Abdülhak Hamit Târhan 'ın üç fasıllık (ilave fasıllarla sekiz fasıl) aruzla yazılmış manzum tarihî bir trajedisi. Bu eser, Abdülhak Hâmid Tarhan’ın konusunu Endülüs tarihinden alarak yazdığı beş tiyatro eserinden dördüncüsüdür. Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis, Endülüs tarihini konu alan eserler içinde yazılış tarihi bakımından dördüncü; yayımlanış tarihi bakımından ise üçüncü eserdir.

Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis, Abdülhak Hâmid Tarhan’ın Endülüs’e altın çağını yaşatmış hükümdar III. Abdurrahman’ın (M. 892-961) hayatından hareketle yazdığı bir oyundur. Abdülhak Hâmid, eseri yazarken Endülüs tarihinde yer alan bir anekdottan hareket eder. Yazar, Endülüs Tarihi’nde yer alan anekdottaki bilgileri III. Abdurrahman’ın saltanat süresini elli beş ve bahsedilen gamsız geçen günlerin süresini de on beş gün olarak değiştirerek verir.

Abdülhak Hâmid Tarhan, Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis’te “kıskançlık” ve “fedakârlık” ekseninde trajik bir aşk hikâyesini ele alır. Eserde ayrıca yöneticilerin halk için var oldukları, vatan sevgisi, kıskançlık ve kıskançlığın sebep olduğu kötü sonuçlar, din adamlarının ve halkın taassubu gibi konular da işlenir. Vatan sevgisinin sadece yönetenler açısından değil, yönetilenler açısından da önemli olduğunu vurgular. Eğer halk vatana hizmet etmezse bunun semeresinin görülemeyeceğini söyler.

Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis, Abdülhak Hâmid Tarhan’ın sahnelenebilirlik özelliği taşıyan eserlerindendir. Birkaç kez de sahnelenmiş olan oyunun, sahnelenmiş hâli ile kitap hâli arasında kimi farklılıklar mevcuttur. Oyun sahneleneceği zaman, yazar tarafından bazı değişiklikler yapılmıştır. Değiştirilmiş oyunun metni İsmail Hami Danişmend tarafından yayımlanmıştır. 1880 yılında yayımlanan eser, 127 sayfalık bir hacme sahiptir. Tezer yahut Melik Abdurrahmanü’s-Sâlis’in devrinde aynı hacimde ve boyda taklit baskıları yapılmıştır. Bu taklit baskılar matbaa adının ve baskı tarihlerinin olmayışıyla orijinal baskıdan ayırt edilebilir.

Yazarın biyografisi için bk. "Abdülhak Hâmit Tarhan". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tarhan-abdulhak-hamit