Behiştî’nin Tevârîh-i Âl-i Osmân daha yaygın şekliyle Behiştî Târîhi ya da Târîh-i Behiştî isimleriyle tanınan, kendisinin ise Vâridât-ı Sübhânî ve Fütûhât-ı Osmânî adını verdiği eseri. İki ciltten oluşan eserin ilk cildi Osmân Gazi, Orhan Gazi, I. Murâd, ikinci cildi ise I. Bâyezîd, I. Mehmed, II. Murâd, II. Mehmed ve II. Bâyezîd dönemlerini içermektedir.

Manzûm-mensûr karışık yazılan ve “sifr” adı verilen bölümlere ayrılan eserin giriş kısmında besmelenin faziletleri ve harflerindeki hikmetin anlatıldığı manzum kısım, ardından Allah’ın isimlerinden bahseden manzume, peygamber övgüsü, sebeb-i te’lîf yer almaktadır. Yazar daha sonra eserini sunacağı Sultan Bâyezîd’in övgüsüne geçmektedir. Medhiye kısmından sonra birinci sifre başlayan yazar, Osmân Gazi dönemi olaylarını anlatır. Osmanoğullarının Ayş bin İshak nebiye dayanan silsileleri verilir. Süleymân Şah’ın Ahlat’ta vefatı; Ertuğrul Gazi’nin Rum’a yönelmesi, ölümü ile Osmân Gazi’nin Orhan Gazi’ye nasihatleri ve vefatı anlatılır. Orhan Gazi dönemi olaylarının muhtevası, Orhan Gazi’nin kardeşi Alâaddîn Çelebi ile anlaşarak tahta geçmesi; Sultan Murad’ın doğumu; Samandra kalesinin fethi; askerî teşkilatta düzenlemeler yapılması; Orhan Gazi’nin vefatı şeklindedir. Murâd Han’a ait sifrin olayları, Sultan Murâd’ın cülûsu ve güzel hasletleri hakkında açıklamalar; Biga’nın fethi; Kabluca imaretinin binası; Murâd Han’ın bazı kerametleri; Yıldırım Bâyezîd ile Yakûb Çelebi’nin sünnet düğünleri; Yıldırım Bâyezîd’in oğullarının sünnet düğünü; Kostantiniyye tekfurunun üç kızının I. Murâd ve iki oğluyla evlendirilmesi; Osmanlı’nın kuvvetleri toplayıp Rumeli’ye yönelmesi; Kosova sahrasında karşılaşma, orduların ayrıntılı tasvirleri, Osmanlı ordusunun zaferi; savaş sonrası Murâd Han’ın Miloş tarafından şehit edilmesi şeklinde sıralanabilir. İkinci ciltte I. Bâyezîd devrinde padişahın cülûsu; Malatya, Divriği ve Erzincan’ın fethi gibi tarihî hadiselerden bahsedilir. I. Mehmed dönemi Kastamonu ve Canik’in fethi; Osmanlıların Karamanlılarla savaşı; Simav kadısı Şeyh Bedreddîn olayı gibi olayları içerir. II. Murâd döneminde Düzme Mustafa olayı; sultanın evliliği gibi konulardan bahsedilir. II. Mehmed döneminde İstanbul’un fethi, Eflak gazası ve Karaman seferi ile II. Mehmed’in vefatı, son olarak II. Bâyezîd döneminde İnebahtı, Koron ve Moton gibi bölgelerin fethinden bahsedilerek eser 907/1501-2 senesi hadiseleriyle sona erer.

Bir hamse sahibi olmasıyla da dikkat çeken Behiştî'nin metninde  çok sayıda manzumeye yer verilmiştir. Bunlar Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç dilde de yazılmışlardır ve   “Şi'r, Nazm, Nazm-ı li-Mü’ellifihi, Beyt-i Arabî, Beyt-i Türkî, Dâstân-ı Feth-i Hısn-ı Hasîn-i Nîş, Sıfat-ı Hüsn, Sıfat-ı Hicrân, Sıfat-ı Temmûz” gibi başlıklara sahiptir. Târîh-i Behiştî'nin gerek manzum gerekse mensur kısımlarında oldukça süslü ve ağdalı bir dil kullanılmıştır.

Behiştî eserini oluştururken çeşitli kaynaklardan faydalanmıştır. Bunlar içinde İdris-i Bitlisî, Ahmedî, Neşrî, İbn Kemâl, Tursun Bey, Rûhî Çelebi, Oruç Beğ gibi müverrihlerin eserleri yanında anonim Osmanlı tarihleri ve gazavatnameler yer almaktadır.

Behiştî’nin eserinin ilk cildinin tek nüshası İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi, Şevket Rado Yazmaları, 293 numarada bulunmaktadır. İkinci cildinin ise British Library, Add 7869 ve Add 24.955, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan, 1270 numarada olmak üzere üç nüshası mevcuttur.

Eserin ilk cildi Fatma Kaytaz ve Müjgân Çakır (2020), ikinci cildi ise Fatma Kaytaz (2016) tarafından yayımlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Behiştî/Bihiştî, Ahmed Sinân Çelebi.” Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/behisti-bihisti-ahmed-sinan-celebi