- Yazar Biyografisi (TEİS)
Somuncu Baba Hamîdüddîn-i Aksarâyî - Madde Yazarı: Ahmet Kuşsan
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Tekke Edebiyatı
- Dönemi:Başlangıç-15. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:09/05/2022
SİLÂHU’L-MÜRÎDÎN / EVRÂD-I HAMÎDİYYE (SOMUNCU BABA)
Somuncu Baba evrâdıSomuncu Baba Hamîdüddîn-i Aksarâyî (d. ?/? - ö. 14-15 Şaban 815/19-20 Kasım 1412)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Somuncu Baba'ya nispet olunan, geç tarihlerde, adından bazı kaynaklarda bahsedilen eser. Müritlerin silâhı anlamında, Kur’an-ı Kerîm ve hadîs-i şerîflerden derlenen dua ve zikirlerden oluşan, sabah namazından sonra günlük vird halinde okunan eserdir.
Silâhu’l-Mürîdîn'e yazma eserler arasında bu ismi ile hiç rastlanılmamıştır. Eserin varlığından ve bu isminden bizi haberdar eden, müellifin kendisidir. Müellif, Kelime-i Tevhîd Zikri Risâlesi (Risâletü’z-Zikr: Zikir Risâlesi) adlı eserinde “Dualara gelince; duaların en faziletlisi, Allah’ın Kelâm-ı Kadîmi’nde bizim maslahatımız için Nebi’sinin diliyle indirdiği dualardır. Daha sonra, evvelce Silâhu’l-Mürîdîn’de tertipleyip düzenlediğim ve Yüce Allah’ın, Resulü’nün diliyle icra etmiş olduğu ve ayrıca Kütüb-i Sitte’de sahih ve güçlü senetlerle gelen dualardır” demektedir (Hamîdüddîn-i Aksarâyî’den aktaran Serinsu 2016: 27).
Son yıllara kadar eserin müstakil bir nüshasının bulunmadığı ve Ziyâeddîn Gümüşhanevî’nin Mecmû’at’ül-Ahzâb adlı eserinin “Şâzeli” cildinde rastlanılan “Hâzâ Hizbü’ş-Şeyh Hamîd el-Ârif Kaddesellâhu Sırrahû ve Nefe’anâ Bih” başlıklı duaların da Silâhu’l-Mürîdîn olabileceği minvalinde yorumlar yapılmıştır. Çünkü Mecmû’at’ül-Ahzâb’da Hamîdüddîn-i Aksarâyî’ye nispet edilen bu dualar, her ne kadar Silâhu’l-Mürîdîn ismi ile belirtilmese de müellifin Zikir Risâlesi’nde bahsettiği dualara uymaktadır. Bu sebeple Silâhu’l-Mürîdîn, Mecmû’at’ül-Ahzâb ile birlikte zikredilmiştir. Ancak İstanbul Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, 34 Ae Arabi 730/5’te bulunan Evrâd-ı Hamîdiyye’nin incelenmesi ile eserin müstakil bir nüshasının olduğu da anlaşılmaktadır. Evrâd-ı Hamîdiyye’de geçenler ile Mecmû’at’ül-Ahzâb’ın ilgili kısmındaki dualar aynı olsa da bunlar, müellifin bahsettiği gibi Kur’ân-ı Kerîm’de ve hadîs-i şerîflerde geçmektedir. Eserin bir nüshası Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi kütüphanesinde, Evrâd Hâmidüddîn Hâmid Aksarâyî adıyla, 37307 yer numara ile kayıtlı mecmuada bulunmaktadır. Kısaca Silâhu’l-Mürîdîn’in Mecmû’at’ül-Ahzâb’da, İstanbul Millet Kütüphanesi’nde ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi kütüphanesinde olmak üzere 3 nüshası vardır (Kuşsan-Gül 2020: 343-346, Şimşek 2020: 31-32, Ulu 2021: 140).
Eserin Mecmû’at’ül-Ahzâb nüshasının tercümeleri Mahmut Ulu ve Osman Çakır tarafından yapılmıştır. Ulu, Mecmûatü’l-Ahzâb’ın Hizbu Hamîdü’l-Ârif kısmını; Çakır ise Mecmûatü’l-Ahzâb’ta geçen evrâdın tamamını tercüme etmiştir (Çakır 2021: 479-482, Ulu 2015: 115-124). Eserin Evrâd-ı Hamîdiyye nüshasının tercümesi ise Selami Şimşek tarafından yapılmıştır (Şimşek 2020: 53-76). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi kütüphanesinde bulunan nüsha üzerinde ise henüz çalışılmamıştır.
Eserin Hacı Bayrâm-ı Velî’nin Evrâd-ı Bayrâmiyye adıyla benzerliğinden ötürü ona atfedildiği de görülmektedir. Her iki eser benzerlik arz etse de birebir aynı değildir. Hacı Bayram-ı Velî evrad almış, bazı ilave ve çıkarmalarda bulunmuştur. (Şimşek 2016: 19-57).
Müellifin biyografisi için bk. “Somuncu Baba”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/somuncu-baba
Eserden Örnekler
Kaynakça
Çakır, Osman (2021). el-Hac eş-Şeyh Hoca Ahmed Ziyâüddîn Gümüşhânevî Efendi (k.s) Mecmuâtü’l-Ahzâb Şâzeli Dua Kitabı. İstanbul: Ensar Neşriyat.
Kuşsan, Ahmet ve Mustafa Fırat Gül (2020). Tabakât Eserleri ve Arşiv Belgeleri Işığında Somuncu Baba Şeyh Hamîd-i Velî Hayatı, Eserleri ve Kabri. Aksaray: Aksaray Belediyesi Yay.
Serinsu, Ahmet Nedim (2016). “Somuncu Koca Hazretleri’nin Kelime-i Tevhid Zikri Risalesi Hakkında”. I. Uluslararası Aksaray Sempozyumu. Aksaray: Aksaray Belediyesi Yay.
Şimşek, Selami (2016). Hacı Bayrâm-ı Velî Hazretlerinin Evrâdı – Evrâd-ı Bayrâmiyye. İstanbul: Buhara Yay.
Şimşek, Selami (2020). Somuncu Baba Hazretlerinin Evrâdı – Evrâd-ı Safeviyye. İstanbul: Buhara Yay.
Ulu, Mahmut (2015). Şeyh Hamîd-i Velî Somuncu Baba Hayatı ve Eserleri Kırk Hadis Şerhi-Zikir Risalesi-Silah’ul Mürîdîn-Fatiha Tefsiri. Konya: Kişisel Yay (Mim-Elif).
Ulu, Mahmut (2021). "Şeyh Hâmid-i Velî (Somuncu Baba) ve Silâhü’l-Mürîdîn Adlı Eseri". Milli Kültür Araştırmaları Dergisi 5 (1).
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Prof. Dr. Enbiya Yıldırım |
Görüntüle | ||
2 | ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî | Diğer Tuğba Nurlu Ertürk |
Görüntüle | ||
3 | KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) | Şeyh Hâmid-i Velî | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle | ||
4 | SOMUNCU BABA HAMÎDÜDDÎN-İ AKSARÂYÎ’NİN TÜRKÇE ŞİİRLERİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî | Diğer Ahmet Kuşsan |
Görüntüle | ||
5 | HÜZB-Ü ŞEYH HÂMİD (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Dr. mahmut ulu |
Görüntüle | ||
6 | SOMUNCU BABA NUTK-İ ŞERİFİ (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba | Dr. mahmut ulu |
Görüntüle | ||
7 | RİSÂLE FÎ ZİKRİ KELİMETİ LA İLÂHE İLLALLAH (SOMUNCU BABA) | Somuncu Baba, Şeyh Hâmid-i Veli | Dr. mahmut ulu |
Görüntüle | ||
8 | MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) | Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî | Doç. Dr. Mehmet Ünal |
Görüntüle | ||
9 | MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) | Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
10 | MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) | Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân | Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan |
Görüntüle | ||
11 | TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) | Konevî, Sadreddin | Doç. Dr. Mevlüt Gülmez |
Görüntüle | ||
12 | KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) | Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib | Dr. Mehmet Bilal Yamak |
Görüntüle | ||
13 | RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) | Akşemseddin, Şemseddin Muhammed | Araş. Gör. Harun ALKAN |
Görüntüle | ||
14 | MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) | Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi | Diğer Edibe Taş |
Görüntüle | ||
15 | RİSÂLE-İ TEVHÎD (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
16 | MUKADDİMETÜ’S-SÂLİHA (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle | ||
17 | KEŞFÜ’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) | Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî | Prof. Dr. AHMET ÖGKE |
Görüntüle |