İbrahim Râkım Efendi’nin (d. 1091/1680-81 - ö. 1163/1749-50) Niyâzî-i Mısrî’nin menkıbelerini anlattığı mensur eseri. Eserin adı, baş tarafında kırmızı mürekkeple “Hâzâ Kitâbü Vâkı'âti Hazreti Pîr eş-Şeyh Muhammed el-Mısrî en-Niyâzî kuddise sırrıhu’l-'âlî” ifadesi yazılarak (İbrahim Râkım Efendi vr. 1b) kaydedilmiştir. Eserin ismi bazı kaynaklarda Menakıb-nâme-i Niyâzî-i Mısrî olarak farklı bir eser gibi kaydedilse de bu eser Vâkı‘ât-ı Hazret-i Niyazî-i Mısrî’dir (Bursalı Mehmed Tâhir 2000: II/189). Eserin derkenarlarında kırmızı mürekkeple “matlab-ı velâyet-i Hazret-i Pîr kuddise sırruhû” şeklinde başlıklar yazılmıştır (İbrahim Râkım Efendi vr. 2a).

Müellifin eserin başında Niyâzî-i Mısrî’nin hayatı hakkında verdiği bilgiler oldukça önemlidir. Zira Mısrî 1105/1694 senesinde vefat ettiğinde Râkım Efendi 15 yaşındadır. Râkım Efendi, kısa süre de olsa Niyâzî Mısrî ile aynı dönemde yaşamıştır. Ancak eserde bizzat görüşüp görüşmedikleriyle ilgili bilgi bulunmaz. İbrahim Râkım, eserini büyük oranda Mısrî ile muasır olan ve onun sohbetinde bulunan kişilerden aldığı bilgilerden hareketle kaleme almıştır. Râkım Efendi, Mısrî’nin hayatını anlattıktan sonra onun hayatı ile ilgili çeşitli kaynaklardan derlemiş olduğu menkıbeleri ayrı ayrı başlıklar halinde yazmıştır. Müellif eserde zaman zaman Niyâzî-i Mısrî’nin görüşlerine yer vermiş, onun eserlerinden alıntılar yapmıştır. Eserde Mısrî’nin yaşadığı dönemde onun etrafında olan kimselerden bahsedildiği gibi, aynı dönemde yaşayıp Mısrî ile tartışmaları olan ve sürgün edilmesine sebep olan Vânî Mehmed Efendi ve devrin başka ünlü simaları hakkında da bilgiler bulmak mümkündür. Vâkı'ât daha sonra yazılan birçok esere kaynaklık etmiştir (Öcalan 2019: 81). Mustafa Lütfi Efendi söz konusu eseri merkeze alarak Tuhfetü’l-Asrî fî Menâkıbi’l-Mısrî adlı eserini kaleme almış ve eserinde büyük oranda Râkım Efendi’nin menâkıbnâmesinden istifade etmiştir (Mustafa Lütfî Efendi 2013: iii). Bursa’daki Mısrî Dergâhı’nın son postnişini Mehmed Şemseddin Efendi de yazmış olduğu Mısrî biyografisi Gülzâr-ı Mısrî adlı eserini kaleme alırken Râkım Efendi’nin Vâkı'ât’ından istifade etmiştir. Şemseddin Efendi, eserini daha önce yazılan Tuhfetü’l-Asrî ve Râkım Efendi’nin Vâkı'ât’ını anlaşılmayacak derecede ağır bulduğundan “lisân-ı avâm üzere” halkın anlayacağı şekilde kaleme almıştır (Ulusoy 2021: 29). Eserde, tarikat şeyhi bir sofiyi konu edinmesi sebebiyle tasavvufi terimler ve kavramlara sıkça yer verilmiştir. Arapça ve Farsça kelimelerin yanında “beyne’n-nâs, hilâfi’l-âde kıbel-i âlî, fenn-i mûsikî, tekrîm-i ilâhî” gibi Arapça ve Farsça tamlamalar yaygın biçimde kullanılmıştır. Eserin dili sanatlı ve ağırdır. Müellif eserinde bilgi vermenin yanında edebî inceliklere de önem vermiş, ilmî üslup kullanmıştır.

Eserin tam olan bir nüshası Bursa İnebey Yazma Eser Kütüphanesi, Genel No: 772’de yer almaktadır. Süleymaniye Kütüphanesi, İzmir Bölümü, No: 790’da ise eserin eksik bir nüshası mevcuttur. Eser ile ilgili bir yüksek lisans tezi hazırlanmıştır (Beki 1997).

Müellifin biyografisi için bk. “Râkım, İbrahim Râkım Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rakim-ibrahim-rakim-efendi