- Yazar Biyografisi (TEİS)
Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. İlhan Genç
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şerh
- Yayın Tarihi:19/08/2022
TERCEME-İ ŞERH-İ DÜ BEYT (NEŞ'ET)
Mesnevî'deki iki beyte Câmî'nin yaptığı şerhin şerhiNeş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi (d. 1148/1735 - ö. 1222/1807)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Molla Câmî'nin Mesnevî üzerine yazmış olduğu şerhe Hoca Neş'et (d. 1148/1735 - ö. 1222/1807) tarafından yazılan şerh. Hoca Neş'et biyografilerinde genellikle eser ismi verilmiş olup metinle ilgili açıklama yapılmamıştır. Fevziye Abdullah'ın İslam Ansiklopedisi''nde yayımlanan Hoca Neş'et biyografisinde eserle ilgili “Câmî'nin iki beytini şerh sureti ile meydana getirdiği 60 sayfalık eserinde tasavvuf ve tarikatlar ile alâkalı fikirlerine, ahlakî hikâye ve fıkralara, kendisinin ve başkalarının şiirlerine de yer vermiş, oldukça ağır, secili ve sanatlı bir nesir ifadesi kullanmıştır” (Tansel 1988: 213) açıklamasına yer verilmiştir. Ancak bu değerlendirmelerde bir yanlış anlamanın söz konusu olduğu ve eserin bütün olarak Câmî'nin iki beyti çerçevesinde mütalaa edildiği görülmektedir. Halbuki eserin yapısı farklı olup yanlış anlamanın da buradan kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Süleymâniye Kütüphanesi Dârü'l-Mesnevî No: 456'da kayıtlı olan Dîvân-ı Neş’et'in 47-86 yaprakları arasında bulunan mezkûr eserin başında, Pertev Efendi'nin şerh ettiğini tahmin ettiğimiz bir bölüm mevcuttur. Burada Neş’et'in Farsça iki beyti Türkçe olarak şerh edilmiştir. Bu şerhin ardından 49. yaprakta şu başlık yer almıştır: “Ser-Âgâz-ı Şerh-i Cenâb-ı Câmî Bâ-şerh-i Dü Beyt-i Mesnevî-i Hazret-i Monlâ-yı Rûmî Kuddise Sırrahu'l-Azîz”. Bu başlıktan da anlaşıldığı üzere eser iki şerhten meydana gelmiştir. Molla Câmî, Mevlânâ'nın Mesnevî'sinden iki beyti şerh etmiş, Neş’et de Câmî'nin bu şerhini şerh etmiştir.
Eser, manzum ve mensur bir şekilde tertip edilmiş olup yazma ve basma nüshaları mevcuttur. Eserle ilgili Üzeyir Arslan yüksek lisans tez çalışması yapmıştır (1999).
Şairin biyografisi için bk. "Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/neset-hoca-suleyman-neset-efendi
Eserden Örnekler
Hâtime li-Münşi’ihî
Hâme-i Neş’et ki nevâ-sâzdır
Nây-ı nevâ-senc ile dem-sâzdır
Peyrev-i pîrân olup dem-be-dem
Aşk u mahabbetden urur dem bu dem
Gâhice efsâne hikâyet ider
Gâhice şekvâ vü şikâyet ider
Hâme dime kim ney-i âteş-nefes
Bülbül-i ma’nâya bu çûbîn kafes
Nefha-i tekrîm-i dil-âgehdir ol
Sûr-ı kıyâmetgeh-i her gehdir ol
...........
Her ne ki var cân ü cihânda hemîn
Zıll-ı zalîl oldıgın eyler yakîn
Nâydan ey hâme cenâbın murâd
Bendeye bu bâbda bu ictihâd
Nâ’ibim ol senge ey âlî-cenâb
Şân-ı şerîfin ne kerîmü’l-hitâb
Kâşif-i esrâr-ı hakâyık sözün
Mazhar-ı ma’nâ-yı ledündür özün
Senden ümîdim benim ey Îsi-dem
Neş’et’i yâd itdiresin dem-be-dem
Dergeh-i yârâna var it rûy-mâl
Eyle bu vech ile hemîn arz-ı hâl
Hazret-i rindâna niyâzım hemîn
Arz idesin sûz ile sâzım hemîn
Acz ü kusûrum idesin i’tirâf
Gerçi suhan ile urur nice lâf (Aslan 1999: 166-169).
Kaynakça
Aslan, Üzeyir (1999). Terceme-i Şerh-i Dü Beyt. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Tansel, Fevziye Abdullah (1988). Neş’et, İ.A, c. 9, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NEŞ'ET) | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
2 | RİSÂLE-İ TERCEMETÜ'L-AŞK / MESLEKÜ'L-ENVÂR VE TERCEMETÜ'L-AŞK TERCÜMESİ | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE-İ HÜSNİYYE | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
4 | TÛFÂN-I MA'RİFET | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
5 | MUHARRERÂT-I HUSÛSİYYE-İ NEŞ'ET | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
6 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
7 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
13 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |