TAKVÎMÜ’T-TEVÂRÎH (ALİ SUAVİ)
diğer
Ali Suavi (d. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Ali Suavi'nin eseri. Kâtip Çelebi’nin Takvimü’t-Tevarih isimli eserini 1874 yılında Paris’te taş baskı olarak yayımlamıştır. Takvimü’t-Tevarih için kaleme aldığı mukaddimede öncelikle Kâtip Çelebi ve eser hakkında bilgi veren Ali Suavi, eseri nasıl tertiplediği üzerinde durmuştur. Yazar, çeşitli alt başlıklar açarak oluşturduğu kitabında bütün dünyanın ortak kültürel mirası üzerinde durmuş, toplumların geçmişten bugüne birbirleri ile nasıl bir ilişki kurduklarını anlatmaya çalışmıştır.

Takvîmü’t-Tevârîh’in mukaddimesinde insanlığın ortak kültür mirasının neden önemli olduğu üzerinde duran Ali Suavi, eski Yunan ve Mısır efsanelerinin/mitlerinin yazıya geçirilme ve yayınlanma süreçleri üzerine bilgi verir. Özellikle Yunan mitolojisinin birçok kimse tarafından yanlış anlaşıldığını, bunda da eksik veya yanlış tercümelerin ciddi bir payı olduğunu belirten yazar, bir yandan bu sorunlara dikkat çekerken öte taraftan kendi fikirlerini açıklar.

Takvîmü’t-Tevârîh’i ana hatlarıyla Kâtip Çelebi’nin kitabından yola çıkarak oluşturan Ali Suavi, yer yer orijinal metne kendi görüşlerini de ilave etmiştir.

Yazarın biyografisi için bk. "Ali Suavi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-suavi

Eserden Örnekler


“Kâtip Çelebi merhumun Takvimü’t-Tevarih kitabı 1200 kütüb-i tevarihten hülasa edilmiş bir fihrist ve methal ve olmuş geçmiş büyük işlerin evkatını kayt ve tayin eden düstüru’l-ameldir.

Bu kitabı tarih-i Hut’tan kendinin ikinci halife nasb olduğu zamana kadar 1058 ahirine dek vem-i tevarih kılmış, ondan sonra Emir Buhari Şeyh Mehmet Efendi merhum 87 senelik vekayi-i hakkıyla zeylini etmiş. Badehu bizde matbaa tesis eden İbrahim Efendi iki senelik vukuat ilavesiyle 1146 senesine dek oldurmuş ve o hal ile Tab ve neşr etmiş.

Öyle bir eser-i nafi nakıs kalmamak için 1146’dan 1266 Zilhicce evasına kadar vekayiin cemiyle ikmal eyledim.

Asıl kitabı ve iki zeyilleri aynen tab ettim. Şu kadar ki İbrahim Efendi’nin metne karıştırıvermiş olduğu haşiyeleri kıraate sekte getirmemesi için harice yani zir-i sehafife aldım. Tertip olundukça, tashih ederken lüzum gördüğüm bazı ihtarı haşiye tarzında kayd eyledim. Müellifin haşiyesine (Minh) ve benim haşiyeme ismimi yazarak tefrik ettim. Kitap ile iki levhadan ibaret olan asıl Takvimü’t-Tevarih’i cild-i evvel yaptım. Selatin-i alem ve hademe-i devlet-i aliyye levhalarını dahi inşaallah dahil edip cild-i saninin neşrine muvaffak olurum.

Suavi” (Ali Suavi 1874: 1-2).

Kaynakça


Çelik, Hüseyin (1994). Ali Suavî ve Dönemi. İstanbul: İletişim Yay.

Ebuzziya Tevfik (1973). Yeni Osmanlılar Tarihi Cilt I. Çev. Ziyad Ebüzziya. İstanbul: Kervan Kitapçılık.

Ezik, Abdullah; Sarıboğa, Dilek (2021). Defter-i Amal-i Âli Paşa. İstanbul: Alakarga Yayınları.

Kuntay, Midhat Cemal (1946). Sarıklı İhtilalci Ali Suavi. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi.

Sazyek, Esra (2018). “Ali Suavi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-suavi [Erişim tarihi: 17.08.2022].

Uçman, Abdullah (1989). “Ali Suâvi”. İslâm Ansiklopedisi, C.II. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 445-448.

Atıf Bilgileri


Ezik, Abdullah. "TAKVÎMÜ’T-TEVÂRÎH (ALİ SUAVİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/takvimu-t-tevarih-ali-suavi. [Erişim Tarihi: 24 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DEFTER-İ AMÂL-İ ALİ PAŞA (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğretmen Veli Kürşad Öztürk
Görüntüle
2 FRANSA’DA PARİS ŞEHRİNDE MÜSÂFERETEN MUKÎM EL-HAC ALİ SUAVÎ EFENDİ TARAFINDAN YİNE PARİS’TE KÂNÎPAŞAZÂDE AHMED RİF’AT BEY’E YAZILAN MEKTUBUN SÛRETİ (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
3 KÂMÛSÜ’L-ULÛM VE’L-MAÂRİF (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
4 LE KHİVA / HİVE (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
5 NASIR-ED-DİN CHAH D’IRAN (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
6 SEFÂRETNÂME-İ FRANSA (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
7 TTERCÜME-İ LUGAZ-I KĀBİS-İ EFLÂTUN (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
8 A PROPOS DE L’HERZÉGOVİNE: MONTENEGRO (ALİ SUAVİ) Ali Suavi Öğr. Gör. Abdullah Ezik
Görüntüle
9 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
10 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
11 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
12 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
13 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
14 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
15 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
16 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
18 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle