- Yazar Biyografisi (TEİS)
Nâbî, Yûsuf Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Sadık Yazar
- Eser Yazılış Tarihi:1085 /1674-75
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Kırk Hadis
- Yayın Tarihi:20/08/2022
TERCÜME-İ HADÎS-İ ERBA'ÎN (NÂBÎ)
Mollâ Câmî'nin derleyip birer kıta ile Farsça olarak tercüme ettiği kırk hadis derlemesinin Türkçeye manzum tercümesiNâbî, Yûsuf Efendi (d. 1052/1642-ö. 1124/1712)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mollâ Câmî'nin derleyip birer kıta ile Farsça olarak tercüme ettiği kırk hadis derlemesinin 17. yüzyılın önde gelen şair ve münşilerinden Nâbî tarafından yapılan Türkçe manzum tercümesidir.
Nâbî bu eserine eldeki tüm nüshalarında yer almayan mensur bir giriş ile başlar. Bu kısımda hamdele ve salvele faslından sonra Hz Peygamber'in kırk hadis ezberlemeye dair hadisindeki müjdeden bahsetmekte akabinde Mollâ Câmî’nin kırk hadisi derleyip Farsça nazma çektiğini, kendisinin de Farsça bilmeyenlere faydası dokunmak maksadıyla bu tercümeyi Türkçeye aktardığını ifade etmektedir (Yazar 2011: 743).
Seyfullah Korkmaz Şehid Ali Paşa'ya gönderdiği bir mektupta yer alan bilgilerden hareketle Nâbî'nin bu kırk hadis tercümesini bahsi geçen Paşa'ya sunduğunu düşünmektedir (Korkmaz 2001: 459).
Abdülkadir Karahan'ın tespitine göre 1085/1674-75 yılında bitirdiği (Karahan 1991: 243) tercümesini kaynak metindeki kıt’a nazım biçimi ve "fe’ilâtün mefâ’ilün fe’ilün" kalıbıyla kaleme alan Nâbî, Karahan’ın ifade ettiğine göre Mollâ Câmî’nin eserini birebir tercüme etmemiş hatta yer yer bizzat hadis metnine bağlı kalmıştır. Tercüme edilen hadislerde; müminlerin kardeş olması, gerçek iman, bir müslümanın güvenilir olması gerektiği, cimrilik, haset ve hırsın kınanması, Allah'a şükretmek, merhametli olmak gibi muhtelif konular ele alınmıştır (Karahan 1991: 242-244; Yazar 2011: 743) .
Nabî'nin kırk hadis tercümesi ilk defa Necip Asım tarafından, hiçbir ilave ve açıklama yapılmadan ve hangi nüshanın esas alındığı da belirtilmeden Mollâ Câmî ve Nevâyî'nin kırk hadisleriyle birlikte Arap harfli olarak neşredilmiştir. Daha sonra evvela Hasan Akay esere dair bir makale yazmış (1989), Seyfullah Korkmaz kısa bir incelemeyle birlikte eseri neşretmiştir (2001). Son olarak Hikmet Özdemir de eseri Latinize etmiştir (2012).
Yazarın biyografisi için bk. "Nâbî, Yûsuf Nâbî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nabi-yusuf-nabi-efendi
Eserden Örnekler
el-Müslimu men selime'l-müslimûne min lisânihî ve yedihî
Müslim ol kimsedür hakîkatde
İtmeyüp kesb-i cürm-i bî-hûde
Fi‘l u kavl ü yed ü lisânından
Müslimûn ola cümle âsûde (Korkmaz 2001: 409-409)
...
Men lem yeşkuri’n-nâse lem yeşkurillâhe
Cümle ni‘met Cenâb-ı Hakk’undur
Her kimün desti ile bulsa husûl
Eyleyen şükr-i nâsdan i‘râz
Şükr-i Hakk'ı edâda itdi ‘udûl (Korkmaz 2001: 409)
Kaynakça
Akay, Hasan (1989). “Nabi’nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi”. İslami Edebiyat Ekim-Kasım: 9-13
Karahan, Abdülkadir (1991). İslami Türk Edebiyatında Kırk Hadis. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
Korkmaz, Seyfullah (2001). "Nâbî'nin Manzum Kırk Hadis Tercümesi". Türk Kültürü XXXIX(459): 404-420.
Özdemir, Hikmet (2012). "Nabi’nin Kırk Hadis Tercümesi". Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (6): 139-154.
Necip Âsım (1331/1915).“Hadîs-i Erbain Tercümeleri”. Milli Tetebbu’lar Mecmuası II (4): 143-165.
Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Doç. Dr. abdulkadir erkal |
Görüntüle | ||
2 | FARSÇA DÎVÂNÇE (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Nâbî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Şerife Şahinkaya |
Görüntüle | ||
3 | HAYRİYE (NÂBÎ, YÛSUF EFENDİ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Doç. Dr. Erdoğan ULUDAĞ |
Görüntüle | ||
4 | HAYRÂBÂD (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Prof. Dr. Melike Gökcan |
Görüntüle | ||
5 | SÛR-NÂME (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Nâbî Efendi | Doç. Dr. Mehmet ÖZDEMİR |
Görüntüle | ||
6 | TUHFETÜ’L-HARAMEYN (NÂBÎ, YÛSUF EFENDİ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Doç. Dr. abdulkadir erkal |
Görüntüle | ||
7 | MÜNŞEÂT (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
8 | ZEYL-İ SİYER-İ VEYSÎ (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Efendi | Araş. Gör. Dr. ASLIHAN ÖZTÜRK DOĞAN |
Görüntüle | ||
9 | FETİH-NÂME-İ KAMANİÇE (NÂBÎ) | Nâbî, Yûsuf Nâbî Efendi | Doç. Dr. abdulkadir erkal |
Görüntüle | ||
10 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
11 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
12 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
13 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
14 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
15 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
16 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
17 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
18 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
19 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |