SİLSİLE-İ EHL-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ)
tekke edebiyatı
Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî (d. 839/1435-1436 - ö. 910/1505)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Marmaravî'nin Ashab-ı Suffe üzerine kaleme aldığı küçük risalesi. Ülkemiz kütüphânelerinde sâdece tek nüshası bulunan tek yapraklık bir risâle olan Silsile-i Ehl-i Tarîkat’in girişinde Marmaravî, asr-ı saâdetteki Ashâb-ı Suffa’dan bahseder. Hz. Peygamberin Hz. Ali’ye zikir telkînini anlattıktan sonra Hz. Ali’den Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’ye kadar gelen Halvetiyye tarîkati silsilesinden şu 16 zâtın isimlerini kaydeder:

Hz. Ali (k.v.), Hasan-ı Basrî, Habîb-i Acemî, Dâvûd-i Tâî, Ma‘rûf-i Kerhî, Seriyy-i Sakatî, Cüneyd-i Bağdâdî, Muhyiddîn, Kutbüddîn [Ebherî], Ruknüddîn [Muhammed Buhârî], Şihâbüddîn [Tebrizî], Seyyid Yahyâ [Şirvânî], Pîr-i [Muhammed Bahâüddîn] Erzingânî, Şeyh İbrâhîm-i Kaysarî, Alâüddîn-i Uşşâkî, Ahmed Yiğitbaşı.

Bu küçük hacimli risâlesinde Marmaravî, Hz. Muhammed’in zikir telkîni sonucunda Hz. Ali’nin yaşadığı mânevî haller, Ashâb-ı Suffa'nın hayat tarzları, Peygamber Efendimizin ashâbına cehrî (sesli) ve hafî (sessiz) zikir ve tâlimi hakkında da bilgiler vermektedir.

Eserin metni ve şerhi, müellifinin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri üzerine doktora tezi hazırlayan Ahmet Ögke (2001, 2021) tarafından yayınlanmıştır.

Müellifin biyografisi için bk. "Şemseddin Marmaravî, Ahmed, Yiğitbaşı Velî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semseddin-marmaravi-ahmed-yigitbasi 

Eserden Örnekler


Hazret-i Resûl (a.s.) zamânında Ashâb-ı Suffa derler erler üçyüz altmış kimesne var idi. İttifâk, Hz. Ali (k.v.) birgün namâz kılmak niyetine Mescid-i Kubâ’ya giricek gördü ki, bir bölük müslümanlar Hakk’ın ibâdetine meşgûl olmuşlar; aslâ gelenden ve gidenden haberleri yok. Hz. Ali (k.v.), bu melâletle Hz. Resûl (a.s.) katına geldi.

Hz. Resûl eyitti: “-Yâ Ali! Niye melûl oldun?” dedi. Hz. Ali eyitti:

-Yâ Resûlellâh! Mescid-i Kubâ’ya vardım. Gördüm ki Suffe-i Safâ, tevhîde meşgûl olup ibâdet nûruna müstağrak olmuşlar. Aslâ gözlerine bir nesne görünmez” diyicek, Hz. Resûl (a.s.) buyurdu ki:

-Yâ Ali! Sen dahi tevhîde meşgûl olup, Bârî Teâlâ onlara ibâdet nûru nasîb ettiyse, senin gönlüne dahi tevhîd nûru nasîb ola.”

Hz. Ali (k.v.) tevhîde meşgûl oldu, gelip Hz. Resûl (a.s.)’a eyitti:

-Yâ Resûlellâh! Aslâ bana bir nesne ayân olmadı” diyicek, Hz. Resûl:

Yâ Ali! İğmız ayneyk!” deyip Hz. Ali’nin kulağına telkîn eyledi. Ve Hz. Ali (k.v.) varıp tevhîde meşgûl oldu. Ertesi gelip:

-Yâ Resûlellâh! Bana şunun gibi acâib ve garâib haller vâkı‘ oldu” diyicek, Hz. Resûlüllâh (a.s.) esmâları telkîn edip yedinci esmâya sülûk edicek dağ ve taş Hz. Ali’ye bi-iznillâhi Teâlâ, hâl diliyle kelimât eyleyip [Hakk’a] secde eylediler.

Hz. Ali (k.v.) dahi Hasan-ı Basrî, Habîb-i Acemî, Dâvûd-i Tâî, Ma‘rûf-i Kerhî, Seriyy-i Sakatî, Cüneyd-i Bağdâdî, Muhyiddîn, Kutbüddîn, Ruknüddîn, Şihâbüddîn, Seyyid Yahyâ, Pîr-i Erzingânî, Şeyh İbrâhîm Kaysarî, Alâüddîn Uşşâkî, Ahmed Yiğitbaşı (Marmaravî: vr. 4a-4b).

Kaynakça


Akkuş, Mehmet (1988). “Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri I-II”. İlim ve Sanat (21-22): 29-33/60-63.

Akkuş, Mehmet (2009). “15. Asrın “Yiğitbaşı Velîsi” Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri”. Manisalı Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Sempozyumu, 26 Nisan 2008, Bildiriler. Manisa: Yiğitbaşı Vakfı Yay. 9-25.

Marmaravî, Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn. Silsile-i Ehl-i Tarîkat. Süleymâniye Kütüphânesi, Hacı Mahmud Efendi, 2745/2, 4a-4b.

Ögke, Ahmet (2000). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Ögke, Ahmet (2001). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri, Görüşleri. İstanbul: İnsan Yay.

Ögke, Ahmet (2015). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Hz. Manisa: Şehzadeler Belediyesi Kültür Yay.

Ögke, Ahmet (2021). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Hz. ve Üç Eseri. Manisa: Şehzadeler Belediyesi Kültür Yay.

Uludağ, Süleyman (1989). “Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı”. İslâm Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: TDV Yay. 135-136.

Atıf Bilgileri


ÖGKE, AHMET. "SİLSİLE-İ EHL-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/silsile-i-ehl-i-tarikat-marmaravi. [Erişim Tarihi: 21 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 CÂMİ’U’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
2 RİSÂLE-İ TEVHÎD (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
3 MUKADDİMETÜ’S-SÂLİHA (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
4 KEŞFÜ’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
5 RAVZATÜ’L-VÂSILÎN (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
6 İRFÂNÜ’L-MA’ÂRİF (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
7 HURDE-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
8 RİSÂLETÜ’L-HÜDÂ Lİ-ULİ’L-İHTİDÂ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
9 ATVÂR-NÂME-İ SEB’A (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
10 TABAKÂTÜ’L-EVLİYÂ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
11 RİSÂLE-İ MAKÂLÂT-I ŞEYH MUHYİDDÎN-İ ARABÎ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
12 AHVÂLÜ’L-EBRÂR VE’L-MUKARREBÎN (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
13 BAHREYNÜ’L-AŞK (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
14 USÛL-İ VUSÛL-İ İLÂHİYYE (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
15 MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî Doç. Dr. Mehmet Ünal
Görüntüle
16 MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
17 MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan
Görüntüle
18 TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) Konevî, Sadreddin Doç. Dr. Mevlüt Gülmez
Görüntüle
19 KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Dr. Mehmet Bilal Yamak
Görüntüle
20 RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) Akşemseddin, Şemseddin Muhammed Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
21 MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi Diğer Edibe Taş
Görüntüle
22 ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba Prof. Dr. Enbiya Yıldırım
Görüntüle
23 ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî Diğer Tuğba Nurlu Ertürk
Görüntüle
24 KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) Şeyh Hâmid-i Velî Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle