ÜÇ YÜZLÜ BİR KARI (EBÜZZİYA TEVFİK)
çeviri
Ebüzziya Tevfik (d. 1849 - ö. 27 Ocak 1913)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Üç Yüzlü Bir Karı, 1294/1877 yılında Ebüzziya Tevfik ve Ahmed Midhat Efendi tarafından Fransız edebiyatından çevrilmiş bir roman. Fransızca adı Une Femme a Trois Visage olan eser, Paris yaşamıyla ilgili romanlarıyla okuyucu tarafından çok sevilmiş 19. yüzyılın üretken popüler romancılarından Paul de Kock'a aittir.

Ebüzziya Tevfik ve Ahmed Midhat Efendi eserin önsözünde, kelimesi kelimesine yapılan çeviriyi Türkçeye uygun bulmadıklarını kaynak metni Türkçeye ve Türk kültürüne uydurmak suretiyle hikâyenin hükmünü Türkçe yeniden kaleme aldıklarını ifade ederler. Temel yapı ve olayların akışı açısından özgün metni takip eden çevirmenler, üslup özellikleri ve ahlak yapısını kendi görüşlerine göre biçimlendirmeye çalışırlar.

Üç Yüzlü Bir Karı, aslına göre oldukça kısa olan, sonuçla birlikte sekiz bölümden oluşan 90 sayfalık bir çeviri romandır. Romandaki kişilerin Fransızca adları korunmuş olsa da önsözde belirtildiği gibi tavır, davranış ve konuşma bakımından kişiler Türk kültürüne uygun hale getirilmiştir. Olay, Paris'in alt ve orta sınıfından kişilerin bir araya geldiği bir otel ortamında geçer. Otelin kiracılarından başkişi Madam Eduard, bankerlik yapan babasının yasadışı işlerinden kendini korumaya çalışan bir kadındır. Aynı zamanda ona aşık olan Kont Lövil'den de, babasının kötü ününden kendini ona layık görmeyerek kaçar, ismini değiştirir hatta bir süre erkek kılığına girerek yaşamayı tercih eder. Fakat Kont Lövil, Madam Eduard'ı bulup evlenmeye ikna eder. Roman, Madam Eduard'ın banker babasının ölümü ve gerçek babasının ortaya çıkmasıyla sona erer. Romanda Madam Eduard'ın yaşam öyküsü ile dürüst ve iyi insanların farklı koşullara rağmen değerlerini kaybetmeyecekleri mesajı verilir. Anlaşılır bir Türkçeyle yazılan eserde, özellikle diyaloglardaki konuşma dilinin canlılığı dikkat çekicidir. Ahmed Midhat Efendi'nin romanlarındaki olay örgüsü ve akışa benzer şekilde örülmüş olan eseri, sürükleyici bir macera romanı olarak nitelemek mümkündür.

Eser, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar’dan temin edilmiştir.

Ebüzziya Tevfik’in biyografisi için bkz. “Ebüzziya Tevfik”.Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ebuzziya-tevfik

Eserden Örnekler


Mösyö Theobald yazdığını seksen kere okur bir o kadar değiştirir hatta tertîbden sonra dahi tashîhe kalkıştığından külle yevm mürettiplerle boğaz boğaza gelir bir muharrirdir. Ekser eâzım-ı erbâb-ı kalemi takliden bu da familya husûsâtına ehemmiyet vermeyerek Mabil bahçesinden Abrikotin isminde sevabıkını hikâyeye kendisini mecbûr-ı bi-pâyân bir karıyı kaldırmış ve on sene kadar nikâh kaydından azâde yaşamak ve ondan sonra Thedorin tesmiye ettikleri kızları yetişip büyümesinden onu familya nâmından mahrum bırakmamak maksadıyla bir de nikâhcık kıymıştır!

Evvelki serbest muâşerete mukâbil bilâhere familyaca zarûrî olan inkıyâdkârâne yaşayış eski ağız tadını bozduğu gibi her zaman bu derecelerde yazıyla meşgul olan bir muharrir için zevcesinin ardı arası kesilmeyen nazları usanç vereceği ve bu münasebetle karının gösterdiği soğuk çehreler dahi bu usancı artıracağı şüphesizdir.

Mösyö Theobald bir yere çıkmadığından ve çıkartmadığından dolayı lâyenkatı dırlanmakta olan karısına bir pazar günü Pera Saint-Gervais'te Madam Poteri'nin otelinde yemek vaat eyledi! Hatta asdikâ-yı ahibbâdan Mösyö Dufourre ile Etienne'i dahi beraber götürmeyi kararlaştılar. Bakılsa Theobald ile Dufourre ve Etienne arasında hiçbir münasebet yoktur (De Kock 1294: 4).

   



 

Kaynakça


De Kock, Paul (1294/1877). Üç Yüzlü Bir Karı.  (Çev. Ahmed Midhat Efendi, Ebüzziya Tevfik). İstanbul: Mihran Matbaası. 

Özön, Mustafa Nihat (1985). Türkçede Roman. Haz. Alpay Kabacalı. İstanbul: İletişim Yayınları.

Atıf Bilgileri


Ergişi, Ayşegül. "ÜÇ YÜZLÜ BİR KARI (EBÜZZİYA TEVFİK)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/uc-yuzlu-bir-kari-ebuzziya-tevfik. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DURÛB-I EMSÂL-İ OSMÂNİYYE (EBUZZİYÂ TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Doç. Dr. Tuğçe Erdal
Görüntüle
2 ECEL-İ KAZÂ (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Öğretmen HAYRUNNİSA GÜRBÜZ
Görüntüle
3 HABÎBE YÂHUT SEMÂHÂT-I AŞK (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziyâ Tevfik Öğretmen HAYRUNNİSA GÜRBÜZ
Görüntüle
4 İMSÂKİYYE-İ NEVÎN (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Araş. Gör. Dr. Cemile Odunkıran
Görüntüle
5 MUHÂTABA (MEHMED NÂZIM) Mehmed Nâzım Diğer ALİ ERBAY
Görüntüle
6 LUGAT-I EBÜZZİYÂ (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Öğr. Üyesi Feyzi Çimen
Görüntüle
7 MUHARRERÂT-I HUSÛSİYYE-İ ÂKİF PAŞA (ÂKİF PAŞA) Âkif Paşa Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
8 MÜNTAHABÂT-I TASVÎR-İ EFKÂR (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Ayşegül Ergişi
Görüntüle
9 NÜMÛNE-İ EDEBİYYÂT-I OSMÂNİYYE (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
10 SURÛRÎ-İ MÜVERRİH (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Ayşegül Ergişi
Görüntüle
11 TAZARRU'ÂT-I SİNÂN PAŞA (EBÜZZİYÂ TEVFÎK) Ebüzziyâ Tevfîk, Mehmed Doç. Dr. Muhittin Turan
Görüntüle
12 NAMIK KEMAL (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Öğr. Üyesi YASİN YAVUZ
Görüntüle
13 MAKAME-İ TEVKİFİYE (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik Dr. Ayşegül Ergişi
Görüntüle
14 EZOP (EBÜZZİYA TEVFİK) Ebüzziya Tevfik (1849-1913) Prof. Dr. Süheyla Yüksel
Görüntüle
15 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
16 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
17 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
18 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
19 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
21 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
22 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
23 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle