Cevdet Paşa'nın meşhur Belâgat-ı Osmâniyye adlı eserinin ilk cüzünün tenkidi. Eser, Ahmed Cevdet Paşa’nın 1298/1880-81’de klasik belâgat eserlerindeki tasnife uyarak hazırladığı Belâgat-i Osmâniyye’si hakkındaki notlarını ve eleştirilerini içeren 58 sayfalık küçük bir risâledir. Abdurrahmân Süreyyâ, Ahmed Cevdet Paşa’nın Belâgat-i Osmâniyye’sinin her bölümünde ele alınan kavramları ve izahları ele alarak kendi görüşlerini ve eleştirilerini sunmaktadır. 

Eserin 4-17. sayfaları arasında Belâgat-i Osmaniyye’nin “dibace” bölümünde yer alan “tavâif, mütemeddine, lisân, kavâid, fen, tedvin, ilm-i sarf, ilm-i nahv, ilm-i belâgat” kavramları ele alınmaktadır. 17-38. sayfalar arasında ise Ahmed Cevdet Paşa’nın Belâgat-i Osmaniyye’sinin mukaddimesinde yer alan “fesâhât, tenâfür, garâbet, kıyâsa muhalefet, tenâfür-i kelimât, tetâbu-ı izâfât, za’f-ı telif, ta’kid, selâset” kavramları hakkındaki tanımlama ve izahlar incelenmektedir. Eserin 38-48. sayfalarında ise Belâgat-i Osmaniyye’nin “lâhika” bölümündeki “kelâm, nisbet, kaziyye” kavramları ele alınmaktadır. Eserin son bölümü olan “Fâide”de ise Belâgat-i Osmaniyye’de izah edilen “kaziyye-i bedihiyye, kaziyye-i katiyye, bedihiyyât-ı akliyye, bedihiyyât-ı mahsusa” kavramları ele alınarak Ahmed Cevdet Paşa’nın açıklamalarındaki eksiklikler belirtilmiştir.

Abdurrahmân Süreyyâ’nın 1299/1881-82’da İstanbul'da Ceride-i Askeriyye matbaasında basılan Ta’likât-ı Belâgat-i Osmaniyye’nin metni, Bahâdır Güneş tarafından yayımlanmıştır (Güneş 2016).

Yazarın biyografisi için bk. "Abdurrahmân Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde". Türk Edebiyatı İsimler Sözlülüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdurrahman-sureyya-mirduhizade