- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg - Madde Yazarı: Doç. Dr. Hamza KOÇ
- Eser Yazılış Tarihi:1528-1538'den önce
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Naat
- Yayın Tarihi:03/11/2021
TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (AHMED-İ RIDVÂN)
Kasîde-i Bürde'nin Manzum TercümesiAhmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg (d. ?/? - ö. 935-945 ?/1528-1538 ?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
15. yüzyılın ikinci yarısıyla 16. yüzyılın ilk yarısında yaşayan ve “Tütünsüz” veya “Bî-duhân” lakaplarıyla tanınan Ahmed-i Rıdvân’ın (ö. 1528-1538?), Bûsîrî’nin (ö. 696/1297?) Kasîde-i Bürde’sine yazdığı manzum Türkçe tercüme.
Eser, muzari bahrinin mefʻûlü fâʻilâtü mefâʻîlü fâʻilün kalıbıyla yazılmıştır. Bûsîrî’nin kasidesi 160 beyitten müteşekkilken Ahmed-i Rıdvân’ın tercümesi 105 beyitten meydana gelmektedir. Şair, çevirisini orijinal metne uygun olarak mîm harfiyle kafiyelemiş ancak kafiye oluşturan kelimelerin büyük bir kısmını kaynak şiirden almıştır. Ahmed-i Rıdvân’ın kafiye seçiminde serbest davranmaması, tercümenin dilini zorlamasına ve ahengin bozulmasına sebebiyet vermiştir. Bunun yanında kaynak metinde söylenmek istenen anlamın tam olarak hedef dile aktarılamadığı, bazı bölümlerin çevirisinde ise eksiklik ya da farklılık olduğu görülmektedir.
Ahmed-i Rıdvân’ın manzum Kasîde-i Bürde tercümesi, Hamza Koç tarafından tespit edilebilen dört nüshasının karşılaştırılmasıyla transkripsiyonlu olarak yayımlanmıştır (2018).
Şairin biyografisi için bk. “Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmedi-ridvan
Eserden Örnekler
Tercemetü Kasîdeti’l-Bürde
Anıldı çünki sohbet-i yârân-ı Zî-Selem
Çeşmümden akdı çeşme-i yaşumla seyl-i dem
Benzer ki esdi Kâzime’den bâd-ı hoş-nesîm
Ya zâhir oldı gice ile lemʻa-i İzam
Pend itdügümce gözlerüme aglama diyü
Seyl-i sirişk-ile getürür başuma elem
Sînemde nice saklayayum sırr-ı aşkunı
Fâş eyler anı âteş-i dil âb-ı çeşm-i nem
Aşkun getürdi çeşme-i çeşmüm sarâyuna
Buldı tarâvet anun-ıla Bân u hem Alem
İnkâr iderse aşkunı bu dil yeter bana
Şâhid udûl-i eşküm-ile çeşm-i pür-sekam (Koç 2018: 21-22).
Kaynakça
Ahmed-i Rıdvân. Tercüme-i Kasîde-i Bürde. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Fatih. Nu. 5427. vr. 104b-106b.
Ahmed-i Rıdvân. Tercüme-i Kasîde-i Bürde. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Lala İsmail. Nu. 728. vr. 36b-39a.
Ahmed-i Rıdvân. Tercüme-i Kasîde-i Bürde. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Laleli. Nu. 3733. vr. 131b-133b.
Ahmed-i Rıdvân. Tercüme-i Kasîde-i Bürde. Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi. Nu. 635/3.
Avcı, İsmail (2014). Türk Edebiyatında İskendernâmeler ve Ahmed-i Rıdvân’ın İskendernâme’si. Ankara: Gece Kitaplığı.
Ayçiçeği, Bünyamin (2017). Bûsîrî’nin Kasîde-i Bürde’sinin Geçmişten Günümüze Türkiye Toplumu Üzerindeki Akademik, Sosyal ve Dinî Etkileri. Program Kodu: 1002. Proje Nu: 215K398. TÜBİTAK SOBAG-SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMA DESTEK GRUBU. Proje Yürütücüsü: Bünyamin Ayçiçeği. İstanbul.
Çeltik, Halil (2011). Ahmed-i Rıdvan Divanı. Ankara: Bizim Büro Yay.
Koç, Hamza (2018). “Ahmed-i Rıdvan’ın Manzum Kaside-i Bürde Tercümesi”. Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi 5 (12): 9-31.
Levend, Agâh Sırrı (1951). “Bilinmeyen Eski Eserlerimizden: Ahmed Rızvân’ın İskender-nâmesi”. Türk Dili 1 (3): 143-151.
Şahin, Ebubekir Sıddık (1997). Kaside-i Bürde’nin Türkçe Şerh ve Tercümeleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Ünver, İsmail (1989). “Ahmed Rıdvan”. İslâm Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 123-124.
Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | DÎVÂN (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-İ Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Prof. Dr. Halil Çeltik |
Görüntüle | ||
| 2 | İSKENDER-NÂME (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Doç. Dr. İsmail AVCI |
Görüntüle | ||
| 3 | RIDVÂNİYYE (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Prof. Dr. Orhan Kemal Tavukçu |
Görüntüle | ||
| 4 | HUSREV Ü ŞÎRÎN (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Prof. Dr. Orhan Kemal Tavukçu |
Görüntüle | ||
| 5 | MAHZENÜ'L-ESRÂR (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Prof. Dr. Mahmut Kaplan |
Görüntüle | ||
| 6 | HEFT PEYKER (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
| 7 | LEYLÂ VÜ MECNÛN (AHMED-İ RIDVÂN) | Ahmed-i Rıdvân, Rıdvân, Ahmed Beg | Öğr. Gör. Ayşe Ulu |
Görüntüle | ||
| 8 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 9 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 10 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
| 11 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
| 12 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 13 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 14 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 15 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 16 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
| 17 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |