Rızâyî’ye atfedilen astronomik eser. Bursalı Mehmed Tâhir (1915: 356) İshâk İbni Hasan Tokâdî’nin eserleri arasında Cemâleddin Mardînî’nin Usturlap ile ilgili eserine hâşiye bulunduğunu da belirtir. Osmanlı Medreselerinde İlim adlı kitapta da müellif tarafından Mardînî’ye nisbet edilen en-Nücûmü’z-Zâhirât adlı eseri Kavalalı-zâde’nin şerh ettiği ve bu şerhe İshâk Efendi tarafından bir hâşiye yazıldığı belirtilir (İzgi 1997’den aktaran Fazlıoğlu 2003: 52). Fakat Mardînî’ye nispet edilen en-Nücûmü’z-Zâhirât adlı eser ile Mardînî’ye ait olduğu kesin olan el-Varakât fi’l-ʿamel bi-rubʿi’d-dâʾire ellezî ʿaleyhi’l-mukantarât adlı rubu‘ tahtasının (kuadran) özelliklerini inceleyen esere şerh yazanlardan biri olabilecek Hasan b. Halîl el-Kerâdîsî et-Tubnî adlı Cezayir asıllı Mısırlı bir müellifin şerhinin adı aynıdır [Brockelmann (?)’dan aktaran Fazlıoğlu 2003: 52]. Dolayısıyla Fazlıoğlu farklı iki kitap olarak anılan en-Nücûmü’z-Zâhirât’ın tek bir eser olabileceği ihtimalinden bahseder. Bu sûretle bir esere yazılmış şerhe yazılan hâşiye durumundaki Usturlab Hâşiyesi'nin doğduğu silsile ve bu esere dair bilgiler muğlaktır.

İshâk Efendi ile ilgili son çalışmalardan birinde bu durum aynen aktarılır (Bayram 2018: 5). Bir diğerinde Tokâdî’nin eserleri arasında zikredilir fakat diğer eserleri gibi bir açıklama ihtivâ etmeksizin yalnızca bir başlık olarak bulunur (Deniz 1987: 3). Rızâyî’nin eserleri üzerine yapılmış yüksek lisans çalışması (Özfırat 2006) ve onun geliştirilmiş hâli olan makalede (Özfırat: 2015) eserden bahis olmadığı gibi, şâirin en meşhur iki eserinden biri olan Nazmu’l-Ulûm’da öğrenilmesi gereken önemli ilimlere dair bölümlerden birinin “usturlab”a dair olması şâirin bahsedilen hâşiyeye konu olan “usturlab” ile alakasını gösteren bir noktadır.

Şairin biyografisi için bk. “Rızâyî/İshâk b. Hasan-ı Tokadî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rizayi-ishak-ishak-hasani-tokadi