TÜRKÇE DÎVÂN (NEVVÂB)
şiirler
Nevvâb, Mir Möhsün (d. 1249/1833 - ö. 1337/1919)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Mir Möhsün Nevvâb’ın  Türkçe şiirlerinden oluşan eseri. Dîvân, dibace ile başlamaktadır. Burada şair kendi tercümeihâlini anlatmakta ve kaleme aldığı yirmi bir eserinin ismini zikretmektedir. Bu kitapları yazma amacı olarak halkına ve dindaşlarına hizmet etmeyi hedeflediğini belirtiyor. Eserdeki eksikleri, vezin bozukluklarını hoş görmelerini okurlarından rica ediyor ve kendisini dua ile anmalarını temenni ediyor.

Dîvân tertibi esnasında sırasıyla kaside, terkib-bend, terci‘-bend ve musammat, rubâî, kıt'a, nazm, müstakil beyit, mısraların yer almasına dikkat edilmesi gerekirken, Nevvâb kendi Dîvân’ını belli bir düzene göre hazırlayamamıştır. Kanaatimizce Dîvân tamamlanmamıştır.

Dîvân’da 83 gazel, 15 murabba, 3 kıt’a, 2 koşma, 1 tecnis, 1 muaşşer, 5 muhammes, 1 müseddes, 1 terkib-bend, 1 terci‘-bend, 1 rubai yer almaktadır. Dîvân’daki şiirlerin büyük bir kısmı müellifin kendi çağdaşı olan şairlere (Hasan Ali Han Karadağî, Mirza Ali Asker Növres, Hurşid Bânû Nâtevân vd.) yazdığı şiirlerdir. Bu şiirlerin büyük bir kısmı Tezkire-i Nevvâb’da yer almaktadır. Dîvân’da Ermeni – Müslüman çatışmasını konu eden şiirler de vardır. Ayrıca Nevvâb, 1897 yılında gerçekleşen Osmanlı – Yunan Harbi’nde kazanılan zafer münasebetiyle Sultan II. Abdülhamid’i öven bir terci-bend ve Osman Paşa’nın kızı Nigar Hanım’ın bir gazeline nazire yazmıştır.

Türkçe Dîvân’ın müellif hattı tek nüshası Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Elyazmalar Enstitüsünde muhafaza edilmektedir. 92 varaktan oluşan Dîvân 1312/1894 tarihinde Şuşa’da Mir Möhsün Nevvâb tarafından istinsah edilmiştir. Mir Möhsün Nevvâb’ın Türkçe Dîvân’ı ilk kez 1999 yılında yayınlanmış, tekrar baskısı ise 2006 yılında gerçekleştirilmiştir.

Yazarın biyografisi için bk. "Nevvâb, Mir Möhsün". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevvab-mir-mohsun 

Eserden Örnekler


Terci-bend

Harda kalıb Hazret-i Hayrü'l-Beşer

Ümmetine şevkle etsin nezer


Leşker-i Yunan-ı nece târumâr

Eylediler askerî feth ü zafer


Sengerini, toplarını bittamam

Top-i şerer-barla zir ü zeber


Kalelerin hâk ile yeksan kılıb

Velîahdın eylediler derbeder


Gurur eden leşkeri adâların

Adem diyarına kamu göçtüler


Geldi seda âlem-i eflâkden

Söyledi ol demde kazâ vü kader


Sâye-i âlîsi cihana müfid

Çok yaşasın Hazret-i Sultân Hamîd (Nəvvab, Mir Möhsün 2006: 91).

Kaynakça


Nəvvab, Mir Möhsün (Б-7548). Divani-Türki. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Əlyazmalar İnstitutu.

Nəvvab, Mir Möhsün (1999). Seçilmiş əsərləri. hzl.: Ə. Məmmədbağıroğlu, A. Ramazanov. Bakı: Şuşa.

Nəvvab, Mir Möhsün (2006). Seçilmiş əsərləri. hzl.: Ə. Məmmədbağıroğlu, A. Ramazanov. Bakı: Şərq-Qərb.

Atıf Bilgileri


MUSALI, Vüsale. "TÜRKÇE DÎVÂN (NEVVÂB)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/turkce-divan-nevvab. [Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 FARSÇA DÎVÂN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
2 TEZKİRE-İ NEVVÂB (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
3 ŞEMSÜ’L-HİDÂYE (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
4 BAHRÜ’L-HÜZEN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
5 KENZÜ’L-MİHEN (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
6 KİFÂYETÜ’L-ETFÂL (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
7 BÂTILÜ’S-SİHR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
8 NÛRÜ’L-ENVÂR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
9 VUZÛHÜ’L-ERKÂM (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
10 PENDNÂME / NASİHATNÂME (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
11 KEŞFÜ’L-HAKÎKA (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
12 ŞERH-İ USTURLAB (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
13 MAZLÛMNÂME (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
14 KİTÂB-I ZİYÂ’Ü’L-ENVÂR DER ZİKR-İ TÂİFE-İ BÂBİYYE VE AHBÂBİYYE (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
15 MEZÂMİR (NEVVÂB) Nevvâb, Mir Möhsün Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
16 DÎVÂN (ÂCİZ) Âciz, Ali Akber Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
17 DÎVÂN / DÎVÂN-I KASÂİD Ü GAZELİYYÂT (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
18 KİTÂBÜN-NASÂYİH (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
19 KİTÂB-I MAKTEL (DÎDE) Dîde, Mirza Nasrullah Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
20 DÎVÂN (DİLSÛZ) Dilsûz, Muhammed Emîn Prof. Dr. Yakup POYRAZ
Görüntüle
21 [DÎVÂN] (ANDELÎB) Andelîb Karacadağî Prof. Dr. Vüsale MUSALI
Görüntüle
22 GÜLŞEN-İ İRFÂN (FAKÎR) Fakîr, Hacı Ağa Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
23 SA’LEBİYE (HALHÂLÎ) Halhâlî, Muhammed Bâkir Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
24 DÎVÂN (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Öğr. Gör. ÖZLEM KAHRAMAN
Görüntüle
25 TİLKİ İLE KURT (HASAN) Hasan, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşov Araş. Gör. Seher Erenbaş Pehlivan
Görüntüle