- Yazar Biyografisi (TEİS)
Şükrî, Yûsuf Şükrî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Adem Ceyhan
- Eser Yazılış Tarihi:1279/ 1863 .
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Silsilename
- Yayın Tarihi:31/10/2021
SİLSİLE-İ SAFÂ Lİ NESEBİ MUHAMMED MUSTAFÂ (YÛSUF ŞÜKRÎ)
Hz. Muhammed'in babası, dedesi ve ataları hakkında bilgi veren mensur eser.Şükrî, Yûsuf Şükrî (d. ?/? - ö. 1292/1876)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Harputlu âlim Yûsuf b. Osmân’ın Hz. Muhammed’in babası, dedesi ve ataları hakkında bilgi veren mensur eseri. Harputlu müderris Yûsuf Şükrî Efendi (ö. 1292/ 1876), bu Türkçe eserinin başında 1273/1857 yılında İstanbul’dan Medine’ye gittiğini, orada birkaç sene kaldıktan sonra tekrar göç ettiğinde tarifsiz sıkıntılar çektiğini belirtir. Çocukluk ve gençlik çağından beri Hz. Peygamber’in dostlarından sayılmak ümidiyle sevgisini içinde taşıdığını, pek çok zaman hadislerini ve ahlâkını araştırdığını dile getiren yazar, o arada soyağacına dair sözlerini topladığını, böylece temiz neseplerini anlamaya çalıştığını anlatır. Kendisi kaderin sevkiyle Rabbani âlim ve İlahi bilgelerin yazdığı bazı eserlerden maksadına ulaşmıştır.
Önsözde devrin hükümdarı Sultan Abdülazîz’i anarak öven Yûsuf Efendi, bundan sonra eserin konusuna gelir: Allah’ın, ezelî sevgisinden dolayı tecelli ederek âlemi yarattığını, ilkin Hz. Muhammed’in ruhunu meydana çıkardığını anlatır ve onun isminin fazileti üzerinde durur. İnanan kişinin vücudunun içine aldığı Muhammedî nuru kötülükler işleyerek hor duruma düşürmemesi gerektiğini ifade eder. Hz. Peygamber’e Muhammed isminin doğumunun yedinci gününde dedesi Abdülmuttalib tarafından, övülmüş olması dileğiyle konulduğunu belirten yazar, onun babası Abdullah’ın doğum tarihi ve adının manası hakkında da bilgi verir; anılan namın Hz. Peygamber’in isimlerinden olduğunu, peder ve annesinin kabrinin nerede bulunduğunu anlatır. Eserde bundan sonra Hz. Muhammed’in dedesi ve Hz. İsmâil’e kadar varan atalarının isimleri, hayatları, inanç durumları hakkında hadis, tarih ve siyer kitaplarından faydalanılarak bilgi verilmiştir. Yazarın, Hz. Peygamber’in soyağacı konusunda 1279/ 1863 yılında tamamladığı ve “Silsiletü’s-safâ fî Nesebi’l-Mustafâ” ismiyle adlandırdığı bu eseri, 1286/ 1869’da İstanbul’da, 1287/ 1870’de Bulak’ta basılmıştır.
Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî’nin biyografisi için bk. "Şükrî, Yûsuf Şükrî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sukri-yusuf-sukri
Eserden Örnekler
“…ve belki her mü’mine lâzımdır ki vücûdu müştemil olduğu hisse-i Muhammediyye ve nûr-ı Ahmedî’yi mûcib-i zulmet olan seyyi’âtı irtikâb ile tezlîl etmeye. Hattâ demişlerdir ki vakt-i irtikâbda ol uruk-ı kerîm aslı-ı mürtekibden münkatı‘ olup vakt-i tevbeye dek muallak olup durur. Mâlum ola ki ism-i Muhammed sâbi‘-i velâdetde cedleri Abdülmuttalib’in vaz‘ıdır. Ve bunda ‘el-Esmâ’ ve’l-kunâ tenzilü min savbi’s-semâ’i’ sırrına remz ü işâret vardır. Zîrâ Abdülmuttalib’e su’âl olunup “Bu isim hod esmâ’-i ecdâdından değildir. Bâ‘is-i tesmiye ne ola?” dediklerinde, “Ehl-i zemîn ve âsumân miyânında mahmûd olmak tefe’ül edip vaz‘ eyledim” diye cevâb verdi. Hak Teâlâ maznûnunu tahkîk eyledi. Zîrâ ilhâmdan nâşî idi.” (Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî 1286/1869: 3-4; Yûsuf b. Osmân el-Harpûtî 1287/ 1870: 5-6).
Kaynakça
Açıkgöz, Nâmık (1990). “Harputlu Yûsuf Şükrî, Nasîhat-nâme’si ve Yayımlanmamış Üç Manzûmesi”. Fırat Üniversitesi Dergisi Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (1): 1-8. Bilge, Kilisli Rifat (1947). Bağdatlı İsmail Paşa. Îzâhu’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. İstanbul C. 2. İstanbul: MEB Yay.
Bursalı Mehmed Tâhir bin Rif‘at (1324/1908). Aydın Vilâyetine Mensub Meşâyıh, Ulemâ, Şuarâ, Müverrihîn ve Etibbânın Terâcim-i Ahvâli. İzmir: Keşişyan Matbaası. Bursalı Mehmed Tâhir (1333/1915). Osmanlı Müellifleri. C. 2. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Ceyhan, Âdem, Tuğba Aydoğan, Hilal Cırcır (2016). “Harputlu Yûsuf Şükrî’nin Nesâyih (Nasihatlar)i”, Sûfî Araştırmaları, Kış, 7 (13): 1-46.
Ceyhan, Âdem (2021). “Harputlu Yusuf Şükrî’nin Nesâyih (Nasihatlar)ı- Günümüz Türkçesiyle”. Littera Turca. 7 (3): 577-621.
Mehmed Süreyyâ [1315/1898]. Sicill-i Osmânî yâhud Tezkire-i Meşâhîr-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
Saylan, İbrahim (2008). Yûsuf Şükrü Harpûtî ve Eserlerinin Hadîs Açısından Değeri. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
Saylan, İbrahim (2020). “Yusuf Şükrü Harpûtî’nin Hayatı ve Eserleri”. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi (FÜHAD). 7 (13): 87-123.
Sunguroğlu, İshak (1959). Harput Yollarında. C. 2. Elazığ: Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yay.
Yaltkaya, Şerefettin- Bilge, Kilisli Rifat (1945). Bağdatlı İsmail Paşa, Îzâhu’l-meknûn fi’z-zeyl ‘alâ Keşfi’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütüb ve’l-fünûn. C. 1. İstanbul: MEB Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | NASÎHATNÂME / NESÂ’İH (ŞÜKRÎ) | Şükrî, Yûsuf Şükrî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
2 | ŞERH-İ USÛLİ’L-HADÎS-İ Lİ DÂVÛDİ’L-KARSÎ ‘ALÂ RİSÂLETİ’L-BİRGİVÎ (ŞÜKRÎ) | Şükrî, Yûsuf Şükrî | Araş. Gör. Münevver Tiyek |
Görüntüle | ||
3 | RUMÛZU’T-TEVHÎD (ŞÜKRÎ) | Şükrî, Yûsuf Şükrî | Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK |
Görüntüle | ||
4 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
5 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
6 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
7 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
8 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
9 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
10 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
12 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |