- Yazar Biyografisi (TEİS)
Bâyezid-i Rumi, Derviş Mehmed - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN
- Eser Yazılış Tarihi:1516
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:05/08/2021
SIRR-I CÂNÂN (BÂYEZID-I RUMÎ)
didaktik tasavvufî mesneviBâyezid-i Rumi, Derviş Mehmed (d. ?/? - ö. 1516'dan sonra/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Bâyezîd Halîfe el-Edirnevî, Bâyezîd Halîfe, Bâyezîd Halîfe Rumî, Derviş Mehmed, Derviş Bâyezid, Mağribî olarak da anılan/bilinen Bâyezıd-ı Rumî’nin eseridir. Sırr-ı Cânân, Şeyh Muhyiddin Arabî’nin Fusûsü’l-Hikem’ine yazılmış manzum bir haşiye ve yaratılış sırlarını açıklamak amacıyla “vahdet-i vücud” öğretisinin esaslarına bağlı kalınarak yazılmış didaktik bir mesnevidir. Eserde bu kapsamda tasavvufun özü de anlatılmaya çalışılmaktadır. Eser, 5101 beyitten ibarettir (Meyveci 1998: XI). Mesnevinin sonuna 922/1516 tarihinde yazıldığı notu düşürülmüştür. Sırr-ı Cânân, toplam 18 bölümden oluşmakla birlikte ana bölümlerin arasında fasıl, temsil, kaside, münâcâtlar vb. ara bölümler de yerleştirilmiştir (Meyveci 1998: XV). Eser üzerine Asuman Meyveci (1998) tarafından yüksek lisans tezi yapılmıştır.
Bâyezıd-ı Rumî’nin biyografisi için bk. “Bayezid-i Rumi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/bayezidi-rumi-dervis-mehmed
Eserden Örnekler
Münâcât
İlâhî sırruna mahrem sen eyle
Tavâf-ı muhrime mahrem sen eyle
Tavâf idem senün kuyunu yaʻni
Görem gösterem idem ehl-i maʻni
Sular kim itdiler maʻnide haccı
Kabul oldı mübarek oldı haccı
Tavâf-ı Kâʻbe-i kuyundan ırma
Helâkîdur hemân kuyundan ırma
Maʻâni içre eyleyem tavâfı
Bulunmaya tavâfum inhirâfı
Yakînun güneşi doğsun vücuda
Gidüp zıllıyeti gelsün şühûda
Ki tâ benden gide benlik hicâbı
Dola içüne senlik âfitâbı
Hasin-i hısnun ile hâsıl olam
Ebed hayy olıbeni vâsıl olam
Bakâya ruhum ire tâ safâdan
Murada irem revânı asfiyâdan
Açam ahkâm-ı tevhîd içre bâbı
Soram tevhîdden olsunlar cevâbı
Sıvâ vü gayr olan binüm ne işüm
Çü fark-ı farkeden üzredür işüm
(Meyveci 1998: 172)
Kaynakça
Meyveci, Asuman (1198). Bâyezîd-i Rûmî’nin Sırr-ı Cânân Mesnevîsi (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | ŞERH-İ FUSUSÜL-HİKEM (BÂYEZİD-İ RUMÎ) | Bayezid-i Rumi, Derviş Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN |
Görüntüle | ||
| 2 | ŞERH-İ NUSÛS (BÂYEZİD-İ RUMÎ, DERVİŞ MEHMED) | Bayezid-i Rumi, Derviş Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN |
Görüntüle | ||
| 3 | TÛR-I SÎNÂ: BEYÂNÜ'L-ESRÂR Lİ'L-AHRÂR FÎ BEVÂDİ'L-MELİKİ'L CEBBÂRİ'L-GAFFÂR (BAYEZİD-İ RUMİ) | Bayezid-i Rumi, Derviş Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN |
Görüntüle | ||
| 4 | BEYÂNÜ’L-ESRÂR LI’L-AHRÂR FÎ BEVÂDI’L-MELIKI’L-CEBBÂRI’L-GAFFÂR (BÂYEZİD-İ RUMÎ, DERVİŞ MEHMED) | Bayezid-i Rumi, Derviş Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN |
Görüntüle | ||
| 5 | SECENCELÜ’L-ERVAH (BÂYEZİD-İ RUMÎ) | Bayezid-i Rumi, Derviş Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Nilgün TÜRKMEN |
Görüntüle | ||
| 6 | RİSALE-İ TEVHÎDİYYE (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Dr. Nuriye İnci |
Görüntüle | ||
| 7 | ÂDÂB-I MES'ÛDÎ'YE HÂŞİYE (MÜ'MİN) | Mü'min | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
| 8 | MEVÂHİBÜ’L-HALLAK FÎ MERATİBİ'L-AHLÂK (NİŞÂNÎ) | Koca Nişancızâde Celâlzâde Tevkii Mustafa Çelebi Efendi (ö. 975/1567) | Doç. Dr. Nuran ÇETİN |
Görüntüle | ||
| 9 | TARİKATNÂME (SÜNBÜL) | Sünbül, Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Efendi | Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK |
Görüntüle | ||
| 10 | ER-RIHLETÜ’S-SENİYYE VE’L-VASIYYETÜ’L-BEHİYYE Lİ’L-FUKARÂİ’L-HALVETİYYE (ŞÂH VELÎ AYINTÂBÎ) | Şâh Velî Ayıntâbî, Askerî | Prof. Dr. Ali ÖZTÜRK |
Görüntüle | ||
| 11 | ETVÂR-I SEB‘A (ŞÂH VELÎ AYINTABÎ) | Şâh Velî Ayıntâbî, Askerî | Öğretmen Cemile Sağır |
Görüntüle | ||
| 12 | NAKDÜ'L-HÂTIR (ŞEMSÎ) | Şemsî, Şemseddîn Sivasî (D. 926/1520 - Ö. 1006/1597) | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle | ||
| 13 | MENÂKIB-I EMÎR SULTÂN/MENÂKIB-I CEVÂHİR ( YAHYÂ BİN BAHŞÎ) | Yahyâ Bin Bahşî | Dr. Öğr. Üyesi abdullah uğur |
Görüntüle | ||
| 14 | MİRÂTÜ’L-ÂŞIKÎN (EROĞLU NÛRİ) | Eroğlu Nûri | Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN |
Görüntüle | ||
| 15 | TASAVVUF Bİ’T- TARİKAT (EROĞLU NÛRİ) | Eroğlu Nûri | Doç. Dr. FİDAN ÇERİKAN |
Görüntüle |