TERCEME-İ BEYÂN-I HAKÎKAT-İ MELÂMİYYE
Melâmîlik hakkında tercüme eser
Fedâî, Abdürrahîm (d. ? - ö. 1303/11886)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin Fütûhât-ı Mekkiye adlı eserinin 309. bâbında Peygamberlerin mesleği, Hakk’a ulaşmış velilerin yolu olarak nitelediği melâmîlik ve melâmîlere dair yaptığı açıklamaları ve yorumları içeren bölüme Fedâî mahlaslı Prizrenli Abdürrahîm b. Ali (d. ? - ö. 1303/1886) tarafından bazı ekleme ve çıkarmalarla birlikte yapılan tercüme hüviyetindeki eser. Tercümeye yer veren bir çalışmada eserin iki nüshası olduğu ifade edilmiştir (Yılmaz, Anılır ve Doğan 2021: 56).

Fedâî, İbnü’l-Arabî’nin eserindeki ilgili bâbın hepsini kelimesi kelimesine değil, ihtiyaç hissettiği bölümleri yer yer kendi ifadelerini/düşünceleri de ekleyerek serbest bir metotla tercüme etmiştir. O, sebeb-i terceme sadedindeki Arapça kaleme aldığı bölümde bu hususa bir nevi açıklama getirmiştir. O burada bazı dostlarının, Melâmiyyenin özel bir yol mu yoksa her tarikat içinde yer edinmiş birtakım hâl ve zevklerden mi ibaret olduğuna dair sorular sorması üzerine Melâmîliğin sırlarının, bu adla adlandırılmasının sebebinin ve meşreplerinin açıklığa kavuşturup insanlardaki kafa karışıklıklarını ve vehimleri ortadan kaldırmayı amaçlayarak Futuhât-ı Mekkiyye’den naklen ilgili hususlara dair bilgiler verme maksadıyla bu eserini kaleme aldığını belirtmiştir. Ayrıca tercümenin girişinde Arapça bilmeyen ihvânın Futuhât’taki bu hususları Türkçeye tercüme etmesini kendisinden talep ettiklerini de söylemiştir.

Tercümeye dair bir tez çalışması yapılmış (Özkan 2003) ayrıca Fedâî’nin külliyatının hazırlandığı bir kitapta da (Yılmaz, Anılır ve Doğan 2021: 53-81) eserin kısa tanıtımına ve metnine yer verilmiştir.

Mütercimin biyografisi için bk. “Fedâî, Abdürrahîm”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fedai-abdurrahim.

Eserden Örnekler


... Besmeleden, hamdeleden sonra; ey hitâb şânından tâlib ve sâlik! Maʻlûm olsun bil sen; tahkîk-i tarîkatü’l-melâmiyye, tarîkat-ı mahsûsadır. Ol tarîka-i mahsûsayı her ehad maʻrifet edemez. Mezkûre olan tarîkat-ı mahsûsa ile ehlullâh münferid oldu. Yaʻnî tilke-i tarîkat-ı mahsûsayı ancak ehlullâh maʻrifet eder. Tilke-i tarîkat-ı mahsûsada bulunan ehlullâh için ‘avâmm arasında kendinden temeyyüz ider bir hâlet olmadı. Böylecesine Futûhât-ı Mekkiyye’sinde Hazret-i Şeyh buyurmuşdur. Böylece Futûhât’ta mestûrdur. Dahi Hazret-i Şeyhü’l-ekber (kaddesallâhu sırrahu’l-ethar) yine Futûhât’ta buyururlar ki: Resûlullâh sallallâhu ‘aleyhi ve sellemin makâmı tarîkatü’l-melâmiyye makâmıdır ve Ebî Bekir es-Sıddîk radiyallâhu ‘anh makâmıdır [...]  (Yılmaz, Anılır ve Doğan 2021: 56-81).

Kaynakça


Özkan, Sibel Kevser (2003). Abdurrahim Bin. Ali el-Melâmî ve Terceme-i Beyân-ı Hakîkat-i Melâmiyye Adlı Eseri. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi.

Yılmaz, Oğuz; Anılır, Burak; Doğan, Ender (2021). Prizrenli Abdürrahîm Fedâî Külliyatı ve Bestelenmiş İlâhileri. İstanbul: H Yayınları. 53-81.

Atıf Bilgileri


yılmaz, oğuz. "TERCEME-İ BEYÂN-I HAKÎKAT-İ MELÂMİYYE". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/terceme-i-beyan-i-hakikat-i-melamiyye. [Erişim Tarihi: 02 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 KASÎDE-İ NÛNİYYE Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
2 MERÂTİB-İ VÜCÛD Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
3 RİSÂLE-İ VEHBİYYE Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
4 ŞERH-İ SIRR-I ENE'L-HAK Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
5 HEDİYETÜ’L-HAC Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
6 RİSÂLE-İ İRÂDE-İ CÜZ'İYYE Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
7 DÎVANÇE (FEDÂÎ) Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
8 ŞERH-İ BEYT-İ HÂFIZ ŞİRÂZİ Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
9 RİSÂLE-İ 'ÎDİYYE Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
10 TEFSÎR-İ SÛRETÜ'L-KEVSER Fedâî, Abdürrahîm Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz
Görüntüle
11 MİFTÂHÜ'L-KULÛB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
12 NUHBETÜ'L-ÂDÂB (AZMÎ) Azmî, Hüseyin Azmî Dede Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Mete
Görüntüle
13 KENZÜ'L-FEYZ Fİ'S-SÜLÛK VE ÂDÂBİ'T-TARÎKİ'L-HALVETİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrî-zâde Araş. Gör. Ayşenur Aydınlı
Görüntüle
14 MEDÂR-I VÂHİDİYYET VE MERKEZ-İ AHADİYYET (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
15 RAVZATÜ'L-ALİYYE FÎ TARÎKATİ'Ş-ŞÂZELİYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
16 SEYRÜ'L-ESMÂ VE SIRRU'L-MÜSEMMÂ FÎ ŞERHİ'L-ESMÂ'İ'L-İSNÂ AŞERE ER-RUFÂ'İYYE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
17 ŞERH-İ TUHFETÜ'L-MÜRSELE (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
18 TİBYÂNU VESÂ'İLÜ'L-HAKÂYIK FÎ BEYÂNİ SELÂSİLİ'T-TARÂ'İK (HARÎRÎZÂDE) Mehmed Kemâleddîn, Harîrîzâde Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle
19 DÎVÂN (SERMEST) Abdullah Sermest, Kilisli Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
20 ÂDÂBÜ’Z-ZÂKİRÎN VE NECÂTÜ’S SÂLİKÎN Fuhûlî, Karamollazâde Şeyh Abdülhamîd Dr. Öğr. Üyesi Betül Saylan
Görüntüle