Asıl adı Abdullah olan Salâhaddîn-i Uşşâkî adıyla tanınan Salâhî mahlaslı şairin Uşşâkî tarikatı dervişlerine yönelik Türkçe kaleme aldığı eser. Eserin nüshaları Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmut Efendi bölümü 2684, Süleymaniye Kütüphanesi Tahir Ağa bölümü 503, Millet Kütüphanesi Ali Emiri Şeriyye bölümü 789, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi Muzaffer Ozak bölümü II/7’de bulunmaktadır.

Usûl ü Evrâd-ı Uşşâkiye, Halvetîliğin Uşşâkî koluna dair çok önemli bilgiler içermektedir. Risâlede ifade edilen konular bir dervişin seyr ü sülukunda yaşamının tümünü nasıl geçireceğiyle ilgili hususlardır. Eserde nasıl ahlaki mükemmelliğe ulaşacağı anlatılır. Bazı zikir usulleri, günün hangi zamanında neler yapılacağı izah edilir. Böylece dervişin her hâlinin disiplin ve kontrol altına alınması hedeflenir (Kılıç, 2012: 187).

Besmele ile başlayan eser “İnsan için çabasından başka bir şeyi yoktur” (Necm 53/39) ayetinin Arapça ibaresiyle devam eder. Bir salavattan sonra eserin Uşşâkî dervişlerinin usul ve adaplarının, hangi vakitte ne çeşit zikir yapılacağı açıklanır (Kılıç, 2012: 192). Eserin “Bismillahirrahmânirrahîm” başlığını taşıyan giriş kısmından başka eserde “Usûl-i Sabah”, “Tarîk Evrâdı”, “Âdâb-ı Öğle”, “Âdâb-ı İkindi”, “Âdâb-ı Akşam”, “Âdâb-ı Yatsı”, “Usûl-i Kebîr Âdâbı” başlıkları yer alır. Eserin öne çıkan tarafı “Usûl-i Kebîr Âdâbı” başlığındaki Uşşâkî tarikatının zikirlerinin anlatıldığı kısımdır. Bu eser yazıldığı sırada tekkeler kapatılmıştı. Bu nedenle tarikatlarda zikirlerin ne şekilde icra edileceğine dair bir açıklama yapılmamıştır. Eserde Uşşâkî dervişlerinin uymaları gereken esaslar, usuller, zikirler ve evradlar Uşşâkî tekkesi şeyhi Abdullah Salâhaddîn-i Uşşâkî tarafından anlatılmaktadır (Kılıç, 2012: 190).

Eserin akıcı bir üslubu vardır. Dinî literatüre vakıf birinin rahatlıkla anlayabileceği bir dil ve anlatım söz konusudur. Basit Farsça ve Arapça tamlamalar kullanılmıştır. Uzun tamlamalar tercih edilmemiştir. Dervişlere yönelik kaleme alındığı için o dönem dervişlerinin kolaylıkla anlayabileceği üslubun, dil ve anlatımın olduğu söylenebilir.

Ali İhsan Kılıç, 2012 yılında kaleme aldığı Abdullah Salâhî Uşşâkî’nin Risâle-i Usûl ü Evrâd-ı Uşşâkiyyesi başlıklı makalesinde eser ve nüshaları hakkında bilgi verdikten sonra transkripsiyon harfleri kullanmadan eserin metnine yer vermiştir. Mahmud Erol Kılıç, 2016 yılında neşrettiği Şeyh Abdullah Salâhaddîn-i Uşşâkî – Şeyh Abdurrahmân Sâmî-yi Uşşâkî, Tuhfetü’l-Uşşâkıyye (Uşşâkî Sâliklerinin Âdâbı) başlıklı kitapta Abdullah Salâhî Uşşâkî’nin eserinin metnini transkripsiyonsuz olarak neşretmiştir.

Şairin biyografisi için bk. “Salâhî, Abdullah Salâhaddîn”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/salahi-abdullah-salahaddin