TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)
dİni-tasavvufi meseleler
İsmail Hakkı Bursevi (d. 1063/1652-1653 - ö. 1137/20.07.1724)

ISBN: 978-9944-237-87-1


İsmail Hakkı Bursevî'nin iman ve itikadla alakalı, kendisinin tabiriyle “zorlanmaksızın ve üzerinde uğraşmaksızın ihtiva ettiği manalar anlayış dairesine dâhil olsun, umumun ve hususun faydasını kapsasın" (Yıldız 2019; 35) diykısaltma yoluyla, cümleleri kolay ve anlaşılır bir Türkçe ile yazdığı eseri. Türkiye kütüphanelerinde pek çok yazma ve matbu nüshası mevcuttur.

Halîl Çelebî'nin İsmail Hakkı Bursevi'den amel ve akide ile ilgili manaları içeren bir kitap yazması ricası üzerine kaleme alınan eserde; imanın tanımı, mahiyeti, şubeleri, itikadın nasıl olması gerektiği gibi konular ele alınmıştır. Konuların anlaşılması için eserde geçen bahisler, âyetler ve hadislerle desteklenmiştir. Bu anlatıların manzum olarak izâhı, diğer bir deyişle delili sadedinde müellifin kendisine ait tasavvufi şiirlerle eser tezyîn edilmiştir.

Tuhfe-i Halîliyye iki defa basılmıştır. (Matbaa-i Âmire, İstanbul 1256, 91 s.; Süleyman Efendi Matbaası, İstanbul 1293, 79 s.). Bursevî’nin bu eseri Fakirullah Yıldız tarafından müellif hattı esas alınarak metnin sadeleştirilmesiyle birlikte yayımlanmıştır (2019).

Bursevî hakkında bilgi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi 

Eserden Örnekler


Evvelâ na‘t-i Bârî eyleyelim

Sonra maksûdu neyse söyleyelim


Künhüne gerçi erişmez idrâk

Ne kadar olsa da hıred derrâk


Yalnız akıl değil keşf dahi

Sığmaz ol dâire-i zâta ahî


O'dur ol Zü'l-Celâl ve'l-İkrâm

Bende-i dergehidir cümle kirâm


Çün dedi; فَاعْلَمْ أَنَّهُ ol

Şâh Sen de de; لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ


Ger Muhammed'den olmasa tâlim

Mess ederdi bizi azâb-ı elîm


Cehldir şol azâb-ı rûhânî

Ki kabûl etmez ebed rûh anı


Meğer ola o ruh rûh-ı habîs

Ede cehl ile kendini telvîs


Yürü uy şer‘-i Resûl'e ey yâr

Tâ nasîb ola menzîl-i ahyâr   (Yıldız 2019: 157)

Kaynakça


Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. 1. İstanbul: Matbaa-i Amire.

Hüseyyin Vassâf Efendi. Sefine-i Evliyâ-i Ebrâr Şerh-i Esmâr-ı Esrâr. C. 2, C. 3. Süleymaniye Kütüphanesi. Yazma Bağışlar. 2306, 2307.

Hüseyyin Vassâf Efendi. Kemâlnâme-i Hakkı. Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar. 2324.

Mehmed Süreyyâ (1308). Sicill-i Osmânî. C. 1. İstanbul: Matbaa-i Amire.

Muslu, Ramazan (2003). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (18. Yüzyıl). İstanbul: İnsan Yay.

Namlı, Ali (2001). “İsmâil Hakkı Bursevî”. İslâm Ansiklopedisi. C. 23. İstanbul: TDV Yay. 102-106.

Yıldız, Fakirullah (2019). Îman Hakikatleri-Tuhfe-i Halîliyye. İstanbul: Ketebe Yay.

Atıf Bilgileri


Yıldız, Fakirullah. "TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/tuhfe-i-haliliyye-hakki. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî Araş. Gör. Tubanur KAYA
Görüntüle
2 TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Diğer Fakirullah Yıldız
Görüntüle
3 ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
4 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
5 ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
6 ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
7 FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
8 ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
9 TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
10 KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
11 ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Mehmet Furkan Çelik
Görüntüle
12 TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
13 TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevi Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
14 TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk
Görüntüle
15 RİSÂLE-i GÜL (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) İsmail Hakkı Bursevî Dr. Ömer UYAN
Görüntüle
16 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
17 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
18 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
19 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
20 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
21 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
22 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
23 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
24 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
25 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle