- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmed-i Dâ’î - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:21/02/2022
TERCÜME-İ TIBB-I NEBEVÎ / EŞ-ŞİFÂ FÎ-EHÂDÎSİ’L-MUSTAFÂ (AHMED-İ DÂ’Î)
tıp kitabıAhmed-i Dâ’î (d. ? - ö. 824/1421’ten sonra)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Ebû Nu’aym el-İsfahânî’nin Tıbb-ı Nebevî adlı eserinin Ahmed bin Yûsuf et-Tifâşî tarafından yapılan muhtasarından Ahmed-i Dâ’î'nin Türkçeye tercüme ettiği eser. Dâ’î, çevirisine Eş-Şifâ fî-Ehâdîsi’l-Mustafâ adını vermiştir. Kaynağını hadislerinden almış olan tıbb-ı Nebevî türündeki eserler, Arap dünyasında telif edilmiş eserlerdir. İslam coğrafyasında, aynı veya benzer isimlerle başka kişiler tarafından kaleme alınmış bu tarz kitapların sayısı da oldukça fazladır. Arapçadan Türkçeye çevrilen tıp kitapları arasında Tıbb-ı Nebevî’ler önemli bir yer tutmaktadır (Şahin 2006: 280). Hz. Muhammed’in ve sahâbe-i kirâmın tıp bilgisine ve tıbbi uygulamalarına dair önemli ve geniş bilgiler veren Tercüme-i Tıbb-ı Nebevî, bu anlamda tıp biliminin ilk kaynaklarından birisi olarak kabul edilmektedir. Ahmed-i Dâ‘î, kitabın başında “Bu kitabın mütercimi Hüve’l-Abdü’l-Fakîr ile’l-Ganiyyi’l-Kebîr Ahmed bin İbrahîm bin Muhammed el-Ma'rûf bi’d-Dâ‘î" şeklinde kendi ismini vermekte ve tercümenin II. Murâd zamanında vezirlik yapmış Umur bin Timurtaş (vr. 1461) adına yapıldığını belirtmektedir. Eserin Türkiye kütüphanelerinde on kadar yazma nüshası bulunmaktadır (Dönmez 2007: 348-349).
Tıbb-ı Nebevî üzerinde Önder Çağıran doktora tez çalışması yapmış (1992) ve eseri günümüz Türkçesiyle kitap olarak da yayımlamıştır (2015).
Ahmed-i Dâ’î'nin biyografisi için bk. “Ahmed-i Dâî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-dai
Eserden Örnekler
Tercüme-i Tıbb-ı Nebevî'den
Sekizinci Fasl
Tıbb ilmini ve anun otlarını işitmek-ile ögrenmek câ’izdür anı beyân ider Hişâm bin Urve rivâyet kılur atasından kim eyitdi tıbb ilminde Âyişe'den radıya'llâhü te’âlâ anhâ âlimrak kişi görmedüm ve bir gün Âyişe'ye didüm iy hâla bu tıbb ilmini kimden ögrendün eyitdi halkdan işidürdüm otları ve ilâcları birbirbine vasf iderlerdi ben-dahı işitdügüm ezberlerdüm ve bir rivâyetde eydür Âyişe râdıya'llâhü te’âlâ anhâya didüm yâ Ümmü’l-Mü’minîn ben tanlarum senün tıbb ilmin gökçek bildügüni aceb kimden ögrendün Âyişe râdıya'llâhü anhâ eyitdi kim kaçan-kim Peygamber aleyhi's-salâtü ve's-selâm yaşadı kocaldı ise sayru olagan oldu pes dört yanadan elçiler gelürdi ve ilâclar buyururlar idi. (Ahmed-i Dâ'î. vr.17-18)
Kaynakça
Ahmed-i Dâ'î. Kitâbü'ş-Şifâ Fî-Ehâdîsi'l-Mustafâ (Tıbb-ı Nebevî Tercemesi). Ankara Üniversitesi DTCF Kütüphanesi. Mustafa Con Koleksiyonu. Nu. A 357/I .
Büyük Türk Klâsikleri (1985). C. 2. “Ahmed Dâî”. İstanbul: Ötüken-Söğüt Yay. 109-111, 261.
Çağıran, Önder (1992). Ahmed-i Dâ’î, Tıbb-ı Nebevî (Metin-Dil Özellikleri-Söz Dizini). Malatya: İnönü Üniversitesi.
Çağıran, Önder (2015). Kitâbü’ş-Şifâ Fî Ehâdîsi’l-Mustafâ (Tıbb-ı Nebevî) Türkiye Türkçesi ile Metin. Malatya: Kimlik Yay.
Dönmez, Mustafa (2007). “Ebû Nuaym ve Et-Tıbbu’n-Nebevî İsimli Eseri Üzerine”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1): 321-350.
Ertaylan, İsmail Hikmet (1952). Ahmed-i Dâî, Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Üçler Basımevi.
Kut, Günay (1989). “Ahmed-i Dâî”. İslâm Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: TDV Yay. 56-58.
Şahin, Hatice (2006). “Bir Tıbb-i Nebevî Nüshası”. Kebikeç, (26): 279-304.
Timurtaş, Faruk Kadri (1954). “Ahmed-i Dâî ve Eserlerinin Türk Dili ve Edebiyatındaki Yeri”. Türk Dili, III (31): 426-430.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
3 | ÇENG-NÂME (AHMED-İ DÂ'Î) | Ahmed-i Dâ'î | Prof. Dr. Gönül Alpay Tekin |
Görüntüle | ||
4 | VASİYYET-İ NÛŞİREVÂN-I ÂDİL BE-PUSEREŞ HÜRMÜZ-İ TÂCDÂR / VASİYYET-İ NÛŞİREVÂN (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Prof. Dr. Emine Yeniterzi |
Görüntüle | ||
5 | UKÛDÜ’L-CEVÂHİR (AHMED-İ DÂ'Î) | Ahmed-i Dâ’î | Araş. Gör. Uğur Altundaş |
Görüntüle | ||
6 | CÂMASB-NÂME (AHMED-İ DÂ'Î) | Ahmed-i Dâ'î | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
7 | ENFESÜ'L-CEVÂHİR / TERCÜME-İ TEFSÎR-İ EBU’L-LEYS SEMERKANDÎ (EBU’L-FAZL MÛSÂ BİN HÂCI HÜSEYN EL-İZNİKÎ) | Ebu’l-Fazl Mûsâ bin Hâcı Hüseyn el-İznikî | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
8 | TERCÜME-İ KİTÂBÜ’T-TA’BÎR-NÂME (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
9 | VESÎLETÜ’L-MÜLÛK Lİ-EHLİ’S-SÜLÛK VE TEFSÎRÜ’L-KUR’ÂN / VESÎLETÜ’L-MÜLÛK (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
10 | MİFTÂHÜ’L-CENNE(T) (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ TEZKİRETÜ’L-EVLİYÂ (AHMED-İ DÂ’Î ?) | Ahmed-i Dâ’î | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | TERCÜME-İ EŞKÂL-İ NÂSIR-I TÛSÎ / TERCÜME-İ SÎ FASL Fİ’T-TAKVÎM (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
13 | TERESSÜL (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Doç. Dr. Hasan Gültekin |
Görüntüle | ||
14 | MÜFREDÂT (AHMED-İ DÂ’Î) | Ahmed-i Dâ’î | Dr. Öğr. Üyesi Ali ŞEYLAN |
Görüntüle | ||
15 | DÂSTÂN-I MANSÛR, MANSÛR-NÂME (AHMEDÎ) | Ahmedî, Ahmedî-i Tebrîzî, Tebrîzli Ahmedî | Prof. Dr. Orhan Kemal Tavukçu |
Görüntüle | ||
16 | CÂMASB-NÂME (ABDÎ) | Abdî, Mûsâ | Prof. Dr. Müjgân Çakır |
Görüntüle | ||
17 | TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği |
Görüntüle | ||
18 | RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Öğretmen Ece Ceylan |
Görüntüle | ||
19 | NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) | Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz | Doç. Dr. Recep Uslu |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (ADLÎ) | Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed | Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
22 | DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) | Adnî, Mahmûd Paşa | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) | Âfitâbî | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Doç. Dr. Osman Kufacı |
Görüntüle | ||
25 | HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) | Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle |