- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hırâmî, Molla Kurbân - Madde Yazarı: Prof. Dr. Vüsale MUSALI
- Eser Yazılış Tarihi:1854
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:27/04/2022
TÛTÎ-NÂME (HIRÂMÎ)
manzum tercümeHırâmî, Molla Kurbân (d. 1210/1796 - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mirzâ Kurbân ve Muhammed Kurbân gibi adlarla anılan Hırâmî'nin manzum tercümesi. Hikâye türündeki Çukasaptati adlı Sanskritçe eser, Ziyâeddin Nahşebî (ö. 751/1350) tarafından Tûtî-nâme başlığıyla Farsçaya tercüme edilmiştir. Bu eseri Farsçadan çevirmek suretiyle Türkçeye kazandıranlardan biri de Hırâmî’dir. Hırâmî’nin Tûtî-nâme’si tercüme mahiyetinden daha çok nazire, cevap niteliği taşımaktadır. Eser 1854 yılında tamamlanmıştır.
Mesnevi, münacatla başlamaktadır. Hırâmî, eserden bazı hikâyeleri çıkararak yerine başkalarını ilave etmiştir. Böylece mesnevide toplam hikâye sayısı 51 olmuştur. Eserde Sâid adındaki bir tüccarın uzun bir yolculuğa çıkacağı sırada, yapacağı her işte evdeki papağana danışması, tüccar gittikten sonra onun güzel hanımını birisinin baştan çıkarmaya çalışması, kadının bunları papağana söylemesi ve tûtînin de her gece bir hikâye anlatarak onu kocası gelinceye kadar oyalaması ve ihanet etmesini önlemesi işlenmiştir (Хиромий 2008: 11).
Tûtî-nâme’nin Hırâmî tercümesinin bir nüshası (No. 1759) Özbekistan Şarkiyat Enstitüsü Kütüphanesinde muhafaza edilmektedir. Mesnevi 2007 yılında Taşkent’te yayımlanmıştır.
Şairin biyografisi için bk. "Hırâmî, Molla Kurbân". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hirami-molla-kurban
Eserden Örnekler
Ya İlaho, bu yolda ilkim tut
Har na makbul emas, konquldin unut.
Nayi kilkimni qıl sari us-sayr
Safhadin-safha öylaki tayr.
Kim bu daftar yoliğa kıldım azm
Tuti alfozini etay deb nazm (Хиромий 2008: 13).
Kaynakça
Sona, İbrahim (2012). Türk Edebiyatında Tûtî-nâme Hikâyeleri (İnceleme-Tenkitli Metin). Ankara: Gazi Üniversitesi.
Хиромий Мулла Қурбон (2008). Тўтинома Илмий-Адабий Нашр. Ташкент: Алишер Навоий Номидаги Ўзбекистон Миллий Кутубхонаси Нашриёти.
Қораев, Т (1975). Мавлоно Хиромий. Тошкент: Ўзбекистон.
Қораев, Т (1977). Хиромий Хаёти ва Ижоди. Тошкент: Фан.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ÇÂR DERVÎŞ (HIRÂMÎ) | Hırâmî, Molla Kurbân | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
2 | RA’NÂ VE ZÎBÂ (HIRÂMÎ) | Hırâmî, Molla Kurbân | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
3 | DÎVÂN (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Feridun Tekin |
Görüntüle | ||
4 | HEFT PEYKER TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
5 | GÜLİSTÂN TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ TEZKİRE-İ MUKÎMHÂNÎ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
7 | YÛSUF VE ZÜLEYHÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
8 | ŞÂH U GEDÂ TERCÜMESİ (ÂGEHÎ) | Âgehî, Muhammed Rıza | Prof. Dr. Vüsale MUSALI |
Görüntüle | ||
9 | SA‘ÂDETÜ’L-İKBÂL (AVAZ OTAR) | Avaz, Avaz Otar | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (EMÎN) | Emîn, Molla Ali Binni Molla Emîn | Prof. Dr. Adem Öger |
Görüntüle | ||
11 | DİVAN (EMÎR) | Emîr, Ömer Han | Prof. Dr. Mustafa Tanç |
Görüntüle | ||
12 | KÜLLİYÂT-I GARÎBÎ (GARÎBÎ) | Garîbî, Huşal | Doç. Dr. Fatih Bakırcı |
Görüntüle |