16. yüzyılın ünlü Osmanlı tarihçisi ve şeh-nâmecisi olarak bilinen Mehmed b. Mehmed el-Fenârî eş-Şehîr be-Ta’lîkî-zâde (d. ?/? - ö. Nisan 1606/1014) ’ye ait olan ve fetih-nâme türünde eser.

Subhî, 983/ 1585 İran seferinde Özdemiroğlu Osman Paşa (ö. 1585)’nın sefer kâtipliği görevlerinde bulunduğu sırada Tebriz fetih-nâmesini kaleme almıştır ( Woodhead 2010:510). Eser Sultan III. Murad’a takdim edilmek üzere hazırlanmış, 59 varaktan müteşekkil ve nesih bir hatla yazılmış olup muhtemelen müellif dest-i hattıdır (Çabuk 1986:28). 

Tebriz seferine bizzat katılan müellif mukaddime ile başladığı eserinde yol hazırlıklarını, sefere hangi güzergahtan gidildiğini, menzile hangi yollardan varıldığını ve Tebriz’in kuşatılıp ele geçirilmesini, kuşatmadan sonra şehirde yaşananları, şehir halkına davranışı günü gününe kaydederek eserine önemli bir tarihi belge niteliği kazandırmıştır. Tebriz kuşatmasının ardından Özdemiroğlu Osman Paşa’nın vefatı ile onun yerine Sinan Paşa’nın serdar tayin edilmesi de anlatılan konular arasındadır.

Mensur olarak yazılan eserde sanatlı bir dil kullanılmıştır. Müellif üslubunu Arapça ve Farsça manzumelerle süslemiştir. Eserde 240 beyti Arapça ve Farsça, 56 beyti ise Türkçe olmak üzere toplam 296 beyitlik manzum kısım yer alır.

Tebrîziyye isimli eserinin bilinen yegâne nüshası bugün Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan Köşkü nr. 1299’da kayıtlı bulunmaktadır. Eser üzerine Bülent Özkuzugüdenli tarafından yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Özkuzugüden: 2005).

Yazarın biyografisi için bk. “Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/subhi-talikizade-mehmed-subhi