Şehrî-zâde Mehmed Sa'îd Efendi’nin (d. 1133/1720-1721 - ö. 1178/1764-1765) Hz. Muhammed’den sonra kurulan İslam devletlerinin tarihini ve yöneticilerinin hayatlarını yazdığı eser. İki ciltten meydana gelen Târîh-i Düvel ve Mülûk'un birinci cildinde Hz. Adem’den Hz. Muhammed’in Medine’ye hicret ettiği vakte kadar hüküm süren devletlerden ve yöneticilerinden bahsedilmektedir (Adlığ 2020: 58). Ancak birinci cildin nerede olduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır. Eserin ikinci cildi 112 varaktan oluşmaktadır. Eser, III. Mustafa’ya takdim edilmiştir (Adlığ 2022: 11). Müellifin diğer bir eseri olan Kurretü’l-Ebsâr'da bu eserin hem zikredildiği hem de önemli ölçüde kullanıldığı görülmektedir (Sevinç 2020: 75).

Esere besmele ile başlayan Şehrî-zâde, hamdele ve salveleden sonra eserle ilgili bilgiler vermiştir. Dört ana bölümden oluşan eserin birinci bölümünde dört halifenin hayatları ve faaliyetlerinden, ikinci bölümünde ise on iki imamın hayatlarından bahsedilmektedir. Üçüncü bölümde Emevi Devleti'nin tarihi anlatılmakta, sonra bu devletin devamı niteliğinde olan İslam Devletlerinden özellikle de Endülüs Emevilerinden ve onlardan sonra İspanya’da kurulan Müslüman emirlikler ve şehirlerden bahsedilmektedir. Müellif en geniş ve son bölüm olan dördüncü bölümde Abbasi Devleti'nin tarihini ayrıntılı bir şekilde ele almaktadır. Bu bölümde Abbasilerin kültürel faaliyetleriyle beraber bu dönemde yaşayan büyük zatların ve alimlerin hayatları da başlıklar halinde anlatılmaktadır.

Müellif eseri yazarken dönemle ilgili yazılmış olan muteber kitaplardan istifade ettiğini dile getirmiş ve eser içerisinde alıntı yaptığı kitapların ismini vermiştir. Eserde oldukça fazla Arapça, Farsça deyimler, atasözleri, şiirler ve kelamıkibarlara yer verilmiş, konular bağlamında ayet ve hadislerden istifade edilmiştir. Bazı kısımlarda açık bir dil kullanılırken genel olarak ağır bir dil kullanılmıştır.

Hakkında çok bilgi bulunmayan eserin tek bir nüshası elde olup bu nüsha müellifin kendi el yazmasıdır. Müellifin diğer bir eseri olan Tuhfetü'l-Mustafâviyye Fî Beyâni Ahvâli Kabudânâti'd-Devleti'l-Aliyyeti'l-Osmâniyye adlı eseriyle aynı yerde bulunan bu nüsha, Kahire’de Dârü’l-Kütübi’l-Kavmiyye’de (nr.45/555; mikrofilm, nr. 11.743) bulunmaktadır (Bilici 2010: 472). Eser, Davut Adlığ tarafından hazırlanıp kitap olarak yayınlanmıştır (2022).

Müellifin biyografisi için bk. "Sa'îd, Şehrî-zâde Mehmed Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/said-sehrizade-mehmed-efendi