Tutmacı tarafından tercüme edildiği düşünülen manzum tıp kitabı. Aruzun “fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” vezniyle yazılmış olan eser, başlıklar hariç 327 beyitten oluşmaktadır. Aydınoğlu Umur Bey adına Farsçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Eserde Umur Bey’in gençliğinden söz edilmiş olması dolayısıyla 14. yüzyılın ilk yarısında yazıldığı tahmin edilmektedir. Üç nüshasının ikisi Hakîm Bereket’in eserleriyle birlikte ciltlenmiş olduğu için, Tabî’at-nâme’nin Tutmacı'ya değil de Hakîm Bereket’e ait olduğu da düşünülmektedir. Ancak Yakup Karasoy (2018: 16-17, 18), “dinle Tutmacı’dan olsun yâdigâr” mısraından hareketle, eseri tercüme edenin Tutmacı olduğunu belirtmektedir.

Tabî’at-nâme koruyucu hekimliğe dair bir sağlık bilgisi kitabıdır. Yiyecek ve içeceklerin vücuttaki etkileri hakkında bilgi verilmektedir. Hamdele, na't ve Umur Bey’in övüldüğü methiye bölümüyle başlayan eserde, her biri ayrı başlıklar altında ekmek çeşitleri, sular, etler, süt ürünleri, zeytin, turşular ve sirkeli yiyecek ve içecekler, mayalı içecekler, meyve suları, kokular ve baharatlar, tatlılar, kuru ve taze yemişler hakkında bilgi verilmekte ve bunların vücuda tesiri anlatılmaktadır. Ayrıca yay çekmek, hamama gitmek ve uyumak gibi sağlığı korumaya yönelik uygulamaların yanı sıra kaval, ut, org ve kanun dinlemek gibi müzikle tedavi yöntemlerinden de söz edilmektedir. Her bir konu en az iki, en fazla altı beyitle anlatılmaktadır (Karasoy 2018: 18-19).

Tabî’at-nâme’nin 3 nüshası tespit edilmiştir. Paris Bibliothéque Nationale, Manustrurcs Turk/Ancient Fonts, nu. 171 ve Konya İzzet Koyunoğlu Kütüphanesi, nu. 12049'da kayıtlı olan nüshalar Hakîm Bereket tarafından yazılan Tuhfe-i Mübârizî ve Hulâsatü’t-Tıbb isimli eserlerle aynı cilt içerisinde yer almaktadır. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Seminer Kitaplığı’ndaki 4036 numaralı, diğerlerine nazaran daha güvenilir bulunan eksiksiz nüsha ise günümüzde kayıptır (Karasoy 2018: 21-22).

Tabî’at-nâme üzerinde ilk çalışmayı yapan İsmail Hikmet Ertaylan, İstanbul Üniversitesi nüshasını tıpkıbasım olarak yayımlamıştır (1960). Günay Kut, konuyla ilgili olarak kaleme aldığı makalesinde, eseri muhteva özellikleri üzerinden inceleyerek tanıtmıştır (1985). İbrahim Şahin Tabî’at-nâme üzerinde bir bitirme tezi hazırlamıştır (1992). Yakup Karasoy ise eserin çevriyazısı oluşturupve dil içi çevirisini yaparak İstanbul Üniversitesi nüshasını yayımlamıştır (2009). Bu çalışma daha sonra TDK tarafından yeniden basılmıştır (2018).

Şairin biyografisi için bk. "Tutmacı". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/tutmaci