SULTAN BAYEZİD-İ SÂNÎ YAHUT ELVÂH-I ZAFER (MEHMET CELAL)
manzum tarih
Mehmet Celal (d. 1867 - ö. 25 Ocak 1912)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Mehmet Celal’in manzum Osmanlı tarihi. Şairin bu türdeki eserlerinin sekizincisidir. Eserde II. Bayezid’ın kahramanlığı ve çeşitli zaferlerinden bahsedilir. Manzumeler mesnevi nazım şekliyle yazılmış ve sonlarına eklenen gazel, kıtʻa gibi nazım şekilleriyle tamamlanmıştır.

32 sayfadan oluşan eserin mukaddimeyle birlikte 9 bölümü vardır. Mukaddime bölümüne şair: “Şiir yazarken, hakîkate ve hissiyât-ı kalbiyyeye ittibâ’ ederek insân düşündüğü, hissettiği birkaç günde, birkaç yüz beyt söylerse, bu iştigâlinden hâsıl olacak netice, bir haftada yedi beyt söylemekten hâsıl olacak neticeden daha parlak olmaz mı?” diyerek eserlerini kısa sürede yazmasını eleştirenlere bir cevap vererek mühim olan şeyin zaman olmadığını, şiir yazmanın bir his meselesi olduğunu ifade eder (Turan 2018: 88-89). Manzumelerde II. Bayezid’ın kahramanlığı ve çeşitli zaferleriyle birlikte bazı tarihî kişilerden ve mitolojik karakterlerden de bahsedilir. Son dört beyitte ise yeni eserin I. Murat hakkında olacağını ifade edilmiştir.

Eserin dili sade ve anlaşılırdır. Destansı bir dille akıcılık yakalanmıştır. Yer yer başvurulan abartılı söyleyiş eserin cazibesini artırmıştır. Aruz ölçüsüyle yazılan eserde ekseriyetle “fâʻilâtün fâʻilâtün fâʻilün”  kalıbı tercih edilmiştir.

Eser, 1308/1891 yılında Kasbar Matbaası’nda basılmıştır. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-KaynaklarındaBel_Osm_K.00968 demirbaş numarasıyla, Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege koleksiyonu 0121630, 0121631 ve 0165304 demirbaş numarasıyla kayıtlıdır.

Mehmet Arslan’ın yazdığı “Mehmet Celal’in Manzum Târihleri”, Gül Ayşe Akar’ın“Tanzimattan II.Meşrutiyete Türk Edebiyatında Biyografi” eserle ilgili yapılan önemli çalışmalardır.

Şairin biyografisi için bk. “Mehmet Celal”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmet-celal

Eserden Örnekler


Hakâyık âşinâyân-ı tabîʻat

Edince levha-i heycâya dikkat


Görürler onda bir merd-i İlâhî

Cihânda kahramânlar pâdişâhı


Görürler onda erbâb-ı teʻâlî

İkinci Bâyezîd-i bî-misâli


Vezîri pâdişâhın yaʻnî Yaʻkûb

Nice aʻdâ-yı dîni kıldı mağlûb


Bakın şu vâdî-i âteş-nisâra

Ziyâdan benzemez mi şuʻle-zâra


Bakın şu düşmeni tâlân eden zât

Şecâʻat şânını etmez mi isbât


Yegâne Haydar’ı ceng-âverânın

Kumandânı sekiz bin kahramânın


Beyân-ı satvetin vardı lüzûmu

Macâristân’ı titretdi hücûmu


Bütün aʻdâ gelince ittifâka

Koyuldu her biri râh-ı şikâka


Vezîrin âteş-i dehşet meʻâli

Ser-â-pâ yakdı yandırdı cibâlı


Vezirin dehşet-i satvet-nümâsı

Olur rezmin yamân bir mâcerâsı (Arslan 2015: 167).

[…]

Kaynakça


Akar, Gül Ayşe (2013). Tanzimattan II.Meşrutiyete Türk Edebiyatında Biyografi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.

Arslan, Mehmet (2015). Mehmet Celal’in Manzum Târihleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.

Mehmet Celâl (1308). Sultân Bâyezîd-i Sânî yâhûd Elvâh-ı Zafer. İstanbul: Kasbar Matbaası.

Turan, Taner (2018). 1880-1895 Yılları Arasında Yayımlanmış Şiir Kitapları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


ZENGİN, Akın. "SULTAN BAYEZİD-İ SÂNÎ YAHUT ELVÂH-I ZAFER (MEHMET CELAL)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/sultan-bayezid-i-sani-yahut-elvah-i-zafer-mehmet-celal-tees-1541. [Erişim Tarihi: 24 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ÂSÂR-I MEŞÂHİR (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Öğr. Gör. Sefa Toprak
Görüntüle
2 MÜNTEHABÂT-I CEDÎDE I-II (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Dr. Gonca ARKON TEKİNEL
Görüntüle
3 MD4481 BEDÂYİ'U'L-İNŞÂ (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
4 FLORA (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Saliha TUNÇ
Görüntüle
5 ŞEHİT ONBAŞININ OĞLUNA VASİYETİ (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
6 TEZKÎR-İ MÂZÎ (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
7 YEİS YÂHUD BİR CÜRM-İ MEŞHÛD (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Dr. Fikri Kula
Görüntüle
8 BİR ÇİÇEK DEMETİ (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Saliha TUNÇ
Görüntüle
9 HAYF (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Dr. Fikri Kula
Görüntüle
10 GÖZYAŞLARI (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Saliha TUNÇ
Görüntüle
11 CÜZDANIMDAN BİR KAÇ YAPRAK (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 HAYAL-I ŞEBÂB (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Prof. Dr. Nuran Özlük
Görüntüle
13 SON SALON VE AŞK (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Araş. Gör. Saliha TUNÇ
Görüntüle
14 NEYYÎR (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
15 RESSAM (MUSTAFA REŞİT) Mustafa Reşit Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
16 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
17 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
18 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
19 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
20 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
21 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
22 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
23 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
24 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
25 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle