- Yazar Biyografisi (TEİS)
Edîb, Halîl Edîb Bey - Madde Yazarı: Prof. Dr. Hakan Yekbaş
- Eser Yazılış Tarihi:1303/1885
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Pendname
- Yayın Tarihi:19/08/2021
TERKÎB-BEND (EDÎB)
şiirlerEdîb, Halîl Edîb Bey (d. 1279/1863 - ö. 1330/1912)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Halil Edîb Bey’in gençlik yıllarında kaleme aldığı eseri. Terkîb-bend, Fransız yazarların eserlerinden yaptığı tercümelerin yanı sıra bazı dergi ve gazetelerde yazarlık yapan ve Muallim Nâcî (ö. 1893) etrafında oluşan edebî topluluğun üyelerinden Edîb’in nasihat-âmiz bir üslupla kaleme aldığı eserin adıdır. 10 bentten oluşan manzumenin her bendinde 11 beyit bulunmaktadır. Toplamda 110 beyit olan Terkîb-bend, 20 sayfadan ibarettir (1303: 3).
Şair, kitabın başında Terkîb-bend'in gençlik yıllarının mahsulü olduğunu, bu yüzden eseri okuyanların bazı hataları mazur görmesini ister. Edib, manzumenin her bendinde farklı bir konuya değinmiştir. Terkîb-bend’in ilk bendinde Allah’ın kudreti, ikinci bendinde ilmin ve çalışmanın önemi, üçüncü bendinde cehaletin kötülüğü, dördüncü bendinde vatan için çalışmanın zorunluluğu, beşinci bentte iyi bir şairin vasıfları, altıncı bentte israfın olumsuz sonuçları, yedinci bentte içkinin fenalığı, sekizinci bentte güzel ahlak sahiplerinin hususiyetleri, dokuzuncu bentte insanoğlunun gam ve kedere mahkum olduğu, son bentte ise güzellerin vefasızlığı gibi konuları nasihât-âmiz bir tarzda anlatmıştır. Edîb’in eserdeki üslubu, onun Nâbî ekolünün bir takipçisi olduğunu göstermektedir. Eserde, insanoğlunun dünya hayatında karşılaştığı sıkıntılar ile bunların sebeplerinden bahseden şair, nasihatlarını da sıralar.
Terkîb-bend, İstanbul’da Mihrân Matbaasında 1303/1885 yılında basılmıştır.
Şairin biyografisi için bk. “EDÎB, Halîl Edîb Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/edib-halil-edib-bey
Eserden Örnekler
Terkîb-bend
III
Câhildir olan düşmen-i erbâb-ı fazîlet
Gâfildir olan câhil ile hem-dem-i ülfet
Billâh idemem dehrde nâdâna temellük
Râzıyım iderse beni kem-nâm-ı sefâlet
İnsan mıdır ol kimse ki şart ile eyler
Nefʻî içün hem-nevʻini pâ-mâl-i hakâret
Kalmaz yanına zâlimin ef’âl-i kabîhi
İtdikleri bir bir sorılır rûz-ı kıyâmet
Sen muʻtekif-i merkez-i taʻzîm ü rızâ ol
Oldukça merâret-keş-i hükm-i beşâret
Tedkîk ile sîret idilir keşf-i hakîkat
Fark eylemez ol hâli perestiş-ker-i sûret
Hoş görmeli etvârını âdâtını halkın
Zan itme cihân fikrine eyler tabiʻiyyet
Sâdıklara her kârda Allâh muʻîndir
Elden gelecek mertebe kıl neşr-i adâlet
Taʻmîr idemezsin dil-i meksûr-ı itâbı
İtsen ne kadar nâfile ibrâz-ı inâyet
Devrân seni de hâk ile yeksân idecekdir
Bâkî değil insâna bu kâşâne-i işret
Yâd eyle şu hâlet de delîldir sana işte
Göster nerede n’oldı havâkîn-i güzeşte (Edîb 1303: 8-9).
Kaynakça
Halîl Edîb Bey (1303). Terkîb-i Bend. İstanbul: Mihrân Matbaası.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ÂŞIKÂNE BİR DRAM (EDÎB) | Edib, Halil Edib Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
2 | MESÎRE-İ ETFÂL (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
3 | CÜMEL-İ HİKEMİYYE-İ ECNEBİYE - CİLT 1 (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Araş. Gör. Dr. Hakan Soydaş |
Görüntüle | ||
4 | İKİ REFİKA yahud NÜMÛNE-İ İZDİVÂC (EDÎB) | Edİb, Halİl Edİb Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
5 | GÜMÜŞ MAHFAZA (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
6 | BİR MEKTÛB PAKETİ (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
7 | GÜVERCİN MÜKÂFATI (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
8 | SEZARİN (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
9 | RESSAM ROLAND (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
10 | PARİS ESRÂRI (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
11 | 13 NUMARALI ARABA VE ZEYLİ (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
12 | JAK JUDİE (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
13 | PENBE EV FÂCİ’ALARI (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Diğer erdi karabıyık |
Görüntüle | ||
14 | MESÎRE (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
15 | MİS MARİE YAHUD MÜREBBİYE (EDÎB) | Edîb, Halîl Edîb Bey | Öğr. Gör. Sefa Toprak |
Görüntüle | ||
16 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
17 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
18 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
19 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
20 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
21 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
22 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
24 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
25 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |