Kemal Paşa-zâde'nin on ciltten oluşan mensur Osmanlı tarihi. Eserde ara ara manzum kısımlar da bulunmaktadır.  Kemalpaşa-zâde Edirne’de Ali Bey Medresesi’nde müderrislik yaptığı sırada Sultan II. Bayezid (ö. 1512)’in Türkçe Osmanlı tarihi yazılması emri üzerine eser kaleme alınmıştır. Kemalpaşa-zâde, kendisine verilen bu görev gereği ilk sekiz Osmanlı padişahına birer defter tahsis ederek oluşturduğu defterleri 1511’de Sultan II. Bayezid’e sunmuştur. I. Süleyman (ö. 1566)’ın tahta çıkışından sonra Kemalpaşa-zâde 1522 yılında Edirne’de Sultan Bayezid Medresesi’nde, iki yıl sonra İstanbul’da Fatih medreselerinin birinde görev almıştır. Müellif bu görevde iken Sultan Süleyman’ın isteği üzerine tarih yazım işine devam etmiştir. Böylelikle Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan 1527 (Mohaç Seferi)'ye kadar olan süredeki -çoğunlukla siyasi tarihe ilişkin- olayların kronolojik olarak anlatıldığı bir eser meydana gelmiştir.  Kemal Paşa-zâde kendisinden önce kaleme alınan tarih kitapları ve sözlü kaynaklardaki bilgileri değerlendirip kendi kanaatlerini de paylaşarak eserini oluşturmuştur.  Secili ve estetik bir nesir dilinin kullanıldığı eserin ciltlere göre içeriği şu şekildedir: 

I. Defter, Kemalpaşa-zâde’nin II. Bayezid tarafından tarih yazılmasında kendisini görevlendirdiğini bildiren mukaddime ile başlar. Anadolu Selçuklu Devleti’nin son dönemlerinin yanında Ertuğrul Gazi’nin Anadolu’ya gelişiyle Osman Gazi devrini içermektedir. Tevârih-i Âl-i Osman’ın üç nüshadan oluşan ilk defteri 1991 yılında Şerafettin Turan tarafından yayımlanmıştır.

Orhan Gazi’nin saltanatının anlatıldığı II. Defter de üç nüshadan oluşmakta olup 1983’te Şerafettin Turan tarafından yayımlanmıştır.

III. Defter'de I. Murad devri anlatılmaktadır. Kemalpaşa-zâde bu defterin yazılmasında kendisinden önceki kaynakları kullanarak daha ayrıntılı bilgi vermiştir. Dolayısıyla bu defterde müellifin üslubu ve  bilgisi daha açık görülmektedir. 2009 yılında Abdullah Satun tarafından yüksek lisans çalışması yapılan III. Defter 2014’te yayımlanmıştır. 

IV. Defter, Yıldırım Bayezid devrini ihtiva etmektedir. Defter 2000 yılında Koji İmazawa tarafından yayımlanmıştır.

Çelebi Mehmed dönemini bildiren V. Defter kayıptır. Herhangi bir nüshası tespit edilememiştir.

VI. Defter, 1443 yılından Sultan II. Murad’ın vefatına kadar gerçekleşen tarihî olayları içerir. Ancak bu Defter’in de 1443 yılından önceki yılları anlatan kısmı yoktur. Mevcut nüsha Bibliotheque Nationale de Paris, Supplement Turc, 157’de kayıt altındadır.

Birçok yarım ve karma nüshalardan oluşan VII. Defter’in iki tam nüshası günümüze kadar ulaşmıştır. Bu cilt 1451’den 1481’e kadar Fatih Sultan Mehmed (ö. 1481) dönemini ihtiva etmektedir. VII. Defter, Şerafettin Topçu tarafından yayımlanmıştır (1957, 1991). V. L. Mẻnage, VII. Defter’in yayımından sonra Fatih Kütüphanesi 4205 numaralı kayıtta bulunan nüshasının müellif hattı olduğunu tespit etmiştir.

Sultan II. Bayezid döneminin anlatıldığı VIII. Defter’in iki nüshası bulunmaktadır. Millet Kütüphanesi, Ali Emirî 32 numarada kayıtlı olan bu nüsha 1481-1510 yıllarında gerçekleşen olayları içermektedir. VIII. Defter’in bu nüshasını 1997’de Ahmet Uğur yayımlanmıştır. 1499’dan 1510 yılına dek olayların anlatıldığı Kahire, Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye 50/8847’deki nüsha eksiktir.

VIII. Defter’de anlatılan II. Bayezid döneminin yarım kalan kısımları bu bölümde bulunmaktadır. Yavuz Sultan Selim dönemini ihtiva eden IX. Defter’de Sultan’ın tahta çıkışından başlayarak İran seferi dönüşüne kadar olan olaylar anlatılmaktadır. II. Bayezid dönemini anlatan IX. Defter Millet Kütüphanesi, Ali Emiri 29; Bibliothẻque National de Paris, Supplement Turc, 157; Süleymaniye Fatih Kütüphanesi 4221 numaralı nüshalardır. II. Bayezid döneminin anlatılmadığı IX. Defter Dresden, Sachsische Landesbibliothek, E 70; Kahire Dâru’l-Kütübi’l-Mısrî, 50/8846; Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan 1278; Süleymaniye, Veliyüddin Efendi Kütüphanesi, 2447’de kayıtlı istinsahlardır. Doğu Anadolu’nun fethi, Mısır seferi hakkında yazılan kısım yoktur. Ahmet Uğur’un hazırladığı IX. Defter 1985 yılında yayımlanmıştır.

 X. Defter, 1520-1527 yılları arasında Kanunî dönemi anlatılmaktadır. Bu defter de diğer defterlerde olduğu gibi tek ciltte toplu olarak bulunmamaktadır. Sultan Süleyman’ın cülûsu ve ilk dönemleri Millet Kütüphanesi, Ali Emiri 28; Belgrad Seferi Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan 1278; Rodos Seferi Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih 4221; Mohaç Seferi Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya 3318 numaralı nüshalarda yer almaktadır. X. Defter, 1996 yılında Şerafettin Severcan tarafından yayımlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “İbn Kemâl, Kemâlpaşa-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibn-kemâl-kemâlpaşa-zâde