Sûzî'nin tasavvufi yolun âdâb, erkân ve usulünü anlatan bu eseri.  Besmele, hamdele ve salvele ile başlayan eserin ilk konusu, insanın yaratılışına dairdir. İnsanın yaratılışı ve yaratılma sebebi, yeryüzüne inene kadarki süreç ayetlerle desteklenerek izah edilmiştir. Tekrar aslî ve ulvî makamına erişebilmesi için ilim ve salih amel sahibi olunması gereği vurgulanmış, bu husustaki yapılması gereken ilk işin “zikir” olduğu belirtilmiştir.

Zikrin önemi ve türleri ayet, hadis ve manzum ifadelerle ayrıntılı bir şekilde izah edildikten sonra, Allah’ın isim, fiil ve sıfatları açıklanmıştır. Kötü ahlaktan kurtulmak ve güzel ahlaki vasıflarla muttasıf olmak için öncelikli olan işin “tövbe” olması gerektiği yine ayet, hadis ve manzumlarla izah edilerek gönül aynasının her türlü kirlilikten ibadetlerle, nafilelerle ve şeriata uygun amellerle temizlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Tüm bunların yapılabilmesinin tek yolunun, bir mürşid-i kâmili rehber edinip, onun manevî terbiyesi altına girmek olduğu açıklanmıştır.

Tarikat-ı Muhammediyye’nin kaynağı ve manevi terbiyenin şartları ve usullerinin çıkış noktasının Hz. Muhammed (s.a.v) olduğu yine hadislerle açıklandıktan sonra Hz. Ebubekir ve Hz. Ali ile bu silsilenin devam ettiği ifade edilir. Seyr ü sülûku yaptıracak olan mürşid-i kâmilin vasıfları mensur olarak açıklanmakla beraber manzum olarak da izah edildikten sonra mürşid-i kâmile intisap etmenin usul ve erkânı açıklanmaktadır.

“Âdâb-ı Erkân-ı Sülûku’s-Salikîn” başlığı altında, intisabı muhafaza etmenin en büyük rükün (kural/şart) olduğu belirtilip yapılması gereken evrad, ezkâr ve kulluk vazifelerinin eksiksiz ve ziyadesiz yerine getirilmesi gerektiğinin önemi izah edildikten sonra rabıta ve rabıta türleri üzerinde durulmaktadır. Bu izahattan sonra tekrar, tarîkat-ı âliyye’nin yedi rüknü; murakabe, zikr-i kalbî, vukuf-i kalbî, hıfz-ı nisbet, rabıta-ı muhabbet, sohbet-i şeyh/huzur-ı meclis, devam-ı hizmet/emre itaat olarak yedi kural açıklanmaktadır. Daha sonra sırasıyla şeyh meclisindeyken, şeyh yanındayken uyulması gereken kurallar, salikin seyr ü sülûku esnasında karşısına çıkabilecek hicaplar ve bunları izale etmenin yolları, manevî tekâmülün aşamaları, nafile ibadetlere devam etme ve vakti değerlendirme konularında geniş açıklamalar yapılmaktadır.

Sülûknâme’nin “Hurde-i Fukarâ” başlıklı bölümünde, yeme-içme, yatma, konuşma, yolda yürüme ve tuvalet adabı ile diğer insanlarla münasebet kuralları gibi hususlar ayrıntılı bir şekilde izah edilmekte ve şeyhe teslimiyet ve şeyh huzurundaki edepler tekrar edilmiştir.

Eserin iki ayrı nüshası bulunmaktadır. Her ikisi de Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunan nüshalardan biri Hacı Mahmud Efendi Bölümü Nu. 3131’de ikincisi ise Osman Huldi Bölümü Nu. 63-1’de kayıtlıdır. Eserin sonunda, Sûzî’nin Pendnâme’si de yer almaktadır. Sülûknâme-i Sûzî'ye dair bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Geyik 2016).

Şairin biyografisi için bk. “Sûzi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/suzi