Şehâbeddîn İbn Arabşâh’ın kendi hayatını anlattığı Arapça eser. Eserin tek yazma nüshası olarak işaret edilen Gotha Kütüphanesindeki nüsha (Gotha, Ms. Orient. A 94, fol. 62b-64a), Temîmî (ö. 1010/1601)’nin Tabakâtü’s-Seniyye fî Terâcimi’l-Hanefiyye isimli eserinden bazı bölümler seçilerek meydana getirilmiş bir yazma içerisinde yer almaktadır (Abdülfettah el-Hulv 1983: II/55-59).

Memlüklerin Şam vilayetinde bir ulema ailesi içinde dünyaya gelen İbn Arabşâh otobiyografisini kaside nazım şekliyle, aruz vezninde ve mutlak reviyle tam kafiye kullanarak yazmıştır. Manzumenin 38 beyitlik kısmı parçalar halinde günümüze ulaşmıştır. Asıl nüshası elde bulunmamakla birlikte Ukûdü’n-Nasîha’nın büyük kısmının çağdaşı tarihçilerden İbn Tagrîberdî (ö. 874/1469), Sehâvî (ö. 902/1497) ve Temîmî (ö. 1010/1601)’nin tabakatlarına aktarıldığı anlaşılmaktadır. Bu manzum otobiyografisi için İbn Arabşâh'ın kendisi bir şerh kaleme almıştır. Temîmî, bu şerhi "Fî Şerhi Kasîdetihî" şeklinde kaydetmiştir. İbn Tagrîberdî ve Sehâvî, İbn Arabşâh'ın biyografisini verirken kasidede olmayan bazı detayları söz konusu şerhten yararlanarak aktarmış ve bu metin üzerinden icazet aldıklarını da kaydetmişlerdir. Ukûdü'n-Nasîha'nın dönemin Kahire’sinde çeşitli ilim meclislerinde okunan, icazeti verilen bir metin olarak yaygınlaşması da metnin ilim ehli için yazıldığını düşündürmektedir. Eserde doğduğu tarihten itibaren İbn Arabşâh’ın hayat hikayesi, ilim yolculukları, katıldığı ders halkaları ve hocalarına yer verilmiştir. Özellikle Timur (1370-1405)’un ölümünden sonra Semerkant’tan ayrılan İbn Arabşâh’ın ilim için yaptığı yolculuklar metnin büyük bir kısmını teşkil etmektedir. Şair, Semerkant’tan Çin sınırına varan doğu illerindeki seyahatini Astrahan’daki Bezzâzî (ö. 827/1424)’nin ders halkasına katılmak üzere batıya çevirmiştir. Türkçe, Farsça ve Moğolcayı bu seyahatlerinde öğrenen müellif, Melik Zâhir Çakmak (1438-1453)’ın daveti üzere yola çıktığını, Edirne’ye vardığında Çelebi Mehmed (1413-1421) tarafından sır kâtibi ve şehzadelerin hocası tayin edildiğini kaydetmektedir. Çelebi Mehmed’in vefatının ardından önce Halep’e, ardından Şam’a geçen müellif, burada Alâeddîn el-Buhârî (ö. 841/1438)’nin derslerine katıldığını, aralarında Ukûdü’n-Nasîha’nın da bulunduğu pek çok eserini burada kaleme aldığını, hocasının vefatı üzerine Kahire’ye gelerek ileri gelen ilim ehli ve siyasileriyle yakın ilişkiler kurduğunu belirtmiştir. Manzume, dönemin birçok tabakat eserinde yer alması ve erken dönemde yazılan manzum bir otobiyografi olması bakımından önemlidir.

Ukûdü'n-Nasîha'nın mevcut nüshası üzerine yapılmış herhangi bir çalışma tespit edilmemiştir.

Şairin biyografisi için bk. “İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibn-arabsah-ahmed-bin-muhammed