Sinân Paşa'nın üçüncü ve son Türkçe eseridir. Aslında o bir "evliyâ [= veliler] tezkiresi" yazmayı ikinci eseri olan Maârif-nâme'yi henüz bitirmeden düşünmüş, bu arada birkaç velinin menakıbını da kaleme almıştır; ancak, kendi deyişiyle, araya giren işler ve engeller yüzünden devam edememiş ve sonradan bitirmek üzere bu yazdıklarını ayırarak onu ayrı bir kitap olarak düzenlemeye karar vermiştir. Bunu, Maârif-nâme'de, eserin yazılış sebebini anlattığı ‘giriş’ mahiyetindeki bölümde şu sözleriyle açıklar: “… Bu arada, bir iki ay geçince yazılanlar öyle bir yere erişti ki, ilgili bulunması yüzünden araya Tanrı dostlarının anılması girdi. O münasebetle meşhur tarikat ulularını anmak, onların menkabelerinden bir şeyler yazmak aklıma düştü. Bunun üzerine hemen oradan itibaren buna başladım; ahlak konusuna bağlı kalmayıp o yolu bıraktım. Ama birkaç azizin menkabeleri yazılınca engeller oldu; o zamandan sonra bugüne gelinceye dek yazılmadı, kaldı. Nihayet, tuttum, menakıba gelinceye kadarki yazdıklarımı ayırdım, onları başka bir kitap olarak düşündüm. ... Ümidim ileride o menakıbı da bitirmek, bu kitabı O'nun desteğiyle tamamlamaktır.”

Sinân Paşa'nın bu eseri Ferîdüddîn Attâr'ın aynı adı taşıyan eserine dayanır, ancak metnine doğrudan bağlı bir tercüme sayılamaz. O önce bağımsız bir tezkire yazmayı düşünmüş, ancak tezkire kitaplarının yazılmasından sonra pek çok tarikat ulusunun gelmiş olması ve kendi sözleriyle “bizim memleketimizin de nice ulularının bulunması” yüzünden, dolayısıyla hepsi hakkında doğru bilgiler elde edilmesine imkân bulunmayışı karşısında eserine alacağı adları kendi belirlemekten kaçınmış ve Attâr'ın tezkiresinde andığı velileri anmayı ve bunlara birkaç “müsellem [= bilinen ve değeri herkesçe benimsenmiş] azizleri” eklemeyi uygun bulmuştur.

Yukarıda da söylediğimiz gibi, Tezkiretü'l-Evliyâ her şeyden önce dili ve üslubu ile Sinân Paşa'nın damgasını taşır ve yalnızca menkabelerine yer verilen tarikat uluları hakkındaki bilgilerin kullanılması yanıyla Attâr'ın eserine dayanır. Paşa'nın bu eserini Attâr'dan ve benzerlerinden ayıran ve üstün kılan çok önemli bir yan bulunmaktadır; o da, özellikle hemen her veliden söz eden satırlar arasına koyduğu çok değerli açıklamalar ve notlardır. Bunlar kimi zaman bir sırlı söz ya da keramet üzerine yapılan bir yorum, kimi zaman ilk bakışta herkesçe doğru anlaşılıp kavranamayacak bir kapalıca sözün üstündeki örtüyü sıyıran bir açıklama, kimi zaman bir tutum ve hâl üzerine ileri sürülen bir görüş ile akıl ve mantık çerçevesinde yapılan bir değerlendirme, kimi zaman da bir konuyla ilgilendirerek kendi hayatında karşılaştığı durumlara dair (Şeyh Vefa'nın yargılanması sırasında yaptığı savunma, veba üzerine yapılan tartışma gibi) çok değerli tarih bilgileridir.

Öte yandan, Paşa'nın dil ve anlatım tarzı üç eserinde de aynı özellikleri taşır ve birkaç satır okumakla ona aidiyetini belli edecek ayırıcı niteliklere sahiptir; dolayısıyla başka Attâr tercümelerinden kolaylıkla ve hemen ayrılıp seçilmesini sağlayacak özge yanları vardır. Böyle olduğu hâlde yazma kitaplıkların fişlerinde Attar tercümesi olanlar onunmuş gibi gösterilmiş, ya da onun eseri başka adlara mal edilmiştir. Örnek olarak Fatih Kütüphanesi 4261, Ali Emiri-Şer‘iye 1351, Bayezid Umumi Kütüphanesi 601'deki nüshalar, fişlerinde Sinân Paşa'nınmış gibi gösterildiği hâlde onun değildir. Tarih-Coğrafya Yazmaları Kataloğu'nda yazarı belli olmayan kitaplar arasında gösterilen evliya tezkiresi (Hacı Mahmûd Efendi, 4549-2) ise Sinân Paşa'nındır.

Sinân Paşa'nın Tezkiretü'l-Evliyâ'sı üzerinde Emine Naskali dil konulu bir doktora çalışması yapmıştır (1981). Bu tezin çeviriyazılı metin kısmı yayımlanmıştır (1987).

Yazarın biyografisi için bk. "Sinân Paşa, Yûsuf Sinâneddîn". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sinn-pasa-yusuf-sinaneddin