- Yazar Biyografisi (TEİS)
Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey - Madde Yazarı: Öğretmen Güller Eser
- Eser Yazılış Tarihi:1311/1893
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:06/07/2022
TERÂNE (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY)
şiirlerMüstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey (d. 1285/1868 - ö. 1336/1917)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Müstecâbî-zâde Mehmed tarafından 1311/1893’te neşredilen eser. Terâne olarak isimlendirilen eser, şairin gençlik dönemi şiirlerini ihtiva eden manzum ve mensur parçalardan müteşekkildir. Eser; basılmadan önce Nilüfer, Mektep ve Hazine-i Fünun gibi dergilerde yayımlanmış 25 manzumeden oluşur. Genellikle gazel, kaside, kıt’a, rubailere yer verilmiştir. Bu manzumeler “Bir Hatıra, Kıt'alar, Bir Manzume, Gazeller, Nihâl-i Semen, Naat, İstirhâm” vb. başlıklar altında sunulmuştur. Şiirlerde aşk, tabiat ve dinî temaların (Peygamber sevgisi) kullanıldığı görülür. Eserde noktalama işaretlerine de yer verilmiştir.
Eserin ismi, edebî ve müzik terimi olması bakımından içeriğine dair ipuçları verir. Şiirde armoni ve ses unsurları ile ahenk sağlamıştır. Zira Müstecâbî-zâde, divan şiirine olan yatkınlığı, şiirlerde mazmunlar olarak kendini göstermiştir. Divan edebiyatındaki âşık-sevgili tasavvuru; sevgili karşısında ağlayan âşık ve hüzün şiirlerdeki ana tema olarak sunulmuştur.
Eserin 1311/1894 yılında İstanbul’da ikinci baskısı, Matbaa-i Safâ ve Enver’de 35 sayfa olarak basılmış; Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi e-Kaynaklarında pdf olarak da kayıtlıdır.
Şairin biyografisi için bk. “Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ismet-mustecabizade-mehmed-ismet
Eserden Örnekler
Na’t
Ey olan mi’râc-ı bürhân-ı ulüvv-i şân sana
İrtibâtıyla rehin-i itilâdır cân sana
[…]
Etme mahrûm-ı şefâ’at ey habîb-i hakk beni
Mâsivâdan yüz çevirdim bağladım vicdan sana
Nihâl-i Semen
Bak şu dil-keş nihâl-i büstâna
Ne kadar hâiz-i letâfettir.
İltifât eylemiş bahârâna
Ser-be-ser hande-i taravettir.
Sâha-yi âsumâna yol almış
Kâmet-i dil-keş-i mutarrâsı
Sath-ı gülzâra sâyeler salmış
Meyl-i agsân-i zehre-pîrâsı
[...]
O ne şükûfe -yi terâvetdâr!
O ne bûy-ı hayât-perverdir!
O ne reng-i lâtüf ü nazra-şikâr
O ne şekl-i zarîf ve dilberdir.
İstirham
Reh-güzârın beklerim düştüm zemîne sâye-vâr
Geçme ey ârâm-ı dil! tâ ki bu kahr u iğbirâr?
Bir nigâh et gel şu şayân-ı terahhum hâlime
Çâre-sâz ol nev-nihâlim derd-i ma’fil-bâlime! (Müstecâbîzâde 1311: 3-4, 7-8,18-19).
Kaynakça
Andı, M. Fatih (2006). “Müstecâbîzâde İsmet Bey".TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 32, 131-132: https://islamansiklopedisi.org.tr/mustecabizade-ismet-bey [Erişim Tarihi:16.06.2022].
Müstecâbîzâde İsmet (1311/1894). Terane. İstanbul: İkinci Baskı. Matbaa-i Safâ ve Enver.
Özsarı, Mustafa (2007). Müstecâbîzâde İsmet’in Hayatı ve Eserleri. İstanbul: 3F Yayınları.
Şener, Hasan (2021). Müstecâbî-zâde İsmet Müntehab Terceme-i Rubâiyyat-ı Ömer Hayyam. Ankara: Edebiyat Ortamı Yayınları.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÂSTÂN-I ZAFER (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet | Öğretmen Güller Eser |
Görüntüle | ||
2 | FÜRÛK-I ELFÂZ (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet Bey | Öğretmen Güller Eser |
Görüntüle | ||
3 | LUGAT-I NÂCÎ (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet | Öğretmen Güller Eser |
Görüntüle | ||
4 | MUVAFFAKİYYÂT-I OSMÂNİYYE YÂHUT YÂDİGÂR-I ZAFER (MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet | Öğretmen Güller Eser |
Görüntüle | ||
5 | RUB‘İYYÂT-I ÖMER HAYYÂM ( MÜSTECÂBÎ-ZÂDE MEHMED İSMET BEY) | Müstecâbî-zâde Mehmed İsmet | Öğretmen Güller Eser |
Görüntüle | ||
6 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
7 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
8 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
9 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
10 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
11 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
12 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
13 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
14 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
15 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |