- Yazar Biyografisi (TEİS)
Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî - Madde Yazarı: Prof. Dr. AHMET ÖGKE
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:29/07/2022
SİLSİLE-İ EHL-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ)
tekke edebiyatıMarmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî (d. 839/1435-1436 - ö. 910/1505)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Marmaravî'nin Ashab-ı Suffe üzerine kaleme aldığı küçük risalesi. Ülkemiz kütüphânelerinde sâdece tek nüshası bulunan tek yapraklık bir risâle olan Silsile-i Ehl-i Tarîkat’in girişinde Marmaravî, asr-ı saâdetteki Ashâb-ı Suffa’dan bahseder. Hz. Peygamberin Hz. Ali’ye zikir telkînini anlattıktan sonra Hz. Ali’den Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’ye kadar gelen Halvetiyye tarîkati silsilesinden şu 16 zâtın isimlerini kaydeder:
Hz. Ali (k.v.), Hasan-ı Basrî, Habîb-i Acemî, Dâvûd-i Tâî, Ma‘rûf-i Kerhî, Seriyy-i Sakatî, Cüneyd-i Bağdâdî, Muhyiddîn, Kutbüddîn [Ebherî], Ruknüddîn [Muhammed Buhârî], Şihâbüddîn [Tebrizî], Seyyid Yahyâ [Şirvânî], Pîr-i [Muhammed Bahâüddîn] Erzingânî, Şeyh İbrâhîm-i Kaysarî, Alâüddîn-i Uşşâkî, Ahmed Yiğitbaşı.
Bu küçük hacimli risâlesinde Marmaravî, Hz. Muhammed’in zikir telkîni sonucunda Hz. Ali’nin yaşadığı mânevî haller, Ashâb-ı Suffa'nın hayat tarzları, Peygamber Efendimizin ashâbına cehrî (sesli) ve hafî (sessiz) zikir ve tâlimi hakkında da bilgiler vermektedir.
Eserin metni ve şerhi, müellifinin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri üzerine doktora tezi hazırlayan Ahmet Ögke (2001, 2021) tarafından yayınlanmıştır.
Müellifin biyografisi için bk. "Şemseddin Marmaravî, Ahmed, Yiğitbaşı Velî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semseddin-marmaravi-ahmed-yigitbasi
Eserden Örnekler
Hazret-i Resûl (a.s.) zamânında Ashâb-ı Suffa derler erler üçyüz altmış kimesne var idi. İttifâk, Hz. Ali (k.v.) birgün namâz kılmak niyetine Mescid-i Kubâ’ya giricek gördü ki, bir bölük müslümanlar Hakk’ın ibâdetine meşgûl olmuşlar; aslâ gelenden ve gidenden haberleri yok. Hz. Ali (k.v.), bu melâletle Hz. Resûl (a.s.) katına geldi.
Hz. Resûl eyitti: “-Yâ Ali! Niye melûl oldun?” dedi. Hz. Ali eyitti:
-Yâ Resûlellâh! Mescid-i Kubâ’ya vardım. Gördüm ki Suffe-i Safâ, tevhîde meşgûl olup ibâdet nûruna müstağrak olmuşlar. Aslâ gözlerine bir nesne görünmez” diyicek, Hz. Resûl (a.s.) buyurdu ki:
-Yâ Ali! Sen dahi tevhîde meşgûl olup, Bârî Teâlâ onlara ibâdet nûru nasîb ettiyse, senin gönlüne dahi tevhîd nûru nasîb ola.”
Hz. Ali (k.v.) tevhîde meşgûl oldu, gelip Hz. Resûl (a.s.)’a eyitti:
-Yâ Resûlellâh! Aslâ bana bir nesne ayân olmadı” diyicek, Hz. Resûl:
Yâ Ali! İğmız ayneyk!” deyip Hz. Ali’nin kulağına telkîn eyledi. Ve Hz. Ali (k.v.) varıp tevhîde meşgûl oldu. Ertesi gelip:
-Yâ Resûlellâh! Bana şunun gibi acâib ve garâib haller vâkı‘ oldu” diyicek, Hz. Resûlüllâh (a.s.) esmâları telkîn edip yedinci esmâya sülûk edicek dağ ve taş Hz. Ali’ye bi-iznillâhi Teâlâ, hâl diliyle kelimât eyleyip [Hakk’a] secde eylediler.
Hz. Ali (k.v.) dahi Hasan-ı Basrî, Habîb-i Acemî, Dâvûd-i Tâî, Ma‘rûf-i Kerhî, Seriyy-i Sakatî, Cüneyd-i Bağdâdî, Muhyiddîn, Kutbüddîn, Ruknüddîn, Şihâbüddîn, Seyyid Yahyâ, Pîr-i Erzingânî, Şeyh İbrâhîm Kaysarî, Alâüddîn Uşşâkî, Ahmed Yiğitbaşı (Marmaravî: vr. 4a-4b).
Kaynakça
Akkuş, Mehmet (1988). “Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri I-II”. İlim ve Sanat (21-22): 29-33/60-63.
Akkuş, Mehmet (2009). “15. Asrın “Yiğitbaşı Velîsi” Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri”. Manisalı Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Sempozyumu, 26 Nisan 2008, Bildiriler. Manisa: Yiğitbaşı Vakfı Yay. 9-25.
Marmaravî, Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn. Silsile-i Ehl-i Tarîkat. Süleymâniye Kütüphânesi, Hacı Mahmud Efendi, 2745/2, 4a-4b.
Ögke, Ahmet (2000). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Ögke, Ahmet (2001). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri, Görüşleri. İstanbul: İnsan Yay.
Ögke, Ahmet (2015). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Hz. Manisa: Şehzadeler Belediyesi Kültür Yay.
Ögke, Ahmet (2021). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Hz. ve Üç Eseri. Manisa: Şehzadeler Belediyesi Kültür Yay.
Uludağ, Süleyman (1989). “Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı”. İslâm Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: TDV Yay. 135-136.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | CÂMİ’U’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
2 | RİSÂLE-İ TEVHÎD (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
3 | MUKADDİMETÜ’S-SÂLİHA (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
4 | KEŞFÜ’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
5 | RAVZATÜ’L-VÂSILÎN (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
6 | İRFÂNÜ’L-MA’ÂRİF (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
7 | HURDE-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
8 | RİSÂLETÜ’L-HÜDÂ Lİ-ULİ’L-İHTİDÂ (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
9 | ATVÂR-NÂME-İ SEB’A (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
10 | TABAKÂTÜ’L-EVLİYÂ (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
11 | RİSÂLE-İ MAKÂLÂT-I ŞEYH MUHYİDDÎN-İ ARABÎ (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
12 | AHVÂLÜ’L-EBRÂR VE’L-MUKARREBÎN (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
13 | BAHREYNÜ’L-AŞK (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
14 | USÛL-İ VUSÛL-İ İLÂHİYYE (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
15 | MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) | Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî | Doç. Dr. Mehmet Ünal |
Görüntüle | ||
16 | MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) | Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
17 | MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan |
Görüntüle | ||
18 | TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) | Konevî, Sadreddin | Doç. Dr. Mevlüt Gülmez |
Görüntüle | ||
19 | KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Dr. Mehmet Bilal Yamak |
Görüntüle | ||
20 | RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) | Akşemseddin, Şemseddin Muhammed | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
21 | MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Diğer Edibe Taş |
Görüntüle | ||
22 | ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Prof. Dr. Enbiya Yıldırım |
Görüntüle | ||
23 | ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî | Diğer Tuğba Nurlu Ertürk |
Görüntüle | ||
24 | KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) | Şeyh Hâmid-i Velî | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle |