- Yazar Biyografisi (TEİS)
İsmail Hakkı Bursevi - Madde Yazarı: Fakirullah Yıldız
- Eser Yazılış Tarihi:21 Cemaziyelâhir 1133/19 Nisan 1721
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:25/01/2022
TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)
şiirlerİsmail Hakkı Bursevi (d. 1063/1652-1653 - ö. 1137/20.07.1724)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Has Bahçe Müfettişi Bahrî Efendi'nin muhabbet ateşine yanmış olanların kendileri için bir nûr edinmeleri adına ricası üzerine Bursevî'nin kaleme aldığı eseri. Eserde; Hû kelimesi, tevhid ve tevhid lafızları, kara ve denizin birbirileriyle mukayeseli özellikleri, Bahrî mahlasının ebced hesabındaki karşılığı ve tasavvufî izahı gibi konuların yanında pek çok tasavvuf teriminin de tanımı yapılmıştır. Bahsi geçen konular âyetler ve hadislerle desteklenmiş ve bu anlatıların manzum tarzda izâhı, diğer bir deyişle delili sadedinde müellifin kendisine ait pek çok tasavvufi manzumeler ve Fars edebiyatının önde gelen şahsiyetlerine ait farsça hikemî beyitlerle eser tezyîn edilmiştir.
Müellif eseri nihayetlendirirken insanın kendisini her türlü dünyevî kayıttan kurtarmasına gayret etmesini, çünkü bunların bir kement gibi olup onu engelleyeceğini, dolayısıyla âkıbetin hayrolması adına kişinin ahadiyyet âleminde seyreylemesini tavsiye etmiştir.
Tuhfe-i Bahriyye’nin kütüphane katalog kayıtlarından altı yazma nüshası tespit edilmiş olup Bursevî’nin bu eseri Fakirullah Yıldız tarafından üç nüshası karşılaştırılarak metnin sadeleştirilmesiyle birlikte yayımlanmıştır (2018).
Bursevî hakkında bilgi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi
Eserden Örnekler
Bostân-ı takdîs-i Bârî'ye feyz-i kalem-i suhan-verân cârî ve çemen-zâr-ı temcîd-i Hamîd-i Mecîd'e nesîm-i enfâs-ı mukaddisân sârî oldukça Ravza-i Cenâb-ı Nebevî -efâzallâhu aleyhâ feyze fazlihi's-sûrî ve'l-ma‘nevî- dahi revnak-pezîr-i tahiyyât ve gāyât-ı teslîmât olup merâkıd-ı âl ve ashâb dahi reşk-âver-i huld-i berîn ve gıbta-fermâ-yı a‘lâ-yı illiyyîn ola. (Yıldız 2018; 99)
Çün tecellî eyleye çeşm-i dile didâr-ı Hû Hâb görmez bir dahi olur ebed bîdâr-ı Hû Çeşm-i dil var ise ger âyîneye baksın hemân Kim katı rûşen-durur âsârdan ruhsâr-ı Hû Dest-i himmetle vücûdun perdesin ref‘ eyle kim Keşf ola gayb âleminden sırr ki esrâr-ı Hû “Halka-i hâ” merkezinden noktadır bu kâinât Kim muhît olup çevirmiştir onu pergâr-ı Hû Reng-i rû bûy-i dil-âvîzinden olmuştur ayân Değme bülbül yoksa kokmazdı gül-i gülzâr-ı Hû Nakd-i aşk olsa elinde zâhid-i bî-mâyenin Ol dahi âşık gibi eyler idi bâzâr-ı Hû Şeb-pere mahrûm oluptur pertev-i hûrşîdden Nidesin âmâya izhâr eyleyip envâr-ı Hû Nice inkâr ede kimse bu hüviyyet sırrını Eylemişken âlem-i mîsākda ikrâr-ı Hû Diyelim Allah Hû Yâ Hakk bugün Hakk'ı gibi Tekye-i cân u gönülde edelim tekrâr-ı Hû (Yıldız 2018: 100-101)
Kaynakça
Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. 1. İstanbul: Matbaa-i Amire.
Hüseyyin Vassâf Efendi. Sefine-i Evliyâ-i Ebrâr Şerh-i Esmâr-ı Esrâr. C. 2, C. 3. Süleymaniye Kütüphanesi. Yazma Bağışlar. 2306, 2307.
Hüseyyin Vassâf Efendi. Kemâlnâme-i Hakkı. Süleymaniye Kütüphanesi. Yazma Bağışlar. 2324.
Mehmed Süreyyâ (1308). Sicill-i Osmânî. C. 1, İstanbul: Matbaa-i Amire.
Muslu, Ramazan (2003). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (18. Yüzyıl). İstanbul: İnsan Yay.
Namlı, Ali (2001). “İsmâil Hakkı Bursevî”. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 23. İstanbul. 102-106.
Yıldız, Fakirullah (2018). Tevhid ve Sırlar Denizi-Tuhfe-i Bahriyye. İstanbul: Ketebe Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) | Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî | Araş. Gör. Tubanur KAYA |
Görüntüle | ||
2 | TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
3 | ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
4 | ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
5 | ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
7 | FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
8 | ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
9 | TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
11 | ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
12 | TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
13 | TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
15 | RİSÂLE-i GÜL (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
16 | KURRETÜ'L-UYÛN | Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi | Öğretmen mehmet cemal öztürk |
Görüntüle | ||
17 | VÂRİDÂT (AZÎZ) | Azîz, Azîz Ali Efendi | Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar |
Görüntüle | ||
18 | DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) | İbrâhim Hâs | Doç. Dr. Hasan Gültekin |
Görüntüle | ||
19 | ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) | İbrâhim Hâs | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) | Kaygulu Halil Efendi | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
21 | HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) | Kaygulu Halil Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
22 | TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE | Abdülhay Celvetî | Doç. Dr. Şükrü Maden |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) | Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı | Doç. Dr. abdulkadir erkal |
Görüntüle | ||
24 | MA‘RİFETNÂME | Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı | Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu |
Görüntüle | ||
25 | ‘İRFÂNİYE | Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı | Diğer Emine Güleç |
Görüntüle |