâde olur mâdde değildir. Zirâ matlabda nihâyet yoktur ve tarik-i talebde dahi nihâyet olmaz. Şu cihetle ki hâlât-ı ilâhiyye ve tecelliyât-ı samedâniyyede hadd ü hasr olmamağın tahsîlinden gınâ gelmez.” (Hafız Hüsnü el- Edirnevî. 30b).

Kaynakça


Hafız  Hüsnü el- Edirnevî (Müstensih). (1290/1873). Vâridât. Atatürk Kitaplığı. Osman Ergin: nr. 135.

Giritli  Aziz Efendi. ( 2011). Vâridât: Kabin Sohbetleri. (hzl. Nedim Tan). İstanbul: Pan Yayıncılık.

Atıf Bilgileri


aydın satar, nesrin. "VÂRİDÂT (AZÎZ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/varidat-aziz. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂNÇE (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Hatem Türk
Görüntüle
2 MUHAYYELÂT / MUHAYYELÂT-I AZÎZ EFENDİ Azîz, Giritli Aziz Ali Efendi Hatem Türk
Doç. Dr. Pelin Asan Ayar
Görüntüle
3 EMSÂLÂT-I AZÎZ / MUHAYYELÂT Azîz, Azîz Alî Efendi Araş. Gör. Fatih UĞUR
Görüntüle
4 DÎVÂN (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
5 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
6 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
7 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
8 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
9 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
10 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
11 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
12 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
13 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle
14 İNSÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle