İbn Arabşâh’ın Türkçe, Arapça ve Farsça olmak üzere üç dilde mensur olarak kaleme aldığı lügat. Dımaşk’ta bir ulema ailesi içinde dünyaya gelen İbn Arabşâh, Timur’un bölgeyi istila etmesinin ardından ailesiyle birlikte Semerkant’a taşınmış ve burada Türkçeyi öğrenmiştir. Müellifin Timur’un ölümünün ardından 807/1405 yılında Horasan, Moğol ve Harezm bölgelerine ilim öğrenmek niyetiyle seyahate çıktığı bilinmektedir. Bu seyahatleri esnasında Farsçayı da öğrenen İbn Arabşâh uzun yıllar süren ilim yolculuklarının ardından Dımaşk’a döndüğü yıllarda (825/1422-841/1438) Tercümânü’l-Mütercem bi Müntehi’l-Ereb fî Lugati’t-Türk ve’l-Acem ve’l-Arab isimli lügati kaleme almıştır. 15. yüzyıl Türk, Arap ve Fars dillerinin yapısı, kelimelerin özellikleri ve yaygın kullanım alanları hakkında detaylı bilgiler sunan eser, erken dönemde yazılmış iki dilden fazla dili ihtiva eden bir lügat olması bakımından oldukça kıymetlidir. Bir yandan 15. yüzyıl Türkçesi hakkında bilgi vermesi bakımından büyük önem arz eden eser, diğer yandan İslâm dünyasındaki önemli medeniyet havzalarında kullanılan Türkçe, Arapça ve Farsça kelime türlerine, yaygınlaşan dil unsurlarına ve kültüre dair önemli örnekleri barındıran üç dilli lügat olması bakımından türünün en eski örneği olarak kabul edilebilir. 

Eserin birinci cildinin nüshası Paris Bibliotheque Nationale (Brockelmann, GAL Suppl., II, 25)'de, fiiller hakkında bilgi veren ikinci cildinin nüshası ise Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, III. Ahmed, nu. 88'de yer almaktadır. Bu lügat üzerine yapılmış herhangi bir çalışma tespit edilmemiştir.

Yazarın biyografisi için bk. “İbn Arabşâh, Ahmed bin Muhammed bin Abdullâh bin İbrâhîm bin Muhammed, Şehâbeddîn, Ebu’l-Abbâs, Acemî, Rûmî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ibn-arabsah-ahmed-bin-muhammed