Hz. Alî’ye ait yüz sözün manzum tercümesi. Hz. Alî’ye nispet edilen yüz sözü 16. asırda Türkçeye çeviren şair ve yazarlardan biri de Vahdetî’dir. Tercümesinin mensur başlangıcında Alî Paşa’nın sadrazamlığa getirilişinden bahseden ve onu “Âsaf-ı zamân, kâ’im-i makâm-ı Hazret-i Sultân Süleymân…” diyerek öven Vahdetî’nin, 16. asır Osmanlı şairlerinden biri olduğu anlaşılmaktadır. “Semiz” ve “Semîn” gibi sıfatlarla anılan Ali Paşa (ö. 972/ 1565), 968/ 1561 yılında veziriazam olduğuna göre, burada adı geçen Sultan Süleyman, Kanuni’dir. Mütercimin Ali Paşa’nın sadrazam oluşunu sevinçle karşıladığını belirtici cümlelerine dayanarak Sad Kelime (Yüz Cümle)’yi 28 Şevval 968/12 Temmuz 1561 tarihini takip eden günlerde çevirdiğini söylemek mümkündür. Şairin seçtiği “Vahdetî” mahlası, bu eserini yazdığı sırada yalnız veya bekâr yahut Allah’ın birliğine bağlılığı şiar edinmiş, bazı tasavvufi temayüllere sahip, belki de böyle bir yola mensup olduğunu düşündürmektedir. Onun eserinde, kendisini, anılan çağda hayatta olan ve aynı mahlası kullanan diğer şairlerden ayırt edilmesini sağlayabilecek bir işarete rastlanamamıştır.

Bir nüshasının Şam Esed Kütüphanesi’nde (Nu. 13095) bulunuşu, bu tercümenin, 986/1578-79 yılında Bağdat’a gittiği, Basra’ya yerleştiği ve orada Mehmed Paşa’ya divan kâtipliği ettiği, Ahdî’nin Gülşen-i Şuarâ adlı tezkiresinde haber verilen Bosnalı Vahdetî (ö. 1007/ 1598-99) tarafından meydana getirilmiş olabileceğini düşündürmektedir. Ancak üç yazma nüshası tespit edilen Sad-Kelime-i Hazret-i Murtazâ tercümesinin 16. asrın ikinci yarısında “Vahdetî” mahlasını kullanan şairlerimizden hangisine ait olduğunu kesin biçimde ileri sürmek, şimdiki bilgilerimiz itibariyle mümkün görünmemektedir. Vahdetî’nin Sad Kelime tercümesinin üç kısımdan meydana geldiği söylenebilir: 1. Çevirisini hangi şartlar altında, ne zaman ve niçin meydana getirdiğini anlatan mensur başlangıç, 2. Hz. Ali’ye ait yüz Arapça sözün ikişer beyitli kıtalar hâlinde Türkçeye tercümesi, 3. Kitabını tamamlamaktan duyduğu şükranı, eserinin kendisi için hayırla anılma vesilesi olma dileğini ve görülebilecek hatalarının bağışlanması ricasını anlatan mesnevi şeklinde kısa bir sonuç.

Sözlerine besmeleyi överek başlayan şair, Allah’a hamd ve Hz. Peygamber’e dua etmiş; onun dört seçkin dostunu selamladıktan sonra Hz. Ali’nin bazı fazilet ve meziyetlerini anarak Sadrazam Ali Paşa methine geçmiştir. Ali Paşa’nın sadrazam olduğunu öğrenen şair, Hz. Ali’nin yüz sözünü şefaatçi ederek –muhtemelen işine dair- sıkıntıdan kurtulmayı, iltifat ve ihsana erişmeyi ummaktadır. Bu mensur başlangıçtan sonra, Vahdetî, Hz. Ali vecizeleri arasından seçtiği yüz sözü, “fe'ilâtün mefâ'ilün fe'ilün” kalıbıyla Türkçeye tercüme etmiştir. Onun çevirdiği yüz sözden elli kadarı, meşhur Arap yazarı Câhız’ın (ö. 255/869) derlediği Mie Kelime’de, aşağı-yukarı kırkı Tabersî (ö. 548/1154) tarafından toplandığı rivayet edilen Nesrü’l-Leâlî isimli metinde, bir kısmı da Nehcü’l-Belâga’da bulunan vecizelerdendir. Mütercim, Arapça vecizeleri çoğu itibarıyla doğru anlamış ve başarılı sayılabilecek şekilde çevirmiştir.

Söz konusu eser, Âdem Ceyhan tarafından bir incelemeyi müteakiben Latin harflerine ve günümüz Türkçesine çevrilerek yayınlanmıştır (2004).