Koca Râgıb’ın (d. 1110/1698-99 - ö. 1176/1763) telhisleri ile siyasi ve edebî tarzdaki seçme yazılarının da eklenmesiyle oluşan eseri. Telhîsât ve Münşeât-I Râgıb, Koca Râgıb Paşa’nın telhisleri ve kaleme aldığı siyasi-edebî seçme yazılarının da eklenmesiyle Ahmed Nüzhet Efendi tarafından tertip edilmiş bir inşa mecmuasıdır. Eserin başında, Paşa’nın Ahmed Nüzhet Efendi tarafından kaleme alınan kısa bir biyografisi yer alır. Yapılan son çalışmayla (Özel 2014) Paşa’nın 36 mektubu, 35 telhisi ve 5 takrizi tespit edilmiştir.

Eser, dönemin siyasi ve sosyal tarihi ile devletin bürokratik ve diplomatik karakterini açıklar mahiyettedir. Eserde I. Mahmud dönemine damga vurmuş, Doğu’da Nâdir Şâh sorunu ve Batı’da 1736-1739 Savaşları açısından çok önemli belgeler bulunmaktadır. Osmanlı Devleti'nin top dökümü ve kalyon inşasına dair çalışmaları bu döneme ait telhislerden öğrenilmektedir. İran dışında Avusturya, İtalya ve İsveç ile yapılan müzakerelere dair telhisler ise devletin uluslararası ilişkileri açısından önemlidir. Ayasofya’da âlimler arası yaşanan ilmî tartışmanın geçtiği mektup, önemli vakalar üzerine gerçekleştirilen merasimlere dair telhisler devrin yalnızca tarihî önem taşımayan aynı zamanda kültürel ve teşrifat meselelerini içeren vesikalardır. Münşeât’ta bulunan birçok belge suretinin Vakanüvis Subhî Efendi Târîhi ile örtüşmesi, tarihî bilgi ve belgenin doğruluğu açısından çok önemlidir. Aynı şekilde Râgıb Paşa ile Âkif Mehmed Beyefendi, Abdullah Nâilî Paşa, Ahmed Resmî Efendi, Küçük Çelebizâde Âsım Efendi, Pirîzâde Mehmed Efendi, Şeyhülislam Esad Efendi, Fıtnat Hanım, Hoca Neşet ve Haşmet arasında geçen ilişkiler Paşa’nın biyografisine katkı sağlayabilecek diğer hususlardandır (Özel 2016: 169).

Osmanlı diplomasisinin son görkemli anını hatırlatan Râgıb’ın Münşeât’ı, son dönemlere kadar kâtiplerce başlıca ders kitabı gibi okunmuştur. Eserin dili ağdalı ve secilidir. 1177/1764? yılında yazıldığı tahmin edilmektedir. Râgıb’ın Dîvân’ının baş tarafında 1253’te Bulak’ta basılan eserin, Telhisât veya Münşeât adı altında, yüzlerce değişik yazması mevcuttur. Esere dair bir yüksek lisans çalışması yapılmış (Özel 2014) ve Hasan Gültekin'in Türk Edebiyatında İnşa (2015) adlı eserinin sonunda yayımlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Koca Râgıb Paşa”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/koca-ragib-pasa