SİLSİLE-İ SAFÂ Lİ NESEBİ MUHAMMED MUSTAFÂ (YÛSUF ŞÜKRÎ)
Hz. Muhammed'in babası, dedesi ve ataları hakkında bilgi veren mensur eser.
Şükrî, Yûsuf Şükrî (d. ?/? - ö. 1292/1876)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Harputlu âlim Yûsuf b. Osmân’ın Hz. Muhammed’in babası, dedesi ve ataları hakkında bilgi veren mensur eseri. Harputlu müderris Yûsuf Şükrî Efendi (ö. 1292/ 1876), bu Türkçe eserinin başında 1273/1857 yılında İstanbul’dan Medine’ye gittiğini, orada birkaç sene kaldıktan sonra tekrar göç ettiğinde tarifsiz sıkıntılar çektiğini belirtir. Çocukluk ve gençlik çağından beri Hz. Peygamber’in dostlarından sayılmak ümidiyle sevgisini içinde taşıdığını, pek çok zaman hadislerini ve ahlâkını araştırdığını dile getiren yazar, o arada soyağacına dair sözlerini topladığını, böylece temiz neseplerini anlamaya çalıştığını anlatır. Kendisi kaderin sevkiyle Rabbani âlim ve İlahi bilgelerin yazdığı bazı eserlerden maksadına ulaşmıştır.

Önsözde devrin hükümdarı Sultan Abdülazîz’i anarak öven Yûsuf Efendi, bundan sonra eserin konusuna gelir: Allah’ın, ezelî sevgisinden dolayı tecelli ederek âlemi yarattığını, ilkin Hz. Muhammed’in ruhunu meydana çıkardığını anlatır ve onun isminin fazileti üzerinde durur. İnanan kişinin vücudunun içine aldığı Muhammedî nuru kötülükler işleyerek hor duruma düşürmemesi gerektiğini ifade eder. Hz. Peygamber’e Muhammed isminin doğumunun yedinci gününde dedesi Abdülmuttalib tarafından, övülmüş olması dileğiyle konulduğunu belirten yazar, onun babası Abdullah’ın doğum tarihi ve adının manası hakkında da bilgi verir; anılan namın Hz. Peygamber’in isimlerinden olduğunu, peder ve annesinin kabrinin nerede bulunduğunu anlatır. Eserde bundan sonra Hz. Muhammed’in dedesi ve Hz. İsmâil’e kadar varan atalarının isimleri, hayatları, inanç durumları hakkında hadis, tarih ve siyer kitaplarından faydalanılarak bilgi verilmiştir. Yazarın, Hz. Peygamber’in soyağacı konusunda 1279/ 1863 yılında tamamladığı ve “Silsiletü’s-safâ fî Nesebi’l-Mustafâ” ismiyle adlandırdığı bu eseri, 1286/ 1869’da İstanbul’da, 1287/ 1870’de Bulak’ta basılmıştır.

Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî’nin biyografisi için bk. "Şükrî, Yûsuf Şükrî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sukri-yusuf-sukri 

Eserden Örnekler


“…ve belki her mü’mine lâzımdır ki vücûdu müştemil olduğu hisse-i Muhammediyye ve nûr-ı Ahmedî’yi mûcib-i zulmet olan seyyi’âtı irtikâb ile tezlîl etmeye. Hattâ demişlerdir ki vakt-i irtikâbda ol uruk-ı kerîm aslı-ı mürtekibden münkatı‘ olup vakt-i tevbeye dek muallak olup durur. Mâlum ola ki ism-i Muhammed sâbi‘-i velâdetde cedleri Abdülmuttalib’in vaz‘ıdır. Ve bunda ‘el-Esmâ’ ve’l-kunâ tenzilü min savbi’s-semâ’i’ sırrına remz ü işâret vardır. Zîrâ Abdülmuttalib’e su’âl olunup “Bu isim hod esmâ’-i ecdâdından değildir. Bâ‘is-i tesmiye ne ola?” dediklerinde, “Ehl-i zemîn ve âsumân miyânında mahmûd olmak tefe’ül edip vaz‘ eyledim” diye cevâb verdi. Hak Teâlâ maznûnunu tahkîk eyledi. Zîrâ ilhâmdan nâşî idi.” (Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî 1286/1869: 3-4; Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî 1287/ 1870: 5-6).

Kaynakça


Açıkgöz, Nâmık (1990). “Harputlu Yûsuf Şükrî, Nasîhat-nâme’si ve Yayımlanmamış Üç Manzûmesi”. Fırat Üniversitesi Dergisi Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (1): 1-8. Bilge, Kilisli Rifat (1947). Bağdatlı İsmail Paşa. Îzâhu’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. İstanbul C. 2. İstanbul: MEB Yay.

Bursalı Mehmed Tâhir bin Rif‘at (1324/1908). Aydın Vilâyetine Mensub Meşâyıh, Ulemâ, Şuarâ, Müverrihîn ve Etibbânın Terâcim-i Ahvâli. İzmir: Keşişyan Matbaası. Bursalı Mehmed Tâhir (1333/1915). Osmanlı Müellifleri. C. 2. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Ceyhan, Âdem, Tuğba Aydoğan, Hilal Cırcır (2016). “Harputlu Yûsuf Şükrî’nin Nesâyih (Nasihatlar)i”, Sûfî Araştırmaları, Kış, 7 (13): 1-46.

Ceyhan, Âdem (2021). “Harputlu Yusuf Şükrî’nin Nesâyih (Nasihatlar)ı- Günümüz Türkçesiyle”. Littera Turca. 7 (3): 577-621.

Mehmed Süreyyâ [1315/1898]. Sicill-i Osmânî yâhud Tezkire-i Meşâhîr-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Saylan, İbrahim (2008). Yûsuf Şükrü Harpûtî ve Eserlerinin Hadîs Açısından Değeri. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.

Saylan, İbrahim (2020). “Yusuf Şükrü Harpûtî’nin Hayatı ve Eserleri”. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi (FÜHAD). 7 (13): 87-123.

Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. C. 2. Elazığ: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yay.

Yaltkaya, Şerefettin- Bilge, Kilisli Rifat (1945). Bağdatlı İsmail Paşa, Îzâhu’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. C. 1. İstanbul: MEB Yay.

Atıf Bilgileri


Ceyhan, Adem. "SİLSİLE-İ SAFÂ Lİ NESEBİ MUHAMMED MUSTAFÂ (YÛSUF ŞÜKRÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/silsile-i-safa-li-nesebi-muhammed-mustafa-yusuf-sukri. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 NASÎHATNÂME / NESÂ’İH (ŞÜKRÎ) Şükrî, Yûsuf Şükrî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
2 ŞERH-İ USÛLİ’L-HADÎS-İ Lİ DÂVÛDİ’L-KARSÎ ‘ALÂ RİSÂLETİ’L-BİRGİVÎ (ŞÜKRÎ) Şükrî, Yûsuf Şükrî Araş. Gör. Münevver Tiyek
Görüntüle
3 RUMÛZU’T-TEVHÎD (ŞÜKRÎ) Şükrî, Yûsuf Şükrî Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK
Görüntüle
4 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
5 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
6 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
7 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
8 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
9 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
10 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
11 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
12 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
13 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle