- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmet Remzi Akyürek - Madde Yazarı: Dr. ALİ DUMAN
- Eser Yazılış Tarihi:1314/1896-97
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:17/09/2022
TUHFETÜ'S-SÂ'İMÎN (AHMET REMZİ)
kaside şerhiAhmet Remzi Akyürek (d. 1872 - ö. 6 Kasım 1944)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ahmet Remzî’nin, Sultan Veled’in 30 beyitlik sıyâm (oruç) kasidesine yazdığı şerh ve tercüme. Eserin başında Kayseri İdâdisi Müdürü Mehmed Memduh tarafından yazılmış bir takriz de bulunmaktadır. Daha sonra Ahmed Remzî Dede’nin besmele, tahmid, tasliye olarak özetlenebilecek önsözü gelir.
Önsözden sonra 30 beyitlik kasidenin şerh ve tercümesi yer alır. Remzî, eserin 1314’te hitama erdiğini belirterek “Tuhfetü's-Sâ'imîn” olarak tesmiye olduğunu belirtir. Eserde klasik Osmanlı şerh metodu uygulanmıştır. Önce kasidenin beyitleri sırayla gramer yönünden açıklanmış daha sonra da “ma’nâ-yı beyt” başlığı altında beytin anlamı verilmiş, bazı beyitlerde açıklamalara yer verilmiştir.
Ahmed Remzi bu kasideyi şerh ederken tıpkı sarf, nahiv, akâid, kelâm vs. konulardaki belli başlı eserlere yazılan şerhlerde olduğu gibi, her bir kelimeyi örnekleriyle birlikte etimolojik ve semantik yönlerden ele alıp değerlendirmiştir. Leksikolojik ve lengüistik yönden de değerli bir çalışma olan bu eser, Farsça öğrenmek isteyenler için iyi bir yardımcı kaynak niteliğindedir (Mazıoğlu 2014; Eliaçık 2015: 2021).
Eser, 1314/1896-97 yılında, İstanbul’da Asır Matbaası’nda basılmış olup 66 sayfadır. İstanbul’da Asır Matbaası Bâb- Âli Caddesinde Nu. 41316’da kayıtlıdır. Eser bir makale ile Muhittin Eliaçık tarafından tanıtılmış ve daha sonra yine Eliaçık tarafından neşredilmiştir (Eliaçık 2015; 2021).
Mütercimin biyografisi için bk. “Ahmet Remzi Akyürek". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü". http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/akyurek-ahmet-remzi
Eserden Örnekler
[…]
Mî-be-sâzed cân u dil-râ bes acâyib dân sıyâm
Ger tû hâhî tâ aceb kerdî acâyib dân sıyâm
“Mî-be-sâzed” sâhten masdarından nûnı hazf tâyı dâla kalb hâyı zâya ibdâl ile sâzed muzâri’dir ki evveline bâ-i zâ’ide ile edât-ı hâl olan mî dâhil olmuşdur. Yapar kılar eder ma’nâsında müsta’meldir. “Cân” rûh-ı hayvândır ki rûh-ı sultânînin eseri ve zıllıdır. Bu makâmda cân ile murâd mezkûr rûh-ı sultânîdir. “Vâv” harf-i atfdır. “Dil” Arabîde kalb Türkîde gönül dinür ki ehl-i tahkîk indinde yürek ta’bîr olunan lahm-ı cismânî-i sanevberîye ta’alluk eden latîfe-i Rabbâniyyeden ibâretdir ki cemî’-i kuvvetin mebde’idir. Nitekim dimâğ cemî’-i havâssın mebde’idir (Eliaçık 2015).
Kaynakça
Eliaçık, Muhttin (2015). "Sultan Veled’in Oruç Kasidesine Bir Şerh: Ahmed Remzi Dede’nin Tuhfetü’s-Sâ’imîn’i". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4 (1): 430-442.
Eliaçık, Muhttin (2021). Bir Oruç Hediyesi “Tuhfetü's-sâ'imîn”. İstanbul: İnsan ve İrfan Vakfı Yayınları.
Mazıoğlu, Hasibe (2014). Eski Türk Edebiyatı Makaleleri (2. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | EBÜLULÂ YAHUT MÜRÜVVET (BEDRÎ PAŞA KÜTAHYALI) | Bedrî Paşa (Kütahyalı) | Öğr. Gör. Abdullah Ezik |
Görüntüle | ||
2 | KÂTİL-İ KERÎME YÂHUD BİR PEDERİN GÂİB OLAN EVLÂDINI KATLETMESİ (AHMED FAHRİ) | Ahmed Fahri Mustafa | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
3 | KÖSE KÂHYA (RİŞTUNİ) | Riştuni | Araş. Gör. Murat ASLAN |
Görüntüle | ||
4 | SANKİ AŞK (ALİ NECİB PAŞAZÂDE AHMET HAMDİ) | Ali Necib Paşazâde Ahmet Hamdi | Araş. Gör. Elif Paliçko |
Görüntüle | ||
5 | GÜLZÂR-I AŞK (AHMET REMZİ AKYÜREK) | Ahmet Remzi Akyürek | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Altunmeral |
Görüntüle | ||
6 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. mehmet atalay |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
12 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
13 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle |