- Yazar Biyografisi (TEİS)
Neşâtî, Ahmed Dede - Madde Yazarı: Prof. Dr. Mahmut Kaplan
- Eser Yazılış Tarihi:1073/1663-64
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:11/12/2021
TUHFETÜ'L-UŞŞÂK (NEŞÂTÎ)
şerhNeşâtî, Ahmed Dede (d. ?/? - ö. 1085/1674)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Neşâtî’nin Sultan Veled'in şiirlerini şerh ettiği manzum Farsça eseri. 1073/1663-64 yılında yazılan metin 452 beyitten oluşmaktadır (Kaplan 1996: II).
Tuhfetü’l-Uşşâk, Neşâtî’nin Sultan Veled’in Rebâb-nâme adlı eserinden seçtiği 70 beyte aynı vezinle ve Farsça yaptığı manzum bir şerhtir. Eserin başında Neşâtî 70 beyit seçip bunları beşer beyitle şerh ettiğini ifade etse de Akçay’ın tenkitli metninde Sultan Veled’den seçilen beyitlerin sayısının 69 olduğu görülmüştür (Akçay 2020: 21). Eserin 24 beyitlik “sebeb-i telif” bölümünde Neşâtî, bu eserde Şâhidî’yi örnek aldığını belirttikten sonra Sultan Veled’in kitabından 70 beyit seçerek bunları beşer beyitle birbirine bağlamak istediğini yani şerh ettiğini ve adını Tuhfetü’l-Uşşâk koyduğunu ifade etmektedir. Akçay, Neşâtî’nin seçtiği 70 beytin Sultan Veled’in Rebab-nâme adlı eserinden aldığını tespit emiş ve bunları yaptığı neşirde göstermiştir (Akçay 2020: 21). "Sebeb-i telif"ten sonra Neşâtî, “Der Sitâyiş-i Hazret-i Çelebi” başlığıyla o dönem Konya Mevlevihânesi postnişini olan Pir Hüseyin Çelebi’yi övmüştür (Akçay 2020:22). Kaynaklarda Neşâtî’nin Farsça şiirleri olduğu kaydedilmekteyse de sadece bir gazeli elde bulunmaktaydı. Bu mesnevînin bulunup neşrinin yapılması, Neşâtî’nin Farsçayı şiir yazacak kadar bildiğini göstermesi bakımından önemlidir.
Eserin Nuruosmaniye Kütüphanesi 34 NK 2370/3 ve Manisa İl Halk Kütüphanesi Akhisar Zeynelzâde 45 Ak, Ze.168/2 numarada olmak üzere iki nüshası tespit edilmiştir. Eser ilk olarak Mahmut Kaplan tarafından tanıtılmış (1996), Gülçiçek Akçay tarafından neşredilmiştir (2020).
Şairin biyografisi için bk. “Neşatî, Ahmed Dede”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nesati-ahmed-dede
Eserden Örnekler
Biş’nevîd ez hâme-i ma’nî-tırâz
Sad hezârân nüktehâ-yı pür zi râz
Ger resed in nüktehâ ber kûhhâ
Çerh-i zen gerded çü zerre ber hevâ
Ger felek z’in nüktehâ yâbed haber
Gum kuned der gerdiş-i hod pây u ser (Akçay 2020:35)
…
Ben’ger în hâhiş ki kerdem ârzû
Ber misâl-i Şâhidî-i pâk-hû
Ez kitâb-ı Hazret-i Sultân Veled
Ân ki hâlâteş birûnest ez aded
Mîkunem heftâd beyteş intihâb
Ki buved her yek yekî dürr-i hoş-âb
Der miyân-ı her yekî z’ân beyt-hâ
Mîdihem bâ penc beyt-i cân-fezâ (Akçay 2020: 37)
Kaynakça
Akçay, Gülçiçek (2020). Neşâtî: Tuhfetü’l-Uşşâk (İnceleme-Metin-Çeviri). İstanbul: Paradigma Akademi Yay.
Kaplan, Mahmut (1996). Neşâtî Divanı. İzmir: Akademi Kitabevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Mahmut Kaplan |
Görüntüle | ||
2 | ŞEHRENGÎZ (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
3 | ŞERH-İ MÜŞKİLÂT-I ÖRFÎ (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Mahmut Kaplan |
Görüntüle | ||
4 | KAVÂ'İD-İ DERİYYE (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Mahmut Kaplan |
Görüntüle | ||
5 | MEKTUP (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Mahmut Kaplan |
Görüntüle | ||
6 | HİLYE-İ ENBİYA (NEŞÂTÎ) | Neşâtî, Ahmed Dede | Prof. Dr. Bayram Ali Kaya |
Görüntüle | ||
7 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
8 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
9 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
10 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
11 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
12 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
13 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
14 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
15 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
16 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |