Sünbül Sinan’ın tarikat müntesiplerin mürşitlerine karşı dikkat etmesi gereken hâl ve hareketlerin neler olduğuna dair bilgi verdiği eseri. Tarîkatnâme, Hurde-i Tarîkat olarak da adlandırılmaktadır. Eserin İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, İbnülemin Bölümü, No: 2956 (Yücer 136); Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Bağışlar, No: 07021, vr. 17b-30b; İBB Atatürk Kütüphanesi, Osman Ergin Yazmaları Koleksiyonu, No: OE_Yz_1561/02, vr. 10b-11a; Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar Kataloğu, No: Yz. A 332/8, vr. 255b-257b (Bozbuğa 2019: 34-35) olmak üzere 4 nüshası bulunmaktadır. Tarafımızca yapılan araştırmalarda Tarîkatnâme adıyla Sünbül Sinan’a nispet edilen eserin, yukarıdaki belirtilenler dışında, herhangi bir nüshası tespit edilememiştir. Ayrıca kaynaklarda Şeyh Sünbül Sinan, kimi zaman Yanyalı Yûsuf b. Yakub’la (ö. 989/1581-82) da karıştırılmıştır (Karahan 2016: 25-26).

Eserin yukarıda zikredilen nüshaları değerlendirildiğinde Osman Ergin Yazmalar Koleksiyonu’nda yer alan nüsha dışındakilerin nüsha farklılıkları içermekle birlikte benzerlik taşıdığı tespit edilmiştir. Osman Ergin’de yer alan eserin sayfa başında “Mısrî-i Niyâzî Hazretlerinin hattıyla yazılmış nüshadan istinsâh edildiği muharrer idi”/“Kutbu’l-Ârifîn Sünbül Sinan Yusuf Hazretlerinin Tarîkatnâmesidir” (vr. 10b) şeklinde bir not yer almaktadır. Sünbül Sinan’ın Tarîkatnâmesi diye belirtilen bu manzumenin diğer nüshalarda yer almaması eserin ona aidiyetini şüpheli bir konuma getirmektedir. Dervişlere nasihat niteliğindeki bu manzumenin gerçekten Sünbül Sinan’a mı yoksa başka bir müellife mi ait olduğu konusunda net bir bilgiye ulaşılamamıştır. Nüsha farklılıkları bulunduğundan dolayı eserin tanıtımda Türk Dil Kurumu Kütüphanesinde bulunan nüsha esas alınmıştır.

Tarîkatnâme’de müritlerin şeyhlerine karşı davranışları, nelere dikkat etmeleri gerektiği ve ne gibi sorumluluklarının bulunduğu anlatılmaktadır. Esere “Beni Rabbim terbiye etti, terbiyemi ne güzel eyledi.” (Süyûtî: I/57) hadisiyle başlanmış; akabinde kötü ahlak sahibi kimselerin bundan dolayı zemmedildiğine dair Arapça bir kelâm-ı kibâra yer verilmiştir. Daha sonra ise eserde müridin öncelikle abdestsiz gezmemesi, zikirden hâlî olmaması, teheccüdü ve tarikatın evradını terk etmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca mürit, Allah rızasına uygun hareket etmeli, zahiren ve bâtınen şeyhine muhalefet etmemelidir. Çünkü şeyhler kalbî hastalıklara şifa sunan tabiplerdir. Müridin şeyhine ait olan her şeyi hürmetle tutması, ona ait herhangi bir şeyi kullanmaması, şeyhin rızasına uygun hareket etmesi beklenmektedir. Mürit, şeyh oturunca oturmalı, rüyasını şeyhinden başkasına anlatmamalı, şeyhinin meclisinde uygunsuz hareketlerde bulunmamalı ve yürürken edebe riayet ederek yürümelidir. Yemek yerken, zikrederken, kuran okunurken su içmemelidir. Mürit, pazartesi ve perşembe günleri oruç tutmalı, cuma günü temiz kıyafetler giymelidir. Zikir esnasında gözlerini kapatmalı, yemekten önce ellerini yıkamalı, yemekten sonra verilen nimetlerin şükrünü edâ ederek Allah’a hamd etmelidir. Mescide sağ ayakla girmeli, çıkarken sol ayakla çıkmalıdır. Eserde tarikat ehli olmanın şartlarının yukarıda kısaca zikredilen bu hususlara bağlı olduğu vurgulanmaktadır.

Sünbül Sinan’ın söz konusu eseri üzerine herhangi bir çalışma tespit edilmemiştir.

Müellifin biyografisi için bk. “Sünbül, Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sunbul-seyh-yusuf-sunbul-sinan