- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hayâtî - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Arife Ece Evirgen
- Eser Yazılış Tarihi:1521
- Yazıldığı Saha:Çağatay
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Mesnevi
- Yayın Tarihi:25/10/2022
SIFATÜ'L-HAREMEYN (HAYATÎ)
manzum seyahatnameHayâtî (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Mekke ve Medine’deki kutsal yerleri konu alan Çağatay Türkçesi ile yazılmış mesnevi. Yazarı Hayâtî mahlaslı Abdülaziz bin Mahmud el-İsfahanî’dir. Bilinen tek nüshası Manisa İl Halk Kütüphanesi yazma eserler bölümünde “45 Hk 5145” demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. 1356 beyitten oluşan eser aruz vezninin müfte‘ilün / müfte‘ilün / fâ'ilün kalıbıyla yazılmıştır.
Sıfatü'l-Haremeyn’in dili klasik dönem Çağatay Türkçesidir ancak batı Türkçesi özelliklerinin de metne yansıdığı görülür. Nüshanın sonundaki kayıtta 927/1521 yılının Zilkade ayında Mekke’de yazıldığı bilgisi yer almaktadır. Hayâtî eseri hac yolculuğu sırasında kaleme almış ve dönüşünde Kanuni Sultan Süleyman’a sunmuştur. Konusu gereği tasvirî özellikleri ağır basan bir metin özelliği göstermektedir (Demir 2005: 18). Eldeki yazma tezhipli ve minyatürlüdür; bu da Kanuni’ye taktim edilen müellif hatlı nüsha olması ihtimalini güçlendirmektedir.
Sıfatü'l-Haremeyn Necati Demir tarafından yayıma hazırlanmıştır (2005).
Şairin biyografisi için bk. "Hayâtî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hayati
Eserden Örnekler
‘Işk bile tut itekin perdening
Tüş ayagıga bu siyeh çerdening
Kim ki anıng Ka’be penâhı irür
Mahrem-i esrâr-ı İlâhi irür
Bar Hudâ’ya mini ma’zûr kıl
Ehl-i riyâ kapusıdın devr kıl
Kılma kapungdın mini redd iy kerîm
Cânuma körgüzme ‘azâb-ı elîm
Mahrem-i râz-ı ceberut it mini
Bülbül-i bâg-ı melekût it mini
Bir haremingde min mahzunga yir
Mahrem ilep mini yirim anda bir
Cânımı hâk-i reh-i hüccâc kıl
Hâk-i deringni başıma tâc kıl (Demir 2005: 75-76).
Kaynakça
Demir, Necati (2005). Sıfâtü'l-Haremeyn (Dil Özellikleri-Metin-Dizin). Ankara: Akçağ Yay.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÂRÎH-İ REŞÎDÜDDÎN / TÂRÎH-İ REŞÎDÎ | Mîrzâ Haydar Duglat Mîrzâ Muhammed Haydar Köregan b. Muhammed Hüseyin b. Muhammed Haydar b. Emir-i Kebîr Saîd Ali b. Emir Ahmed b. Hudaydad b. Emir Bulacı | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
2 | CİHÂN-NÂME | MÎRZÂ MUHAMMED HAYDAR KÖREGAN, Haydar Mîrzâ Duglat, Mirza Muhammed Haydar Duğlat | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
3 | BAHRÜ’L-HÜDÂ (ŞÎBÂNÎ) | ŞÎBÂNÎ | Doç. Dr. rabia şenay şişman |
Görüntüle | ||
4 | ARÛZ RİSÂLESİ (BABUR) | Babur , Gâzî Zahîreddîn Muhammed | Dr. Duygu Koca |
Görüntüle | ||
5 | BÂBUR-NÂME/VEKÂYÎ (BABUR) | Babur, Gazi Zahîrüddin Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (BABUR) | Babur , Gazi Zahîrüddîn Muhammed | Dr. NURAY TAMİR |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN/DÎVÂN-I TÜRKÎ-Yİ BAYRAM HAN/ HAN-I HANÂN (BAYRAM HAN) | Bayram Han | Dr. ilhame gültekin |
Görüntüle | ||
8 | GÜL Ü BÜLBÜL (BORA GAZİ GİRAY HAN) | Bora Gazi Giray Han | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
9 | FARSÇA DÎVÂN (EMÂNÎ) | Emânî, Muhammed Beg | Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz |
Görüntüle | ||
10 | MAHMÛD VE AYAZ (ENÎSÎ) | Enîsî, Yol Kulu Beg Şamlu | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle |