- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nidâ'î, Şa'bân Nidâ'î Ankaravî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
- Eser Yazılış Tarihi:16. Yüzyıl
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:İlmî-Ansiklopedik Edebî Eser
- Yayın Tarihi:19/10/2021
TERCÜME-İ NAZM-I LOKMÂN HEKÎM (NİDÂ'Î)
tıpla ilgili mesneviNidâ'î, Şa'bân Nidâ'î Ankaravî (d. 915/1509 (?) - ö. 975/1567 (?))
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bazı hastalıkların sağaltılması konusunda ilaç önerilerinde bulunan tıpla ilgili mesnevi. Tercüme-i Nazm-ı Lokmân Hekîm, bazı kaynaklarda ve kütüphane kataloglarında isim benzerliği nedeniyle Kaysûnîzâde Nidâî Mehmet b. Mehmet Ankaravî adına kayıtlı olsa da (06 Mil Yaz A 4883/4; 41b-43b) eserin Menâfiu’n-Nâs’ı da kaleme alan Kaysûnîzâde Nidâî El-Ankaravî’ye ait olduğu tespit edilmiştir (Kurdoğlu 1967: 108, Acıduman 2013: 159, Bayat 1999: 32). Bazı nüshalarda Menâfiu’n-Nâs’ın bir bölümü olarak yer almasına rağmen, müstakil bir eser olarak kabul edilmektedir (Özçelik 2007: 78). 30 beyitten oluşan ve mesnevi nazım şekliyle yazılan eser özellikle Lokman Hekim’in hastalıkları tedavisi ile ilgili hikmetlerinden yola çıkılması bakımından önemlidir. Şair bu eserde de Menâfiu’n-Nâs’ta olduğu gibi Lokman Hekim’den hüner, ilim ve hikmet sahibi bir tabip olarak bahsetmektedir (Taşkesenlioğlu 2019: 205). Eseri, Farsçadan Türkçeye tercüme ettiğini belirten Nidâî; şiirinde Lokman Hekim’in insana musallat olan yedi önemli hastalık olduğunu söylediğini ve bunların tedavi edilmesi için neler yapılacağını tarif ettiğini anlatmaktadır.
Tercüme-i Nazm-ı Lokmân Hekîm, Veli Behcet Kurdoğlu'nun Şair Tabipler kitabında Latin harflerine aktarılarak yayınlanmıştır (1967).
Şairin biyografisi için bk. "Nidâ'î, Şa'bân Nidâî Ankaravî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nidai-mehmed-celebi-ankaravi
Eserden Örnekler
Dedi Lokmân-ı Hekîm ey azîz
Yedi illet var benî âdemde bed
Biri fâlic-i nîm-ten derler ana
Hak Teâlâ ırağ itsün anı önden sona
Birisi ırku’n-nisâyân zahmeti
Kimseye Hak vermesün ol illeti
[...]
Baş ü göz dendân dördü ey amû
Cümle bunlar nâziledendür kamu
Bel soğukluğu bel ağrısı dahî
Hem mefâsıl ağrıları ey ahî
Bu kamu illet soğukdandır şehâ
Var ise cisminden it anı rehâ
[...]
Hazret-î Lokmân ol sâhib-hüner
İlm ü hikmetden ana macûn ider (06 Mil Yaz A 4883/4: 42b-43a).
Kaynakça
Acıduman, Ahmet (2013). "Ankaralı Hekim Nidâ’î ve Eseri Menâfi’ü’n-Nâs". Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi (56):151-167.
Bayat, Ali Haydar (1999). Osmanlı Devletinde Hekimbaşılık Kurumu ve Hekimbaşılar. Ankara: AKM Yay.
Kurdoğlu, Veli Behçet (1967). Şâir Tabipler. İstanbul: Baha Matbaası.
Özçelik, Sadettin (2007). “Nidâî”. İslam Ansiklopedisi. C. 33. İstanbul: TDV Yay. 77-78.
Taşkesenlioğlu, Lokman (2019). Klasik Türk Edebiyatında Lokman Hekim. İstanbul: Arı Sanat Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÂRİH-İ SÂHİB GİRAY (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
2 | GENC-İ ESRÂR-I MA'NÎ (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Prof. Dr. Nuran ÖZTÜRK |
Görüntüle | ||
3 | FETİHNÂME-İ KAL'A-İ CERBE (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Araş. Gör. Dr. SEDA AKSÜT |
Görüntüle | ||
4 | RİSÂLE-İ TARİKAT-I NİDÂİ (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Araş. Gör. Dr. SEDA AKSÜT |
Görüntüle | ||
5 | TENBİH-NÂME (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Araş. Gör. Dr. SEDA AKSÜT |
Görüntüle | ||
6 | DÜRR-İ MANZÛM (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Doç. Dr. Ümran Ay Say |
Görüntüle | ||
7 | REBÎU'S-SELÂME (NİDÂÎ) | Nidâî, Şa'bân Nidâî Ankaravî | Dr. Nuray Demir Öztürk |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
9 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
10 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
12 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
14 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
16 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
17 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |