Celâl-zâde Sâlih Çelebi’nin Kanunî’nin Budin fethini anlatan, mensur-manzumelerden oluşan eseri. Târîh-i Feth-i Budin’in Celâl-zâde Sâlih Çelebi’nin kardeşi Mustafa Çelebi’ye ait olduğu düşünülmekteydi. Ancak son dönem yapılan çalışmalardan eserin Celâl-zâde Sâlih Çelebi’nin Târîh-i Sultan Süleyman adlı eserinin bir bölümü olduğu tespit edilmiştir. Târîh-i Feth-i Budin, Târîh-i Sultan Süleyman’ın belirli bölümü istinsah edilmiş birbirinin aynı üç nüshası olan eserdir (Topal 2008: 43).

Tarih-i Feth-i Budin; Kanunî’nin kralı zalim olan Budin şehrine gelişini, sanat değeri taşıyan bazı eşyaların pay-ı tahta getirildiğini ve İstanbul’a dönüşü anlatan üç bölümden ibarettir. Eser, bir mukaddime ve otuz dâsitân’dan oluşmaktadır. Eserde ordu güzergâhı üzerinde bazı yerleşim birimlerinin bir grup kimliği belirsiz kişilerce yağma edildiği, Türk tarihinin her döneminde olduğu gibi Kanunî’nin bu seferinde de kesinlikle yol esnasında eziyet edilmemesi hususuna gösterdiği özeni ifade eden cümlelerle devam eder. Şehirde zengin, itaat ehli Yahudi tacirlerin nüfusunun çok olduğuna dikkat çekilir. Bu insanların Kanunî’nin teşvikiyle İstanbul’a tehcir edildiği bildirilir. Özellikle teşbih sanatı ile anlatılan Budin şehrinin tasvirinde yapılan iktibaslar eserin edebî özelliğini ön plana çıkaran hususlardır.

Eser, Seyid Ali Topal tarafından 2008 yılında doktora çalışması olarak hazırlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Sâlih Çelebi, Celâl-zâde”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sâlih-çelebi-celâl-zâde