- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Çetin Kaska
- Eser Yazılış Tarihi:861/1457
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Farsça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Pendname
- Yayın Tarihi:30/01/2022
TUHFE-İ MAHMÛDİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK)
Pend-nâmeMevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî(d. 803/1400 - ö. 870/1470)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Tuhfetü’l-Vüzerâ olarak bilinen Tuhfe-i Mahmûdiyye, vezîriâzam Mahmud Paşa’nın isteği üzerine Fatih Sultan Mehmed döneminde Musannifek lakabıyla meşhur olan Alâüddîn Alî b. Muhammed b. Mes‘ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî tarafından Farsça olarak kaleme alınmıştır.
861/1457’de yazılan eserde on bâb ve 10 bölüm bulunmaktadır. 1. Bâb: Bilgi ve ilmin fazileti. 2. Bâb: Emir ve vezirlerin karşılıklı iyi ve güzel ilişkiler kurması, farklı sınıf ve muhtelif taifelerle iyi geçinmesi. 1. Bölüm: Sultan ve padişahların yaşantılarının niteliği. 2. Bölüm: Eski sultanların davranışları ve önceki padişahların nitelikleri. 3. Bölüm: Vezirlerin davranışı. 4. Bölüm: Padişah ve vezirlerin muhtelif taifeler ile geçinme nitelikleri. 3. Bâb: Ahlakı ıslah etme ve Allah’ın istediği ahlakla ahlaklanmak, güzel sıfatlarla süslenmek ve kötü sıfatlardan arınmak 4. Bâb: Cömertlik ve civanmertliğin kıvancı, iyilikseverlik ve yiğitliğin fazilet ve üstünlüğü. 5. Bâb: Günahlardan tövbe etme ve pişmanlık duymanın fazilet ve kıvancı. 6. Bâb: Dilekleri ve amaçları yerine getirmenin fazilet ve kıvancı ve ihtiyaç sahiplerinin hacetlerini temin etmek için çabalamak. 7. Bâb: Rızık verenin hukukunu tanımanın şeref ve fazileti, ihsan ve bağış sahibi olan Allah’a vefa gösterme. 8. Bâb: Dünyanın hakikatini ve vefasızlığını beyan etme, bu fenâ ve bela yurdunun sıkıntı ve eziyetini ifade etme, ölüm gerçeğini ve ona bağlı olan şeyi dile getirme. 1. Bölüm: Dünyanın hakikatini, vefasızlığını ve sonlu oluşunu beyan etme. 2. Bölüm: Ölüm gerçeğini ve ona bağlı olan şeyi beyan etme. 3. Bölüm: Ölümün hikmetini ve faydasını beyan etme. 4. Bölüm: Kabirleri ziyaret etmenin hakikatini beyan etme. 5. Bölüm: İnsanlık ruhlarının mertebelerini beyan etme. 6. Bölüm: Ayrı ayrı işler hakkında. 9. Bâb: İyiliği emredip kötülükten vazgeçirmeye çalışma, dini takviye etme ve milleti rayiç kılma. 10. Bâb: Allah’ın rahmetini, mağfiretinin kemâlini ve şefkatini zikretme. Hâtime. İkinci bâbın dört ve sekizinci bâb altı bölümden oluşmaktadır. Daha çok siyasî öğütlerden oluşan bu eserde şeriat kaidelerine göre ülke yönetmenin önemi vurgulanmıştır. Müellif eserinde ayet ve hadislerden, meşhur Arap ve Fars şairlerin şiirlerinden istifade etmiş, kendi hayat hikâyesini kısaca eserinin sekizinci bâbının altıncı bölümünde beyan etmiştir. Hicri dokuzuncu yüzyılda mensur-manzum olarak yazılan bu eserde 350 Farsça ve 17 Arapça beyit, 54 hikâye, 5 soru, 5 cevap, 7 kâide, 3 nükte, birer nasihat, müşkül, çözümleme ve tenbîh bulunmaktadır.
Müellif eserini yazarken Târih-i Cihânguşâ, Kâbûs-nâme, Siyâset-nâme, Kelîle ve Dimne, Merzbân-nâme ve Gülistân gibi eserlerden istifade etmiştir. Sade ve akıcı olan eserde çok az Arapça kelime ve tabir vardır. Müellif az da olsa Türkçe kelime ve tabirlerden istifade etmiştir. Eserin iki nüshası bulunmaktadır (Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya nr. 002855; Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Emanet Hazinesi, nr. 001342).
Müellifin biyografisi için bk. "Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî", Türk EdebiyatI İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mevlana-musannifek-alauddin-ali
Kaynakça
Emîr Âftâbî, Mînâ Sâdât- Dâdbih, Asgar (1398) “Mu’arrifî, Berresî ve Tahlîl-i Nusha-i Hettî-i Tuhfetü’l-Vüzerâ-i Alî Bistâmî-i Şâhrûdî “Musannifek”, Tefsîr ve Tahlîl-i Metûn-i Zebân ve Edebiyyât-i Fârsî (Dehhodâ). 11/40: 13-41.
Taşdelen, Sinan (2007). Musannifek Alaaddin Ali bin Muhammed’in Mevlana’nın Mesnevîsi ile İlgili Risalesi. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Yasaroğlu, M. Kamil (2006). “Musannifek”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 31. Ankara: Diyanet Vakfı Yay. 239-240.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TUHFETÜ'S-SELÂTÎN (ALÂÜDDİN) | Alâüddin, Alâüddin Alî bin Muhammed bin Mecduddin bin Muhammed bin Mes’ud bin Mahmud eş-Şahrûdî el-Bistâmî | Dr. Öğr. Üyesi Arife Ece Evirgen |
Görüntüle | ||
2 | EL MUHAMMEDİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK) | Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî | Diğer Çağla YILMAZ |
Görüntüle | ||
3 | ŞERHÜ'L-MİSBAH (MUSANNİFEK) | Musannifek, Şeyh Alî b. Muhammed b. Mes‘ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî | Araş. Gör. AHMET SAYAR |
Görüntüle | ||
4 | ŞERHU'L KASÎDE-Tİ'L AYNİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK) | Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî | Doç. Dr. yasin apaydın |
Görüntüle | ||
5 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MUSANNİF (MUSANNİFEK) | Mevlânâ Musannifek, Alâeddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
6 | MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) | Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî | Doç. Dr. Mehmet Ünal |
Görüntüle | ||
7 | MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) | Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
8 | MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan |
Görüntüle | ||
9 | TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) | Konevî, Sadreddin | Doç. Dr. Mevlüt Gülmez |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Dr. Mehmet Bilal Yamak |
Görüntüle | ||
11 | RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) | Akşemseddin, Şemseddin Muhammed | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
12 | MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Diğer Edibe Taş |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Prof. Dr. Enbiya Yıldırım |
Görüntüle | ||
14 | ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî | Diğer Tuğba Nurlu Ertürk |
Görüntüle | ||
15 | KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) | Şeyh Hâmid-i Velî | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle |